Tại cuộc trao đổi với phóng viên Dân Việt, ông Lê Xuân Lợi cho biết, ngay sau khi được Ủy ban Thường vụ Quốc hội thông qua đề án thành lập thanh phố Từ Sơn, Ban Thường vụ Thị ủy (nay là Thành ủy) sẽ xây dựng những nghị quyết chuyên đề về thu hút đầu tư, đặc biệt củng cố, xây dựng các kết cấu hạ tầng, các cơ sở phục vụ đời sống dân sinh.

Cùng với việc xây dựng nghị quyết về phát triển thành phố, Từ Sơn cũng kiến nghị tỉnh Bắc Ninh và đề nghị Ban Thường vụ Tỉnh ủy sẽ ban hành một nghị quyết phát triển thành phố Từ Sơn giai đoạn từ nay cho đến năm 2030.

"Nghị quyết của Ban Thường vụ Tỉnh ủy sẽ có những hỗ trợ từ tỉnh và các sở, ngành cho thành phố Từ Sơn, để thành phố Từ Sơn có bước phát triển lâu dài, bền vững và tốt hơn" – Bí thư Thành ủy Từ Sơn Lê Xuân Lợi khẳng định.

Được định hướng là đô thị vệ tinh của thủ đô Hà Nội, nằm trong lõi đô thị thành phố Bắc Ninh trực thuộc Trung ương trong tương lai, Từ Sơn giữ vai trò là trung tâm kinh tế, công nghiệp, dịch vụ và là một trong số các "đầu tàu và hạt nhân" thúc đẩy sự phát triển kinh tế xã hội của tỉnh Bắc Ninh.

Tối 31/10, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ đã trao Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về thành lập thành phố Từ Sơn thuộc tỉnh Bắc Ninh cho Đảng bộ, chính quyền và nhân dân thành phố Từ Sơn.

Đến thời điểm hiện tại, Từ Sơn cùng với thành phố Bắc Ninh là hai địa phương có tỷ lệ đô thị hóa đạt 100% (toàn bộ đơn vị hành chính cấp xã là phường, không còn vùng định nghĩa là nông thôn). Đây là yếu tố quan trọng đóng góp cho sự phát triển kinh tế - xã hội, tạo nên bộ mặt mới cho đô thị Từ Sơn trong giai đoạn phát triển và hội nhập.

Thưa ông, Từ Sơn là vùng đất có lịch sử văn hóa lâu đời, đặc biệt là nơi phát tích của nhà Lý và hiện nay có cụm di tích lịch sử văn hóa đền Đô- nơi thờ 8 vị vua Nhà Lý. Việc thành lập thành phố Từ Sơn có ý nghĩ như thế nào trong việc ghi nhận một dấu mốc mới, đặc biệt là thu hút các nhà đầu tư, khách du lịch đến mảnh đất này?

- Thành phố Từ Sơn từ trước đến nay đã nổi tiếng là vùng đất lịch sử, văn hóa. Thị xã Từ Sơn có khu di tích lịch sử quốc gia đặc biệt đền Đô, có khu di tích lịch sử, khu lưu niệm của cố Tổng Bí thư Nguyễn Văn Cừ, khu lưu niệm của đồng chí Ngô Gia Tự và mới đây chúng tôi vừa xây dựng xong khu lưu niệm của Chủ tịch Quốc hội Lê Quang Đạo.

Như vậy, thành phố Từ Sơn vừa là vùng đất có bề dày về lịch sử, văn hóa, vừa là địa phương đang có sự phát triển về kinh tế, đặc biệt là có các làng nghề truyền thống nổi tiếng không chỉ ở tỉnh Bắc Ninh mà ở cả khu vực và cả nước.

Với việc được Ủy ban Thường vụ Quốc hội thông qua đề án thành lập thành phố Từ Sơn, đây sẽ là một điều kiện tốt và tạo đà cho toàn bộ thị xã Từ Sơn trở thành thành phố và nhân dân của thành phố Từ Sơn sẽ có điều kiện để phát triển hơn.

Ví dụ trước đây là thị xã, kết cấu hạ tầng, đầu tư ở mức vừa phải. Bây giờ lên thành phố rồi, chúng tôi sẽ có những nghị quyết chuyên đề thu hút đầu tư, đặc biệt củng cố, xây dựng các kết cấu hạ tầng, các cơ sở phục vụ đời sống dân sinh. Như vậy, khi lên thành phố thì nhân dân, doanh nghiệp sẽ được thụ hưởng những môi trường sống cũng như các điều kiện kinh doanh được tốt hơn.

Để chuyển từ thị xã lên thành phố, chúng tôi đã chỉ đạo các cơ quan chuyên môn rà soát, thực hiện việc kêu gọi thu hút đầu tư, đặc biệt thu hút đầu tư vào các khu đô thị, thương mại lớn, xây dựng các khu đô thị xứng tầm với diện mạo thành phố.

Cùng với đó, chúng tôi đã quy hoạch để tiến hành lập đề án tạo cảnh quan môi trường, trồng nhiều cây xanh để xây dựng thành phố mới cũng là thành phố trẻ, thông minh, xanh, sạch, đẹp.

Với lợi thế ít nơi có được là thành phố nằm giữa hai thành phố là TP Hà Nội- thủ đô của cả nước và TP. Bắc Ninh- một thành phố đang rất phát triển của tỉnh Bắc Ninh, thành phố Từ Sơn sẽ có những điểm đặc biệt như thế nào, thưa ông?

- Từ Sơn có vị trí địa lý rất thuận lợi, một mặt tiếp giáp với thủ đô Hà Nội, đồng thời nằm trên tuyến đường huyết mạch giao thông Hà Nội – Lạng Sơn, Hà Nội – Quảng Ninh và nằm trong vùng tam giác phát triển kinh tế miền Bắc: Hà Nội – Quảng Ninh – Hải Phòng. Chính vì vậy, giao thương giữa Từ Sơn với thủ đô Hà Nội và trung tâm tỉnh lỵ Bắc Ninh, với các địa phương rất thuận lợi. Với việc thành lập Từ Sơn, cùng với thị xã Quế Võ tới đây, Từ Sơn sẽ nằm trong lõi chuỗi đô thị: TP Hà Nội- TP Từ Sơn- TP- Bắc Ninh- thị xã Quế Võ- TP Chí Linh, tạo thành chuỗi đô thị liên vùng, khép kín và kéo dài, liên thông với nhau.

Đặc biệt, Từ Sơn từ trước đến nay đã nổi tiếng với các làng nghề truyền thống như làng nghề gỗ Đồng Kỵ, Phù Khê, thép Đa Hội, bánh phu thê Đình Bảng, dệt Tương Giang... Bây giờ lên thành phố, các du khách, tổ chức, doanh nghiệp, cá nhân trong và ngoài nước sẽ biết đến nhiều hơn những làng nghề truyền thống đó. Từ đó sẽ tạo ra môi trường kinh doanh, buôn bán thuận lợi hơn, đặc biệt sẽ thu hút các nhà đầu tư vào thành phố Từ Sơn vì vừa có điều kiện vị trí, địa lý, vừa có điều kiện về môi trường đầu tư.

Từ một vùng đất cổ, có truyền thống lịch sử lâu đời, sau 22 năm kể từ ngày tái lập (năm 1999), từ một đô thị có một thị trấn nhỏ nằm sát QL 1A cũ, Từ Sơn đã phát triển thành thị xã, rồi thành một thánh phố thuộc tỉnh Bắc Ninh như ngày hôm nay.

Như ông vừa nói, thành phố Từ Sơn sẽ có nghị quyết riêng chuyên đề về thu hút đầu tư, nhất là củng cố, xây dựng kết cấu hạ tầng. Theo dự kiến, Từ Sơn sẽ cần huy động bao nhiêu tiền để đầu tư vào hạ tầng của thành phố?

- Hàng năm, chúng tôi đều xây dựng dự toán thu ngân sách trên địa bàn. Năm 2020, thu ngân sách trên địa bàn thành phố Từ Sơn đạt hơn 3.000 tỷ đồng. Năm 2021, dự kiến thu khoảng 3.000 tỷ đồng, nhưng trong 9 tháng đầu năm đã thu vượt 3.000 tỷ đồng.

Từ ngày 1/11/2021, Từ Sơn chính thức trở thành thành phố, chúng tôi sẽ tiếp tục có những biện pháp để tăng thu ngân sách. Đặc biệt, để thực hiện các dự án hạ tầng, cơ sở đáp ứng tiêu chí của thành phố, chúng tôi sẽ có những giải pháp để thu ngân sách, tạo vốn xây dựng cơ sở hạ tầng.

Hiện tại, Từ Sơn đang có dự định sẽ đầu tư xây dựng một trường THPT trọng điểm của thành phố ra một vị trí mới. Đồng thời, sẽ đầu tư một trung tâm văn hóa cấp đô thị, trong đó có nhà hát, tiện ích phục vụ cộng đồng dân cư để thực hiện các hoạt động văn hóa và thưởng thức các chương trình nghệ thuật của thành phố sau này.

Không chỉ hiện đại, Từ Sơn còn được biết đến là nơi có nhiều làng nghề truyền thống nổi tiếng. Trong đó, làng nghề sản xuất bánh phu thê Đình Bảng đã đóng góp vào nền ẩm thực Việt Nam món bánh phu thê nổi tiếng trong và ngoài nước.

Ông có nhắc tới bài toán về quy hoạch, một trong những hạn chế của Từ Sơn là quỹ đất có hạn. Điều này có gây khó gì trong việc xây dựng đồ án quy hoạch thành phố Từ Sơn?

- Quy hoạch phát triển thành phố Từ Sơn nằm trong Đề án quy hoạch tổng thể quy hoạch của tỉnh Bắc Ninh và đã được Chính phủ phê duyệt. Hiện nay, tỉnh Bắc Ninh đang làm đồ án quy hoạch chi tiết, trong đó tất cả các khu đô thị, khu tiện ích nằm trong quy hoạch đã được lập.

Tuy nhiên, trên địa bàn Từ Sơn có một số dự án đã thực hiện theo hình thức BT (đổi đất lấy công trình). Hiện nay, các thủ tục về thực hiện các dự án BT này đang được các cơ quan chức năng có thẩm quyền phê duyệt. Chúng tôi đang kiến nghị với tỉnh rà soát quỹ đất đối ứng cho các dự án BT này, tính toán làm sao nó vừa đủ để đối ứng cho dự án BT. Diện tích còn lại sẽ thu hồi, giao cho thành phố Từ Sơn lập quy hoạch và sử dụng để tăng thu ngân sách, hai là chúng tôi sẽ lập quy hoạch phù hợp với thành phố hiện tại.

Trước thông tin Từ Sơn trở thành thành phố, vừa qua giá đất trên địa bàn tăng lên rất nhanh, có thể nói là cao nhất khu vực, nhiều người lo ngại đây là cơn sốt đất ảo và sẽ ảnh hưởng đến việc quy hoạch của thành phố. Vậy tới đây, thành phố sẽ có những giải pháp nào để kiểm soát việc tăng giá đất quá cao, đặc biệt tại những nơi mà thông tin về dự án vẫn chưa được minh bạch đầy đủ?

- Đúng là có hiện thượng này, thời điểm tháng 5/2021, giá đất trên thị trường, trong đó Từ Sơn cũng là một trong địa phương có việc tăng giá đất ảo. Liên quan đến nội dung này, chúng tôi đã chỉ đạo tất cả các cơ quan chuyên môn, đặc biệt chủ các dự án và tại các phường phải công khai quy hoạch của dự án.

Đồng thời, yêu cầu thông báo cho bà con nhân dân biết được là việc giá đất, giá trị của khu đô thị đắt không phải do đất ảo đưa lên mà do đầu tư hạ tầng của chủ đầu tư vào khu vực này. Họ đầu tư hạ tầng rất hiện đại, đẹp, đáp ứng được các tiêu chí của đô thị thì giá đất đô thị sẽ tăng lên.

Ngược lại, họ không đầu tư bài bản thì chúng tôi sẽ thông báo để cho người dân, nhà đầu tư biết được thị trường thực tế. Chúng tôi yêu cầu, đối với thành phố Từ Sơn, tất cả các quy hoạch phải đáp ứng tiêu chí của đô thị. Các khu đô thị đầu tư không đúng mẫu thiết kế, không đúng dự án phê duyệt thì chúng tôi yêu cầu các cơ quan chức năng kiểm tra, thanh tra và cho tạm dừng dự án.

Bất động sản ở Từ Sơn được cho là luôn nóng do là nơi thuận lợi về sản xuất, kinh doanh, buôn bán. Trong ảnh: Một góc khu công nghiệp sản xuất thép Đa Hội và một góc phố ở làng nghề sản xuất gỗ Đồng Kỵ.

Một trong những yếu tố rất quan trọng của Từ Sơn, đó là vấn đề xử lý môi trường. Hiện thành phố vẫn còn tồn tại rất nhiều làng nghề sản xuất có khả năng gây ô nhiễm lớn như về đồ gỗ, sắt thép… Khi lên thành phố, việc duy trì phát triển các làng nghề sẽ được thực hiện như thế nào, để đảm bảo vẫn gìn giữ, phát triển được các làng nghề, vừa đáp ứng đúng tiêu chí môi trường của thành phố?

- Trước đây, Từ Sơn đã xây dựng được 1 nhà máy xử lý nước thải và hiện đang đề nghị tỉnh Bắc Ninh tiếp tục xây dựng thêm một nhà máy xử lý nước thải thứ hai. Sau khi nhà máy này được phê duyệt và xây dựng, sẽ xử lý được toàn bộ lượng nước thải của thành phố Từ Sơn.

Thời gian vừa qua, chúng tôi cũng cho rà soát, đánh giá môi trường của các làng nghề, trong đó có một số cụm công nghiệp làng nghề sát khu dân cư. Chúng tôi đã có đề án đề nghị điều chỉnh quy hoạch, đưa các cụm công nghiệp làng nghề sát khu dân cư di dời ra các vị trí phù hợp, để chuyên đổi thành đô thị. Từ đó, tạo được môi trường tốt hơn cho đô thị của thành phố Từ Sơn.

Tại các khu vực làng nghề, chúng tôi đã có những đề án về xử lý môi trường, rác thải, trong đó đặc biệt khi sản xuất thì phải đưa vào cụm công nghiệp, không sản xuất tại các hộ gia đình ở khu dân cư gây ảnh hưởng đến môi trường.

Với một thành phố non trẻ như Từ Sơn, để xây dựng và phát triển bền vững, ông có kiến nghị những gì đối với tỉnh Bắc Ninh và Trung ương trong việc hỗ trợ thành phố Từ Sơn bắt đầu bước vào con đường mới?

- Tại thời điểm này, chúng tôi đang xây dựng một nghị quyết về phát triển thành phố, đặc biệt chúng tôi có kiến nghị với tỉnh đề nghị Ban Thường vụ Tỉnh ủy Bắc Ninh sẽ ban hành một nghị quyết chuyên đề về phát triển thành phố Từ Sơn giai đoạn từ nay đến 2030.

Theo lộ trình này, Ban Thường vụ Tỉnh ủy sẽ ban hành một nghị quyết, trong nghị quyết của Ban Thường vụ Tỉnh ủy sẽ có định hướng đặc thù cho Từ Sơn các điều kiện để phát triển kinh tế, xã hội. Nghị quyết của Ban Thường vụ Tỉnh ủy sẽ có những hỗ trợ từ tỉnh và các sở, ngành của tỉnh cho thành phố Từ Sơn, để thành phố Từ Sơn có bước phát triển lâu dài, bền vững và tốt hơn.

Từ Sơn cũng nổi tiếng với các di tích lịch sử, văn hóa cổ kính, lâu đời. Đó là cụm di tích lịch sử Đền Đô (trái)- nơi thờ 8 vị vu Nhà Lý hay còn gọi là Lý Bát Đế; cùng ngôi đình Đình Bảng (phải) có lịch sử hàng nghìn năm.

Ngày 22/9, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã có nghị quyết về việc thành lập thành phố Từ Sơn thuộc tỉnh Bắc Ninh, xin ông cho biết trước đó thị xã Từ Sơn đã chuẩn bị những bước gì để đạt tiêu chí lên thành phố?

- Theo Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Từ Sơn chính thức trở thành thành phố trực thuộc tỉnh Bắc Ninh từ ngày 1/11/2021. Để có các điều kiện được Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét, thẩm định, tán thành việc thành lập thành phố Từ Sơn, chúng tôi đã có những lộ trình và bước đi từ những năm trước.

Đầu tiên, thực hiện chỉ đạo của Tỉnh ủy, HĐND tỉnh, Từ Sơn đã xây dựng đề án thành lập thành phố Từ Sơn từ năm 2018. Khi chuẩn bị các điều kiện để vừa đáp ứng về quy hoạch, vừa đáp ứng về các tiêu chí, thị xã Từ Sơn đã xây dựng Đề án chi tiết thành lập thành phố Từ Sơn. Trên cơ sở đó, mời các cơ quan chức năng có thẩm quyền xem xét. Từ đó, chúng tôi đánh giá tiêu chí nào đã đáp ứng và tiêu chí nào chưa đáp ứng để từng bước chúng tôi hoàn thiện.

Năm 2019, khi bắt đầu chính thức xây dựng Đề án thành lập thành phố Từ Sơn, chúng tôi đã có các danh mục, hạng mục các công trình phải đầu tư, về diện tích, về dân số, về các cơ sở vật chất phục vụ việc thành lập thành phố Từ Sơn. Trên cơ sở đó, chúng tôi đã đề nghị với Ban Thường vụ Tỉnh ủy và Thường trực Tỉnh ủy xem xét, tạo điều kiện giúp đỡ Từ Sơn thực hiện nội dung này.

Năm 2020, khi tổ chức Đại hội đảng bộ các cấp nhiệm kỳ 2020-2025, chúng tôi đã đưa chủ đề của đại hội, đó là xây dựng Từ Sơn trở thành thành phố vào ngay những năm đầu của nhiệm kỳ. Thực hiện nội dung này, sau khi tổ chức Đại hội xong, chúng tôi có đề nghị với Thường trực Tỉnh ủy về Từ Sơn để làm việc và giúp Từ Sơn thực hiện nội dung này.

Ngay từ đầu nhiệm kỳ, đồng chí Bí thư Tỉnh ủy Đào Hồng Lan cùng các đồng chí trong Thường trực Tỉnh ủy, các đồng chí trong Ban Thường vụ Tỉnh ủy đã về làm việc với Ban Thường vụ Thị ủy Từ Sơn. Tại buổi làm việc, chúng tôi đã đề xuất với Thường trực Tỉnh ủy một loạt các hạng mục, công trình, các chỉ tiêu kinh tế - xã hội, từ đó đề xuất để đáp ứng được các tiêu chí của thành phố Từ Sơn.

Sau đó, Ban Thường vụ Tỉnh ủy đã có kết luận và cơ bản nhất trí với đề xuất, kiến nghị của thị xã Từ Sơn, trong đó giao cho UBND tỉnh Bắc Ninh chỉ đạo các sở, ban ngành phối hợp với thị xã Từ Sơn thực hiện nội dung này.

Xin cảm ơn ông! 

Thành phố Từ Sơn về đêm.