ĐBSCL: Trồng chà là trên đất mặn

Việc trồng chà là (tên khoa học: Phoenix datylifera L) có thể nhân rộng ở đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL).

Năm 2000, kỹ sư Đặng Trung Tấn- Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu rừng ngập mặn Minh Hải đã trồng thí điểm 400 cây chà là ở U Minh, Cà Mau. Qua nghiên cứu cho thấy, cây chà là cần nhiều nắng, thích hợp với nhiệt độ và ánh sáng ở vùng Cà Mau. Theo dõi tại gia đình ông Lý Văn Khai ở xã An Xuyên (TP.Cà Mau) cho thấy: Khi trồng ở bờ vuông nuôi tôm, cây phát triển tốt, khi bứng về trồng ở vườn nhà cây cũng vẫn xanh tốt. Dọc các bờ kênh ở Cà Mau, ở ĐBSCL còn nhiều diện tích trống, nếu trồng kín chà là thì nguồn lợi thu không nhỏ.

Chà là cũng là loại cây kén đất. Trên thế giời chúng chỉ trồng được ở Ai Cập, Iran, Iraq... Trái chà là khô ăn ngon, dinh dưỡng cao, chứa đường fructo (người bị bệnh tiểu đường vẫn dùng được). Lượng cung hiện chỉ đáp ứng vài chục phần trăm so với nhu cầu của thế giới. Vì vậy mà giá cả cũng rất hấp dẫn với người trồng. Theo một số tài liệu, giá thị trường thế giới vẫn ở mức trên dưới 5USD/kg trái khô. Hoa chà là nhiều mật, mùi thơm ngào ngạt, nếu trồng nhiều sẽ phát triển được đàn ong mật (cây ra hoa và đậu trái trong mùa khô).

Kết quả cho thấy, dự án có tính khả thi cao, nhất là đối với tỉnh Cà Mau - nơi có diện tích lớn đất nhiễm mặn do chuyển đổi cơ cấu sản xuất lúa sang nuôi tôm và vùng ngọt- lợ đang cần các giống cây trồng mang tính chiến lược, sinh lợi và ổn định lâu dài (thay thế vườn cây tạp với các giống cây truyền thống kém hiệu quả kinh tế).

Tuy nhiên những gì mà Trung tâm làm được chưa đủ sức thuyết phục, chưa được sự ủng hộ từ một số cơ quan hữu quan ở Cà Mau. Vì 2 lý do: Đây là giống cây trồng mới, chưa phát triển ở nơi nào trong nước. Mặt khác, đây là giống cây sống rất khoẻ, bộ rễ rất phát triển, nếu vì lý do nào đó phải phá bỏ chuyển qua cây trồng khác thì ảnh hưởng đến độ phì nhiêu của đất. Theo các nhà khoa học, để có câu trả lời chính xác, cần tổ chức hội thảo về cây chà là ở ĐBSCL.

Phạm Anh Hoan