Loạt bài điều tra dài kỳ của nhóm Phóng viên Dân Việt đã phần nào "lật mặt nạ" các đường dây phù phép hô biến những rừng cây cổ thụ thành cây cảnh trong vườn nhà, cũng như chỉ ra nhiều kẽ hở từ cơ quan quản lý hiện nay.
LTS: Rừng bị tàn sát mênh mông. Cán bộ tha hóa đi tù vì bảo kê cho lâm tặc. Nhiều nghìn héc-ta (ha) rừng tự nhiên biến mất trong xót xa. Tất cả, dường như vẫn là chưa đủ với lòng tham và sự nhẫn tâm của không ít kẻ.
Gần đây, lại rộ lên phong trào "bứng" cây cổ thụ về trưng diện cho nhà cửa, công trình, đặc biệt là các biệt thự, resort, khách sạn để… thể hiện đẳng cấp.
Những "rừng" cây khổng lồ, có khi đường kính đến một, hai, ba mét, được cắt rễ, đánh bầu, cưa ngọn, cẩu đi, ghép mầm hoa…
Các "lão mộc tinh" được tập kết trong các vựa buôn cây khắp từ Bắc chí Nam, đặc biệt là ở các khu vực trọng điểm như dọc đường Láng Hòa Lạc (huyện Hoài Đức), xã Yên Bài (Ba Vì - Hà Nội), miền núi các tỉnh Thanh Hóa, Nghệ An, Quảng Nam, Bình Định, Gia Lai, Kon Tum, Đắk Lắk, Bình Dương và TP HCM...
Dưới vỏ bọc "yêu thương cây rừng", bán cây trên vườn và đất rẫy một cách hợp pháp, người ta đã tàn sát thiên nhiên với tốc độ đáng sợ, giữa ban ngày ban mặt, giữa "ba quân tướng sỹ".
Trong quá trình điều tra, hàng chục cuộc trao đổi với chính quyền cơ sở, kiểm lâm các tỉnh, huyện về "tảng băng chìm" sau thú chơi cây cổ thụ vẫn không cho chúng tôi một bằng chứng nào đáng kể.
Quy định của Chính phủ có đủ, văn bản của Tổng Cục Lâm nghiệp về tình hình chung cũng như về các vụ lùm xùm "bứng đại thụ" đem bán cho thiên hạ trồng chơi, chúng tôi cũng có đủ. Song, vòng vây văn bản, giấy tờ trí trá của các chủ buôn luôn kín kẽ.
Loạt bài điều tra dài kỳ của nhóm Phóng viên Dân Việt đã phần nào "lật mặt nạ" các đường dây phù phép hô biến các cánh rừng cổ thụ thành cây cảnh trong vườn nhà cũng như chỉ ra nhiều kẽ hở đáng sợ từ cơ quan quản lý hiện nay.
Điều rất khó hiểu là: hầu hết các tàng cây cổ thụ được bày và bán khắp nơi, đều có giấy tờ nguồn gốc có vẻ như rất đàng hoàng. Khi chúng tôi vào vai "đại gia" đi mua cây cổ thụ, thì các đại lý "buôn thời gian" (họ bán một lúc vài trăm năm, có khi ngót ngàn tuổi của những cái cây lớn) luôn khoe: giấy tờ không thiếu gì.
Chữ ký loằng ngoằng, triện đỏ đàng hoàng, kiểm lâm xác nhận, Chủ tịch xã "đóng dấu triện", Trưởng Công an xã cũng kí rành mạch. Họ bảo, các anh chụp lại giấy tờ đi mà nghiên cứu, đây, chữ ký và số điện thoại của chủ đất có cây ở vườn nhà họ nhé.
Đất nhà họ có sổ đỏ, đây là bản phô tô sổ đỏ đính kèm hồ sơ "cây cổ thụ", các anh cứ gọi mà xác minh. "Các anh là công an hay nhà báo chúng tôi cũng chả sợ", có chủ buôn cây còn nói như thách thức.
Chúng tôi gọi điện thoại thử đến các "chủ đất" bán cây, đều được xác nhận: tôi đúng người ấy tên là thế, ở xã ghi đích thị trong hồ sơ. Nhà chủ đất ở tít trong huyện Ea H’leo của tỉnh Đắk Lắk "một trăm phần trăm", chả thấy dấu hiệu gì sai cả.
Nhưng câu hỏi vẫn còn đó: đất nhà dân, sao lắm cây cổ thụ thế? Vườn nhà dân, có vài cây khế, cây ổi, cây mít, vũ sữa chứ sao lại có cả trăm cây bằng lăng (cây săng lẻ) cây nào cũng khổng lồ, có khi đường kính cả mét, thân trắng ngà, thăn thớ rất gợi cảm thế này?
Khi bà con được giao một mảnh đất để quản lý, chăm sóc, ví dụ giao mới chỉ 10 năm, 20 năm, trong khi rừng của trời đất, của đất nước ông bà đã có từ thượng cổ.
Cây cổ thụ vài trăm năm đến cả nghìn năm (rừng pơ mu ở Quảng Nam, chuyên gia nước ngoài đã "đếm vòng tuổi" và xác định "các cụ" hơn 1.800 năm tuổi!) ở trên đất đó, người dân có trồng đâu mà tự do bán như kiểu bán cây keo hay cây bạch đàn do mình trồng nên?
Đấy là chưa kể, các biên bản xác nhận "cây ở rẫy", rồi các tờ viết tay "tôi có cây tôi bán" đều là thứ quá dễ dàng để có thể xác nhận khống. Kể cả hồ sơ nguồn gốc cây do kiểm lâm và chính quyền "ký" đúng với thực tế khách quan đi nữa, cũng có thể thành "bức bình phong" để người ta lợi dụng.
Một "hồ sơ" được cấp, sẽ đem quay vòng cho cả trăm cây cổ thụ, hoàn toàn có thể biến thành "con bài" để "rửa nguồn gốc" cho cây rừng tự nhiên khi đem bán buôn, vận chuyển, trưng bày.
Điều này đã xảy ra với các trang trại nuôi động vật, các vụ mua gỗ nghiến bán đấu giá (mà Dân Việt đã điều tra, đăng tải).
Chỉ cần mở một trang trại trên giấy, mua hồ sơ một vụ bán đấu giá gỗ tang vật vi phạm, thì từ đó về sau, các đối tượng thả sức: bắt thú rừng về nói là trang trại nhà mình vừa sinh sản ra, chặt gỗ nghiến rồi nói là gỗ này có được nhờ mua đấu giá từ... 10 năm trước.
Lý do đơn giản: con người ta có dấu vân tay, có gương mặt chẳng giống ai (ID), ô tô xe máy có số khung số máy - còn gốc cây bứng từ rừng, chỉ có cái tên giống loài chung chung. Kèm thêm sự mô tả qua loa áng chừng về đường kính gốc, chiều dài thân.
Các đối tượng "tung hoành" phù phép hồ sơ giấy tờ cho các lão mộc tinh vô tư. Chiêu trò này chúng tôi sẽ vạch mặt đích thị ở phần sau.
Chúng tôi đã "vào sâu" hơn với những giao dịch như thật cùng các chủ buôn. Một chủ vườn ươm cây đại thụ to lớn ở cuối đường Đại lộ Thăng Long (Hà Nội) thừa nhận: 100% cây này là đào từ rừng, từ ngoài tự nhiên về. Có khi ở Quảng Nam, Tây Nguyên, có khi ở tận Đồng Tháp, chúng em đi từ Bắc chí Nam để tìm.
"Thường thì bọn săn cây nó tìm được, nó chụp ảnh gửi qua zalo, bọn em thích dáng nào, cây loại nào, giá bao nhiêu, thỏa thuận xong là chuyển khoản.
Thợ đi đào cây, vận chuyển về nhà họ, ươm ở đó, chờ lo giấy tờ vận chuyển ra Hà Nội hoặc vào Sài Gòn. Tùy! Tất nhiên, hỏi lo giấy tờ kiểu gì, thì chẳng ai tiết lộ cả" - người này thẳng thắn trao đổi với chúng tôi.
Các chủ kinh doanh cây cảnh đại thụ từ Bắc vào Nam, từ các "thủ phủ" ở Hà Nội vào Tây Nguyên, tụt dốc xuống Quảng Nam, vào chút nữa tới Bình Định, đều cho biết: giới chơi cây cảnh cổ thụ có sự dịch chuyển rất "thời thượng".
Thay vì chỉ sưu tầm cây ổi, cây sung, cây si, cây mít, cây bồ kết, cây khế to lớn, dáng đẹp như lâu nay. Giờ các thợ săn cây tỏa đi khắp cả nước tìm kiếm, gạ mua bán, rồi chụp ảnh "con mồi" gửi báo cáo với các chủ buôn - tất tận chủ yếu xoáy vào lùng tìm cây bằng lăng, cây giáng hương, tức là các cây không chỉ ở vườn nhà dân, "thân thuộc" với các nông hộ nữa.
Gỗ giáng hương quý và đắt đỏ. Cây bằng lăng là cây rừng khá đặc trưng. Thịnh hành nhất là các cây bằng lăng cổ, thân đẹp, u mấu, vỏ cây mốc thếch, có cây vỏ cây như da cá sấu được coi là "siêu cây". Đường kính cây từ 50cm đến 1m rất thịnh hành.
Ngọn cây bị cắt, từ gốc lên chỉ để lại vài mét chiều cao. Tuyệt đối họ không mua cây bằng lăng bị rỗng ruột (gọi là cây bọng) hay các bánh rễ của nó bị mục.
Lý do họ thịnh hành và "truy sát" bằng lăng ngoài tự nhiên dã man như bây giờ: là vì cây này "mang vẻ đẹp đặc trưng" của rừng tự nhiên. Đặc biệt, gỗ bằng lăng khá dễ tính, giúp cho việc cấy các loài tường vi Việt Nam, Ấn Độ, Đài Loan và Thái Lan vào rất thuận lợi.
Sau khi cấy, cây tường vi dễ ra hoa, hoa chơi bền và đẹp đến đôi ba tháng ròng. Kĩ thuật ghép mắt cây, mắt hoa, kĩ thuật làm đẹp "da cây" được sự hỗ trợ đặc biệt của các loại thuốc nhập từ Trung Quốc, khiến cho nhiều đại gia "trọc phú" mê mẩn vườn cây bằng lăng cổ thụ nở hoa tím bát ngát trong… vườn ươm của đầu nậu.
Hoa tím trùm kín ngọn của cây gỗ lớn cao vài ba mét. Gờ rễ, rãnh thân, mấu cây, vỏ cây, tất cả đều gợi người ta nghĩ về rừng già trăm năm, về vẻ đẹp phong trần thăn thớ của đại ngàn hoang vu. Phong trào "đào tận gốc, trốc tận rễ" cây bằng lăng ngoài tự nhiên cứ thế được đẩy lên đến đỉnh điểm. Mẹ Rừng đỏ mắt khóc thương!
Một người chuyên buôn cây cổ thụ ở Hà Nội dẫn chúng tôi đến thăm "vườn ươm" rộng hàng nghìn m2 ở xã Yên Bài, huyện Ba Vì. Chắc hẳn bất kỳ ai lần đầu tiên đến đây cũng vô cùng bất ngờ và choáng ngợp bởi hàng trăm cây bằng lăng cổ thụ, có đường kính trung bình từ 0,5m -1,5m đứng như so đũa.
Giữa thủ đô lại có một "rừng" bằng lăng như vậy. Chỉ có điều là tất cả các cây đều bị chặt ngọn, cắt cành để dễ vận chuyển từ nơi khác đến đây "tạm trú" trước khi được "nhập khẩu" tới tay người chơi.
Ông chủ tên B. giới thiệu: "Những cây gỗ bằng lăng này có nguồn gốc từ Nghệ An đổ vào Quảng Nam, vùng Tây Nguyên và Đông Nam Bộ, tất cả đều có giấy tờ hợp pháp, vừa rồi đã có người đặt 20 cây, mỗi cây 100 triệu đồng sau khi ghép tường vi hoa tím".
Ngoài cây bằng lăng vườn của ông B. còn hàng chục loại cây ăn quả cổ thụ khác.
Ông B. cho biết những người mua cây của ông chủ yếu là đại gia, người có tiền, có chức vụ, địa vị xã hội chứ dân nghèo ai chơi…
Mời đọc giả đọc bài 2: Vào thủ phủ bắt sống "lão mộc tinh" từ rừng về nhà
Theo tìm hiểu của Dân Việt, 5 doanh nghiệp vừa mới được thành lập đã xuất hàng trăm hóa đơn VAT cho một khách hàng trong cùng hệ sinh thái. Rồi từ đây, Doanh nghiệp này có nguồn để xuất bán hóa đơn cho những khách hàng có nhu cầu hợp thức đầu vào của hàng hóa hoặc hợp thức hóa chính hàng hóa của mình.
Sơn La níu chân du khách không chỉ bằng núi non trùng điệp, phong cảnh hữu tình, mà còn bằng nét ẩm thực đặc sắc với hương mắc khén thơm nồng, chén rượu men núi và bữa cơm dân tộc đậm tình đất, tình người...
Chia sẻ
Chính phủ Gruzia đã xem xét lại lập trường về việc gia nhập NATO và Liên minh Châu Âu. Trong bối cảnh các sự kiện ở Ukraine, Tbilisi đã quyết định không hy sinh lợi ích quốc gia để làm hài lòng phương Tây.
Chia sẻ
Công an TP.HCM vừa tạm giữ hai nghi phạm liên quan đến hai vụ trộm cắp tài sản trên địa bàn quận 7 cũ, bao gồm việc dùng thẻ tín dụng nhặt được để mua điện thoại và một vụ trộm máy tính bị phá án trong vòng 2 giờ.
Chia sẻ
Để đưa công nghệ sinh học thành một lĩnh vực mạnh và hiện thực hóa tầm nhìn “make in Vietnam” làm chủ công nghệ nói chung tại Việt Nam, nhiều chuyên gia nhận định chìa khoá là việc thúc đẩy mô hình “3 nhà” (Nhà nước - Nhà khoa học - Doanh nghiệp).
Chia sẻ
Theo Bí thư Thành ủy TP.HCM Trần Lưu Quang, sức mạnh của Mặt trận Tổ quốc bắt nguồn từ sự chân thành và trách nhiệm. Vì thế cán bộ Mặt trận Tổ quốc phải biết kiên nhẫn lắng nghe, dũng cảm sửa sai, phản hồi có trách nhiệm.
Chia sẻ
Không biết có dòng sông nào như sông Trẹm ở Cà Mau quê tôi, mỗi năm 2 mùa mưa, nắng, thì dòng sông cũng có 2 mùa, nước mặn và nước ngọt. Từ nhỏ tôi đã nhận ra một điều, là dù vào mùa nào, dòng sông Trẹm vẫn như người mẹ tảo tần, luôn mang trong lòng mình những nguồn lợi thuỷ sản phong phú để ban tặng cho cuộc sống những cư dân hai bờ …
Chia sẻ
Trong các buổi tập gần đây, Trần Thành Trung lại chưa đạt được thể trạng thi đấu tốt nhất do những ảnh hưởng dai dẳng từ chấn thương gặp phải tại Ninh Bình FC. Chính vì thế, sau khi cân nhắc thiệt hơn, HLV Kim Sang-sik buộc lòng phải gạch tên Trần Thành Trung.
Chia sẻ
Nằm trên đường Tô Hiến Thành, phường Nghĩa Lộ, tỉnh Quảng Ngãi, ngôi nhà của ông Nguyễn Phương Uyên (54 tuổi) nổi bật hơn hẳn nhờ hàng chục chậu cây bonsai mini.
Chia sẻ
UBND phường Bàn Cờ vừa có báo cáo chính thức về vụ hỏa hoạn tại một thẩm mỹ viện trên đường Nguyễn Đình Chiểu. Vụ cháy xuất phát từ một ô tô đậu dưới tầng hầm, 20 người ở cơ sở này kịp thoát nạn.
Chia sẻ
Thanh tra Ngân hàng Nhà nước vừa công bố kết luận thanh tra đối với Ngân hàng TNHH MTV Việt Nam Hiện đại (MBV). Trong kết luận cơ quan thanh tra đã chỉ ra hàng loạt vi phạm tại nhà băng này.
Chia sẻ
NSƯT Vũ Luân gần đây đã khoe con gái nhỏ mới sinh với những dòng viết ngập tràn hạnh phúc. Anh gọi đây là "hạnh phúc muộn" ở tuổi U60.
Chia sẻ
Sáng ngày 30/11, Vietnam Airlines công bố toàn bộ đội máy bay Airbus A320 và A321 của Vietnam Airlines đã hoàn tất cập nhật phần mềm theo đúng yêu cầu của Nhà sản xuất máy bay Airbus.
Chia sẻ
Ồ ạt ra rạp nhưng rồi không lâu sau đó phải âm thầm giảm suất chiếu hoặc lặng lẽ rời rạp..., đó là tình trạng của không ít bộ phim Việt trong thời gian gần đây. Để có được những bộ phim tạo “cơn sốt” phòng vé vẫn luôn là giấc mơ của bất kỳ đạo diễn nào, nhưng không phải ai cũng làm được.
Chia sẻ
Hai dự án sân golf có tổng quy mô gần 178 ha tại phường Phong Phú và đều đã được cập nhật trong Quy hoạch phân khu xây dựng tỷ lệ 1/2000 của thành phố.
Chia sẻ
Ở tuổi 56, NSND Thu Quế vẫn giữ được vẻ nền nã của một "người đẹp Hà thành" xưa và nét từng trải của một nghệ sĩ đã đi qua hơn ba thập kỷ trong quân ngũ và nghệ thuật.
Chia sẻ
Một phụ nữ từng là nạn nhân của nạn buôn bán trẻ em ở Trung Quốc, nay là triệu phú, đã đoàn tụ với gia đình ruột thịt. Nhưng đau lòng, cô phát hiện cha ruột đã qua đời nhiều năm trước vì sống trong dằn vặt, tội lỗi.
Chia sẻ
Ngày hội “Việt Nam Hạnh phúc - Vietnam Happy Fest 2025” chính thức diễn ra tại khu vực Hồ Gươm, Hà Nội vào đầu tháng 12 mang đến một không gian văn hóa - nghệ thuật - cộng đồng giàu cảm xúc, nơi mỗi người dân được hòa mình vào những câu chuyện đẹp về tình yêu, sự sẻ chia và lòng nhân ái. Với quy mô hàng vạn người tham gia, 13 hoạt động trải nghiệm cùng các sự kiện nghệ thuật - cộng đồng đặc sắc, Vietnam Happy Fest 2025 trở thành điểm nhấn văn hóa tiêu biểu của Thủ đô cuối năm, tiếp tục lan tỏa giá trị của Giải thưởng “Việt Nam Hạnh phúc - Happy Vietnam” được tổ chức thường niên từ năm 2023.
Chia sẻ
Ngày 29/11, Giải Pickleball VTV Cúp 2025 bước vào ngày thứ hai, ngày thi đấu cuối của các nội dung phong trào.
Chia sẻ
Đó là chị Nguyễn Thị Nê (Bảy Nê), sinh năm 1947 trong một gia đình nông dân nghèo ở làng Phú Hòa Đông, quận Hóc Môn, tỉnh Gia Định (nay là TP Hồ Chí Minh). Sớm mồ côi mẹ, mấy anh chị em trong gia đình chị Bảy Nê đều thoát ly tham gia kháng chiến.
Chia sẻ
TP.HCM đặt mục tiêu vươn lên vị trí trung tâm công nghiệp bán dẫn hàng đầu khu vực thông qua loạt chương trình khoa học – công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số. Nhiều dự án chiến lược, hạ tầng số và giải pháp phát triển nhân lực đang được triển khai mạnh mẽ.
Chia sẻ
Bóng đá Việt Nam sẽ khiến Malaysia chìm vào khủng hoảng?; Lionel Messi và Inter Miami vào chung kết tổng MLS; Barcelona muốn chiêu mộ Murillo; Sergio Ramos chưa có ý định giải nghệ; Liverpool, Man City và Tottenham cùng theo đuổi Iliman Ndiaye.
Chia sẻ
Tính chung 2 tháng cuối năm, khối Phi ngân hàng đạt 13,4 nghìn tỷ đồng trái phiếu doanh nghiệp đáo hạn, trong đó riêng Bất động sản đóng góp gần 52%, cho thấy áp lực tài chính của ngành vẫn duy trì ở mức cao, theo FiinGroup.
Chia sẻ
Các chính trị gia châu Âu sợ phải thừa nhận thất bại trong xung đột ở Ukraine, vì điều đó sẽ gây ra một “trận động đất” trong chính trị châu Âu và dẫn đến việc từ chức của những người đã không cho phép kết thúc xung đột sớm hơn, Thủ tướng Hungary Viktor Orban tuyên bố.
Chia sẻ
Nghệ sĩ Nhân dân Thanh Hoa “nổi hết da gà” khi nghe nghệ sĩ Thanh Tú hát trong "Hài hát tình ca" bởi giọng hát cho thấy thân phận rất đời.
Chia sẻ
Sáng 30/11, HLV Kim Sang-sik đã chính thức chốt danh sách 23 cầu thủ đội tuyển U22 Việt Nam tham dự môn bóng đá nam SEA Games 33 tại Thái Lan. Quyết định được đưa ra sau quá trình đánh giá toàn diện phong độ, thể trạng và mức độ đáp ứng chiến thuật của từng cầu thủ qua các giai đoạn tập trung, tập huấn trong năm 2025.
Chia sẻ
Những người sinh vào 5 ngày Âm lịch này được trời ban vận may đặc biệt, sang năm 2026 sẽ bước vào giai đoạn đại vận, mở ra nhiều cơ hội thăng tiến.
Chia sẻ
Làm việc với CSGT, H.Q.T.D chạy xe máy độ pô, che biển số bằng khẩu trang khai nhận quay clip, đăng lên mạng để chơi, mục đích che biển số là để tránh bị công an xử lý.
Chia sẻ
Theo Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam, đơn vị này sẽ phối hợp với Bộ Công an tổ chức khám bệnh miễn phí cho hơn 15.000 công nhân ở 7 tỉnh, thành phố từ nay tới hết quý I/2026.
Chia sẻ
Trong Tây du ký, chúng ta chưa từng thấy Tôn Ngộ Không một lần mở lò luyện đan, dù chính miệng Đại Thánh từng thừa nhận mình biết phép này và rất muốn luyện.
Chia sẻ
Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky tin rằng hoàn toàn có thể đạt được thỏa thuận với Mỹ về các bước cần thiết để kết thúc chiến tranh trong danh dự trong vài ngày tới.
Chia sẻ
