Bệnh vì trật nhịp sinh học

Theo Tạp chí Natur & Medizin ở CHLB Đức, không dưới 50% trường hợp bệnh lý, dù là rõ ràng như đau răng hay mông lung như trầm uất, bắt đầu từ rối loạn nhịp sinh học. Nói cách khác, nếu chiếc đồng hồ của cơ thể vì lý do nào đó chạy nhanh hay chạy chậm hơn bình thường, báo động quá sớm hay quá trễ, thay vì đúng giờ quy định, thì rối loạn nào đó trên trục thần kinh - nội tiết - biến dưỡng sớm muộn không mời cũng đến!

Đáng nói hơn nữa là 70% trường hợp rối loạn nhịp sinh học khiến nạn nhân mất ngủ, biếng ăn, buồn chán, rối loạn cương dương, lãnh cảm... là do bàn tay phá hoại ngấm ngầm của stress! Do đó, làm sao trung hòa được tác hại của stress chính là phương án dự phòng nhiều căn bệnh nghiêm trọng.

Điểm lý thú là chuyên gia về bệnh lý do stress ở Đại học Munich lại không khuyến khích việc dùng thuốc vì cho dù có ức chế được chỗ này trong hệ thần kinh thì chỗ khác lại bùng phát, nhiều khi mạnh hơn, mới khổ cho nạn nhân.

Thay vì chỉ trông mong vào thuốc, các nhà nghiên cứu ở đất nước của xe Mercedes, BMW, Porsche..., đã đồng thanh khuyến khích phương án chủ động thay đổi nếp sinh hoạt, vì theo họ, muốn tái lập quân bình cho nhịp sinh học cần đổi nhịp trong cuộc sống thường ngày để từ đó cơ thể trở về điểm xuất phát. Khác với đồng hồ đeo tay, đồng hồ sinh học bao giờ cũng chạy theo kiểu không ai giống ai!

Kẹt cho nạn nhân của stress là các biện pháp theo lời khuyên nghe rất êm tai của thầy thuốc lại không dễ thực hiện, chẳng hạn

- Nên tìm cách nghỉ ít phút nhưng nhiều lần trong ngày. Trong giờ nghỉ nếu có dịp đóng vai "bà tám" càng hay.

- Cách mấy cũng cần một lần không dưới 15 phút trong khung cảnh chỉ còn mình với ta. Nếu lúc đó mà thiền thì thượng sách.

- Tuyệt đối đừng mang việc chưa làm xong vào giờ nghỉ. Đã gọi là nghỉ thì phải ngừng chuyện vừa làm cũng như chuyện sắp thực hiện. Nên tắt điện thoại di động vì không có chuyện gì khẩn cấp trong vòng 15 phút phù du trừ khi... cháy nhà!

- Chọn hình thức giải trí trong giờ nghỉ hoàn toàn trái ngược với công việc thường ngày. Ngừng đánh máy vi tính để đọc sách trong giờ nghỉ, ngừng cày để bừa thì stress chẳng khác nào nhân đôi!

- Đừng đóng vai thụ động với lịch hẹn trong công việc. Tất nhiên cần linh động nhưng đừng cố gắng chạy theo yêu sách của người khác bằng mọi giá. Quan trọng hơn nữa là tuyệt đối đừng tìm cách giải quyết hai vấn đề trong khoảng thời gian chỉ đủ cho một việc.

- Tránh việc gì cũng để ngày mai nhưng mặt khác, cũng đừng cố gắng giải quyết cho xong việc không nhất thiết phải xong trong ngày hôm nay. Đừng theo quan điểm "luôn thể làm cho xong" bởi chính vì thế mà không xong!

- Đừng tự kỷ ám thị với định kiến mình là người không thể thay thế. Trái lại, cho dù có thừa sức cáng đáng vẫn nên tìm cách chia sẻ trách nhiệm cho toàn đội. Cầu thủ có giỏi cách mấy vẫn không thể một mình vượt qua hàng phòng ngự của đối thủ trong suốt 90 phút của trận đấu!

- Tìm cách trở về với thiên nhiên, càng thường càng tốt, để vừa xả "xú páp" vừa tìm lại hứng thú. Chim kiểng, cá kiểng, cây kiểng, kiểu nào cũng được, miễn là "stress nhân" nhờ đó tìm được ít phút của "tao nhân", miễn đừng tự biến mình thành món kiểng trong tập thể.

Nói bao giờ cũng dễ hơn làm nhưng nếu khoanh tay ngồi chờ thì đằng nào cũng thua stress. Hơn nữa, đâu cần phải gian truân làm gì để phân cho rõ trắng đen. Thay vì đen thui nếu được xám xám đã là quá hay. Pha loãng được chút nào hay chút nấy dù sao cũng còn hơn không!

Bác sĩ Lương Lễ Hoàng