Chiến dịch Tương Phàn

Sai lầm khiến cho phần đất ở Kinh Châu lọt vào tay Ngô, đó là điều không phải bàn cãi đối với phía Thục. Nhưng rốt cuộc, sai lầm ấy nằm ở đâu?

Cuộc chiến Tương - Phàn kết thúc. Đông Ngô lấy gọn phần Kinh Châu thuộc Thục, lại khu trừ được Quan Vũ, mãnh tướng số một của Lưu Bị. Tưởng như họ chính là người hưởng lợi nhất từ chiến dịch này…

“Ngô dùng mẹo quỷ quyệt, Kinh Châu đổ mất, sao tướng tinh sa ở phận Ngu Đẩu, cột chống trời ngã ở xứ Kinh Sở” - đó là những lời chua chát của Khổng Minh, được ghi lại trong Tam quốc chí khi nói về kết cục của chiến dịch Tương - Phàn.

Những người yêu mến nhà Thục Hán đều lấy làm tiếc cho chiến dịch Tương - Phàn. Cục diện Tam Quốc lẽ ra có thể đã sang một bước ngoặt khác, khi nửa đầu chiến dịch là đỉnh cao trong sự nghiệp của Quan Vũ với chiến thắng gây rung động khắp vùng Hoa Hạ.

Diễn ra 11 năm sau trận Xích Bích, chiến dịch Tương - Phàn là chiến dịch thứ hai và cũng là chiến dịch cuối cùng của thời Tam quốc có sự góp mặt đầy đủ của ba nhà Tào - Tôn - Lưu. Để rồi ngàn năm sau, những tồn nghi từ trận chiến ấy vẫn là nguồn cơn của bao tranh luận và tiếc nuối.

Hiếm có vùng đất nào nhiều biến động như thế trong thời Tam quốc. Đó là nơi Tào, Tôn, Lưu đều nhất nhất phải có được để dựng nghiệp bá vương. Là nơi ba nhà Ngụy, Thục, Ngô giành giật nhau suốt mấy chục năm trời kể từ khi thế chân vạc hình thành. Là nơi gắn với hàng loạt đối sách ngoại giao kinh điển và những trận giao binh đẫm máu nhất trong thời Tam quốc.