Nghệ sĩ Việt ở nước ngoài: Ra đi là để… trở về

Những nhịp cầu đầu tiên

Những năm 1994 - 1998, lứa ca sĩ hải ngoại đầu tiên về Việt Nam quay video để phát hành trong nước lẫn nước ngoài như: Hương Lan, Đức Huy, Elvis Phương, Quốc Anh… đã làm nên một dấu mốc quan trọng. Tiếp theo đó là những nghệ sĩ “đặt viên gạch” như nhạc sĩ Phạm Duy, Phạm Đình Chương, Trầm Tử Thiêng, Nhật Ngân, Ngô Thụy Miên, Từ Công Phụng, Lam Phương, các ca sĩ Khánh Ly, Hương Lan, Lệ Thu, Chế Linh, Elvis Phương… về Việt Nam biểu diễn đã nhận được sự đón chào, vòng tay mở rộng của khán giả trong nước.

 Danh ca Khánh Ly biểu diễn trong đêm đêm nhạc “Trịnh Công Sơn - Phú Quang” diễn ra tối ngày 9.1.2018 tại Nhà hát lớn Hà Nội.  Ảnh: Huy Hoàng

Cũng không thể phủ nhận, những nghệ sĩ hải ngoại đã một phần tạo thêm sự phong phú, thêm màu sắc âm nhạc trong làng âm nhạc Việt Nam.

Với danh ca Khánh Ly, câu chuyện trở về của bà lại trục trặc và gian nan hơn rất nhiều nghệ sĩ hải ngoại khác. Năm 2004, trên một tờ báo dành cho người Việt ở hải ngoại, Khánh Ly đã trả lời rằng bà luôn mong muốn được hát trên quê hương mình. Khi đó, trong nước cũng đã có vài đơn vị ngỏ ý muốn mời bà về nước, cũng như đứng ra thuyết phục cơ quan chức năng để cấp giấy phép cho Khánh Ly. Nhưng cuối cùng việc trở về này đã lỗi hẹn.

Năm 2013, báo chí lại tiếp tục đưa tin Khánh Ly sẽ về nước biểu diễn. Nhưng rồi sau đó ca sĩ Khánh Ly phủ nhận thông tin này, lý do là giấy phép tổ chức vẫn đang chờ xét duyệt chứ chưa chính thức. 

 Nam ca sĩ Bằng Kiều lần đầu tiên về nước biểu diễn tối ngày 26.10.2012 trong đêm “Bằng Kiều live concert” được diễn ra tại Trung tâm Hội nghị quốc gia.   Ảnh: I.T

Năm 2014, nữ danh ca về nước và thực hiện 2 show diễn tại TP.HCM và Hà Nội. Tuy nhiên để mời được Khánh Ly về nước biểu diễn, đơn vị tổ chức đã đi về giữa Mỹ và Việt Nam không dưới 20 lần để đàm phán, lo thủ tục, giấy tờ. Đã có lúc, Khánh Ly ngỡ rằng bà sẽ không bao giờ trở về quê hương được nữa...

Khao khát trở về khiến bà chấp nhận tất cả những điều tiếng về bản thân. Sau hai đêm diễn ở Việt Nam vào năm 2014, sự đi và về Việt Nam đối với bà đã không còn khó khăn. Mỗi năm bà về Việt Nam một đến hai lần, cho đến thời điểm chồng bà mất, bà đã thường xuyên về Việt Nam biểu diễn nhiều hơn. Bởi Khánh Ly muốn thực hiện di nguyện của chồng mình là bà phải tiếp tục sống, tiếp tục hát để thực hiện những chương trình thiện nguyện nơi quê nhà.

Hai bờ gần lại

Khác với thế hệ đầu, sự ra đi của thế hệ sau  đôi khi chỉ là  “theo chồng bỏ cuộc chơi” như Trần Thu Hà, Thu Phương, hay muốn trốn chạy scandal như Nguyễn Hồng Nhung, hay chỉ đơn giản là để phát triển sự nghiệp, đổi đời ở vùng đất mới như Bằng Kiều, Ngọc Anh, Thúy Nga, Việt Hương, Tóc Tiên... Chính vì vậy mà sự trở về của họ cũng khác hơn.

Năm 2002, Bằng Kiều kết hôn với ca sĩ Trizzie Phương Trinh và định cư luôn tại Mỹ. Lý do tưởng chừng rất chính đáng này sẽ là cơ hội tốt để Bằng Kiều mở rộng độ ảnh hưởng ra cả trong và ngoài nước, nếu như anh không phạm sai lầm đến mức bị đề nghị “không sử dụng dưới mọi hình thức các tiết mục của ca sĩ Bằng Kiều và các bài hát do ca sĩ này sáng tác”. Sự việc tưởng chừng sẽ khiến Bằng Kiều vĩnh viễn không thể trở về Việt Nam biểu diễn với tư cách nghệ sĩ nữa thì tháng

9.2012, Cục Nghệ thuật biểu diễn đã cấp phép thực hiện liveshow “Bằng Kiều in concert”. Để có được kết quả này, Bằng Kiều đã nỗ lực chứng tỏ sự thay đổi của bản thân bằng những việc làm cụ thể.

Ca sĩ Dương Triệu Vũ - một gương mặt quen thuộc của các sân khấu ca nhạc hải ngoại thì cho rằng, ở Mỹ, tuy đời sống tốt hơn, thu nhập cao hơn, nhưng chỉ đến cuối tuần hoặc các ngày lễ thì mới có show diễn chứ không thường xuyên như ở Việt Nam. Nếu không dành để thu âm, làm đĩa thì thời gian trống rất nhiều.  Nghệ sĩ trẻ thì thừa năng lượng để biểu diễn mà thiếu “đất”, với nghệ sĩ già lại càng khó hơn. Thi thoảng mới xuất hiện ở các show, biểu diễn 1-2 bài chứ khó có cơ hội được tổ chức cả một liveshow như ở Việt Nam. Chính vì vậy, Dương Triệu Vũ đã quyết định chọn quê hương như một điểm đỗ quan trọng trong hành trình của mình.

Có thể thấy, sự trở về của những người nghệ sĩ hải ngoại đang làm cho thị trường âm nhạc Việt Nam có những chuyển biến mới mẻ và sôi động hơn. Giờ đây, chuyện nghệ sĩ trở về đã trở thành chuyện thường nhật. Họ không chỉ biểu diễn mà còn về nước làm liveshow để phát hành trong cộng đồng người Việt ở khắp nơi trên thế giới. Đến mức, khán giả không còn khái niệm họ là ca sĩ hải ngoại mà đã trở thành một phần của đời sống âm nhạc, cũng như họ là một phần của quê hương, nguồn cội.