Bình luận
0
Nhà thơ, nhà viết kịch Lê Đại Thanh - thầy giáo của Nam Cao, Nguyên Hồng
Gia tộc Lê Đại ở Hải Phòng là gia tộc có rất nhiều văn nghệ sĩ tên tuổi. Đây cũng là gia tộc tiêu biểu nhất về truyền thống văn chương - nghệ thuật được nối dài từ đời ông cha đến đời con cháu. Trong đó, phải kể đến trước tiên là nhà giáo, nhà thơ, nhà viết kịch Lê Đại Thanh – người khai mở truyền thống văn chương – nghệ thuật của gia tộc. Ông được xem như cây "đại thụ” của gia tộc Lê Đại, tạo dựng nên một gia tộc vừa đông, vừa nổi tiếng sau này.
Nhà giáo, nhà thơ, nhà viết kịch Lê Đại Thanh sinh năm 1908, mất năm 1996. Ông chính là bố ruột của họa sĩ Lê Đại Chúc, Nghệ sĩ Ưu tú Lê Mai, Nghệ sĩ Nhân dân Lê Chức và ông ngoại của Nghệ sĩ Ưu tú Lê Vân, Nghệ sĩ Nhân dân Lê Khanh, Nghệ sĩ Ưu tú Lê Vi…
Nhà thơ Lê Đại Thanh sinh ra trong một gia đình trí thức có điều kiện. Từ nhỏ ông đã được gia đình cho học tại trường Bonnal, Hải Phòng (nay là trường PTTH Ngô Quyền). Sau khi học xong tiểu học, năm 1922, ông được gia đình cho theo học tại trường Bưởi, Hà Nội.
Tốt nghiệp ngành sư phạm năm 1927, ông được bổ nhiệm về dạy học tại Nam Định (1927 - 1932). Tại đây có hai học trò của ông sau này đã trở thành những nhà văn nổi tiếng là Nam Cao và Nguyên Hồng.
Ông cũng từng dạy tại Nước Hai (Cao Bằng). Học sinh của ông ở Cao Bằng sau này nhiều người trở thành tướng lĩnh quân đội như Bằng Giang, Nam Long…
Nhà thơ, nhà viết kịch Lê Đại Thanh bước vào lĩnh vực sân khấu kịch từ năm 1937. Ông thuộc thế hệ những nghệ sĩ đầu tiên của nghệ thuật sân khấu Việt Nam hiện đại, cùng thời với Thế Lữ và Vi Huyền Đắc. Ông từng thể hiện rất thành công nhân vật nhà tư sản Trần Thiết Chung trong vở kịch của Vi Huyền Đắc, diễn cùng các nghệ sĩ lớn như Thế Lữ, Lan Sơn, Nguyễn Tuân.
Kịch và thơ ca là hai mảng chính trong cả cuộc đời hoạt động nghệ thuật của Lê Đại Thanh. Khi còn là giáo viên, ông vừa viết báo, làm thơ, viết kịch và diễn kịch. Thành công đầu tiên của ông trong sự nghiệp văn nghệ là giải thưởng của Tự Lực văn đoàn cho vở hài kịch Hai người trọ học (1936).
Lê Đại Thanh hoạt động trên sân khấu kịch trong nhiều vai trò như diễn viên, đạo diễn, nhà viết kịch. Ông tham gia thành lập nhiều đoàn kịch như đoàn kịch mang tên Lê Đại Thanh – Lan Sơn, Gió biển. Trước Cách mạng tháng Tám, ông tham gia đóng kịch trong ban kịch của Thế Lữ.
Năm 1946, Lê Đại Thanh được cử làm Hội trưởng Hội Văn học Hải Phòng. Năm 1948, ông tham gia Đại hội thành lập Hội văn học nghệ thuật Việt Nam và được cử vào Ban Thư ký đại hội. Trong thời gian này, Lê Đại Thanh sáng tác hai vở kịch nói Những cái chết anh hùng và Người mẹ tiễn con ra trận.
Thơ Lê Đại Thanh sáng tác không quá nhiều nhưng gần như mỗi một bài thơ của ông đều để lại ấn tượng trong lòng người đọc bởi những triết lý sâu xa mà tác giả muốn gửi tới độc giả.
Những bài thơ như: Di chúc, Thi sĩ và thơ, Sư tử và mặt trời, Tâm sự cùng nhân loại, Thời gian, Tôi yêu chuyện cổ tích nước tôi, Đám cưới chuột, Ngây thơ có thể coi như điển hình cho phong cách thơ của Lê Đại Thanh. Hầu hết những tác phẩm thơ ca của Lê Đại Thanh được in trong tập thơ Những ngôi sao biển (1987).
Vợ cùng con trai - con gái đều là những nghệ sĩ tên tuổi
Vợ của nhà thơ, nhà viết kịch Lê Đại Thanh là nghệ sĩ Đinh Ngọc Anh - con gái nhà tư sản Vạn An Trường của đất Hải Phòng xưa. Bà có thời hoạt động trong đoàn kịch Gió Biển của chồng, từng đóng vai bà mẹ trong vở Bức ảnh của Nguyễn Văn Niêm. Năm 1956, bà là người đầu tiên thể hiện hình tượng người con gái đất đỏ Võ Thị Sáu trên sân khấu kịch do chồng viết kịch bản.
Hai người có tất cả 10 người con, 4 người đã mất từ nhỏ. Hầu hết những người con còn lại trong gia đình Lê Đại Thanh sau này đều thành danh trong sự nghiệp nghệ thuật như con đường của cha mẹ. Hai người con của ông là Nghệ sĩ Ưu tú Lê Mai và Nghệ sĩ Nhân dân Lê Chức đều đi theo con đường sân khấu, một người con khác là Lê Đại Chúc theo đuổi sự nghiệp hội họa.
Theo PGS.TS Nguyễn Thị Minh Thái, Lê Ðại Chúc, Lê Mai và Lê Chức là “ba tia pháo hoa” bùng nổ ở thế hệ nghệ sĩ con, sau điểm nổ của người cha. Có điều đặc biệt, người cha di truyền cho họ chất nghệ sĩ phong nhiêu và "di truyền" luôn cả bi kịch đời nghệ sĩ của mình.
Một thời dài, nhà thơ, nhà viết kịch Lê Đại Thanh bị kết án liên đới vụ Nhân văn - Giai phẩm (1957) cùng một số văn nghệ sĩ đương thời. Ông bị buộc thôi việc tại một cơ quan báo chí, tác phẩm không được xuất bản trong thời gian dài. Con gái Lê Mai bị đình chỉ diễn ở Ðoàn Kịch nói trung ương (nay là Nhà hát hát Kịch Việt Nam).
Nghệ sĩ Nhân dân Lê Chức từng phải đẩy xe bò, làm công nhân sửa đường hơn một năm, rồi thi đậu vào Ðoàn Kịch Hải Phòng. Họa sĩ Lê Ðại Chúc cũng phải bốc vác hai năm ròng rã ở cảng Hải Phòng.
Thương các con trước biến cố lớn của cuộc đời, nhà thơ Lê Đại Thanh từng khuyên con bỏ bớt chữ “Ðại” trong tên ông đặt, chỉ còn là Lê Chúc, Lê Chức “cho con nhẹ hơn trong cuộc đời”. 10 năm sau ngày cha mất, Nghệ sĩ Nhân dân Lê Chức xuất bản tập thơ Lê Hoa ghi tên ba cha con, trở về chữ "Ðại" trong tên mình: Lê Ðại Thanh - Lê Ðại Chúc - Lê Ðại Chức.
Nghệ sĩ Ưu tú Lê Mai có ba người con gái sau này cũng đều trở thành những nghệ sĩ nổi tiếng của sân khấu Hà thành là Nghệ sĩ Ưu tú Lê Vân, Nghệ sĩ Nhân dân Lê Khanh và Nghệ sĩ Ưu tú Lê Vi.
Nghệ sĩ Nhân dân Lê Khanh – cháu ngoại của nhà thơ, nhà viết kịch Lê Đại Thanh là một diễn viên gạo cội của sân khấu và điện ảnh nước nhà. Bà là trường hợp hiếm hoi được phong danh hiệu Nghệ sĩ Ưu tú, Nghệ sĩ Nhân dân trước tuổi.
Bước chân vào lĩnh vực nghệ thuật từ năm 1970 cho đến nay, Nghệ sĩ Nhân dân Lê Khanh đã tham gia diễn xuất trong rất nhiều tác phẩm sân khấu, điện ảnh, truyền hình… Nữ nghệ sĩ là một trong những diễn viên lâu năm nhận được nhiều sự yêu mến của khán giả một cách bền bỉ.
Nghệ sĩ Nhân dân Lê Khanh nói rằng, bà được đóng kịch từ khi còn nằm trong bụng mẹ - Nghệ sĩ Ưu tú Lê Mai. Những vai diễn và những trải nghiệm sân khấu của mẹ đã giúp bà hình thành nên thế giới quan nghệ thuật từ rất sớm. Đến năm 7 tuổi, bà đã được đóng vai đầu tiên. Năm 15 tuổi, Lê Khanh nhận được vai chính đầu tiên – cô thanh niên xung phong Tuất trong bộ phim Từ một cánh rừng của nữ đạo diễn Đức Hoàn.
Nghệ sĩ Nhân dân Lê Khanh từng kể về ông ngoại Lê Đại Thanh rằng, năm 80 tuổi ông vẫn một mình đạp xe bôn ba khắp nơi, vượt cả trăm kilomet đường trường thăm bạn bè, con cháu.
Một lần ông đạp xe từ Hải Phòng lên Hà Nội, dừng xe trước cửa ngôi nhà số 20 phố Phan Đình Phùng, Lê Khanh chạy ra mừng quýnh khi nhìn thấy ông ngoại. Ông âu yếm đứa cháu nhỏ, rồi dựng xe bên cây cột đèn, rút trong túi một chiếc khăn mùi xoa, buộc vào chiếc xe đạp.
Lê Khanh ngạc nhiên hỏi ông: “Ông ơi, sao ông lại buộc chiếc khăn mùi xoa vào xe để làm gì đấy ạ?”. Ông ngoại trả lời cháu: “À, ông khóa xe”. Nữ nghệ sĩ nói, chỉ có tâm hồn nghệ sĩ đích thực, lãng mạn, chân thành, mộng mơ, bay bổng, thoát tục mới thi vị cuộc sống đến như thế.
Công an TP Đà Nẵng cho biết đang khẩn trương truy bắt nghi phạm dùng hung khí tấn công một người phụ nữ trên địa bàn phường An Khê, hiện đối tượng vẫn đang bỏ trốn.
Chia sẻ
Trung ương biểu quyết thông qua với số phiếu tập trung cao nhân sự giới thiệu tham gia Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIV; giới thiệu nhân sự tham gia Bộ Chính trị, Ban Bí thư, lãnh đạo chủ chốt của Đảng và Nhà nước khóa XIV, nhiệm kỳ 2026 - 2031, để trình Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ XIV của Đảng.
Chia sẻ
Với kinh nghiệm 30 năm trồng sầu riêng, ông Nguyễn Hoàng Anh ở ấp 4, xã Đại Hải, TP Cần Thơ giờ có thu nhập hàng tỷ đồng mỗi năm. Khi thị trường ngày càng có nhu cầu cao về sản phẩm sầu riêng sạch, ông Hoàng Anh nhanh chóng chuyển hướng trồng sầu riêng hữu cơ...
Chia sẻ
Sau khi gia nhập Mạng lưới Thành phố học tập toàn cầu của UNESCO, TP.HCM lên kế hoạch số hóa dữ liệu học tập cá nhân và đẩy mạnh phân cấp cho cơ sở sau khi sắp xếp đơn vị hành chính.
Chia sẻ
Đề án sản xuất 1 triệu ha lúa chuyên canh chất lượng cao, phát thải thấp vùng Đồng bằng sông Cửu Long sau 2 năm triển khai đã ghi nhận nhiều kết quả tích cực. Đặc biệt, trong năm 2025, 500 tấn gạo Japonica mang nhãn hiệu “Gạo Việt xanh, phát thải thấp” lần đầu tiên xuất khẩu đến thị trường Nhật Bản, tiếp tục khẳng định vị thế gạo Việt trong phân khúc thị trường cao cấp.
Chia sẻ
Nằm sâu trong những khu rừng ở phía đông nam Siberia, miệng núi lửa Patomisky là một gò đá vôi vỡ vụn bí ẩn nhô ra từ thảm thực vật trên sườn đồi. Cho đến nay, người ta vẫn không thể xác định được nguồn gốc rõ ràng của nó.
Chia sẻ
Từ tháng 7 đến tháng 11/2025, chương trình khai quật khảo cổ hợp tác giữa Ban quản lý Di sản văn hóa Thế giới Mỹ Sơn và Viện Khảo cổ học đã làm xuất lộ dấu tích của một công trình kiến trúc chưa từng được ghi nhận: con đường thiêng-con đường cổ dẫn từ tháp K vào khu trung tâm Thánh địa Mỹ Sơn, xã Thu Bồn, TP Đà Nẵng (địa phận xã Duy Phú, huyện Duy Xuyên, tỉnh Quảng Nam trước đây).
Chia sẻ
Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky cho biết sẽ đưa ra gói trừng phạt mới nhắm vào tổ hợp công nghiệp - quân sự Nga, trong đó có cả các cá nhân đến từ Trung Quốc.
Chia sẻ
Tin không khí lạnh mới nhất, theo Trung tâm Dự báo Khí tượng thủy văn Quốc gia, một đợt không khí lạnh mới sẽ ảnh hưởng đến miền Bắc vào dịp Noel khiến các tỉnh, thành, trong đó có Hà Nội sẽ mưa rét, có nơi dưới 8 độ C.
Chia sẻ
Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Trần Đức Thắng vừa ký quyết định điều động, bổ nhiệm ông Tăng Thế Cường, Cục trưởng Cục Biến đổi khí hậu giữ chức Cục trưởng Cục Môi trường.
Chia sẻ
Tình trạng các địa phương công bố giá vật liệu không sát thực tế đang khiến các nhà thầu đầu tư công rơi vào cảnh “càng làm càng lỗ”, dẫn đến tâm lý trì hoãn thi công hoặc bỏ luôn hợp đồng, gây ra khó khăn cho đầu tư công tại Việt Nam.
Chia sẻ
Khoảng 8.000 công nhân xây dựng và vệ sinh môi trường tại TP.HCM sẽ được tặng quả Tết từ chương trình "Xây Tết 2026". "Xây Tết 2026" trao tặng khoảng 30.500 phần quà cho công nhân ngành xây dựng, vệ sinh môi trường và thoát nước đô thị trên cả nước.
Chia sẻ
Tại môn bóng đá nam SEA Games 33, tiền vệ cánh trái Nguyễn Phi Hoàng được đánh giá là "người hùng thầm lặng" trong chiến tích giành HCV của U22 Việt Nam.
Chia sẻ
Từ lâu, giới khoa học đã ghi nhận mối liên hệ giữa trầm cảm và nguy cơ phát triển chứng mất trí nhớ (sa sút trí tuệ) khi về già.
Chia sẻ
VKSND Tối cao truy tố ông Nguyễn Ngọc Thủy (“Shark” Thủy) cùng 28 bị can trong vụ án lừa đảo chiếm đoạt hơn 7.677 tỷ đồng của hơn 10.000 người thông qua việc bán cổ phần “ảo” tại hệ sinh thái Egroup.
Chia sẻ
Ít nhất 3 người đã thiệt mạng và 12 người khác bị thương trong đợt tấn công quy mô lớn bằng tên lửa và máy bay không người lái (UAV) của Nga nhằm vào nhiều tỉnh của Ukraine vào rạng sáng 23/12, tờ Kyiv Independent cho biết.
Chia sẻ
"Cách đây mấy năm, khi tổ chức các diễn đàn, câu hỏi thường xuyên chúng tôi nhận được là hãy giúp nông dân mua sản phẩm đi, đừng để nông sản phải dội chợ, đừng để được mùa rồi lại mất giá. Nhưng năm nay, toàn bộ các câu hỏi đều tập trung vào làm sao để sản xuất, bán giá tốt hơn, hướng đến phân khúc cao hơn...", Phó Cục trưởng Cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) Nguyễn Thị Thu Hương chia sẻ.
Chia sẻ
Quá trình đi chơi, nhóm thanh niên tại phường Bắc Gia Nghĩa (tỉnh Lâm Đồng) đã phát hiện con tê tê nặng 6kg và bắt về, trình báo cơ quan chức năng để thả vào rừng tự nhiên.
Chia sẻ
Nhằm phục vụ nhu cầu về quê đón Tết và kế hoạch du xuân đầu năm của người dân trong những ngày nghỉ Tết Nguyên đán 2026, ngành đường sắt sẽ tổ chức chạy thêm nhiều chuyến tàu khu vực phía Nam.
Chia sẻ
Trường THPT Nguyễn Thái Bình (đường Lý Thường Kiệt, phường Tân Hòa, TP.HCM) sẽ được tháo dỡ hoàn toàn để xây mới khối nhà 5 tầng với đầy đủ phòng chức năng hiện đại, tổng vốn đầu tư từ ngân sách.
Chia sẻ
Theo chuyên gia từ công ty nghiên cứu thị trường, giai đoạn cuối năm, trước tác động của nhiều vấn đề tiêu cực, nhiều khả năng sẽ ảnh hưởng đến khả năng chi tiêu của người dân trong dịp Tết Nguyên đán 2026.
Chia sẻ
Sở hữu bằng AFC Pro – chứng chỉ huấn luyện cao nhất của châu Á, HLV Văn Thị Thanh hiện là HLV nữ duy nhất của bóng đá Việt Nam đủ điều kiện dẫn dắt đội tuyển quốc gia. Vậy Văn Thị Thanh là ai và hành trình nào đã đưa bà trở thành ứng viên đáng chú ý thay HLV Mai Đức Chung?
Chia sẻ
Chiều 23/12, Lễ công bố Nhà tài trợ chính và Bốc thăm xếp lịch thi đấu Giải bóng đá Nữ Vô địch U19 quốc gia – Cúp ACECOOK 2026 đã diễn ra tại Trụ sở LĐBĐ Việt Nam.
Chia sẻ
Sau 5 năm triển khai, Chương trình phòng, chống mại dâm trên phạm vi cả nước đã đạt được nhiều kết quả quan trọng, góp phần giữ gìn trật tự, an toàn xã hội, bảo vệ sức khỏe nhân dân, bảo đảm quyền con người và thúc đẩy phát triển bền vững.
Chia sẻ
Vùng đất Nam Định vốn nổi tiếng với truyền thống hâm mộ và phát triển thể thao, đặc biệt là bóng đá. Đội bóng đá chuyên nghiệp Nam Định có lịch sử phát triển gần 100 năm, gặt hái nhiều thành tích đáng kể. Đã từng 02 lần vô địch Đông Dương với tên gọi đội bóng Cotonkin, vô địch giải quốc gia A1 (tương đương V.League) năm 1985 với tên gọi Công Nghiệp Hà Nam Ninh, vô địch Cup Quốc Gia năm 2007... Trong thời kỳ bóng đá hiện đại, CLB Thép Xanh Nam Định đã có 2 chức vô địch V.League liên tiếp - mùa giải 2023/2024 và 2024/2025.
Chia sẻ
Khi Ukraine bước vào mùa đông thứ tư của cuộc chiến với Nga, nước này phải đối mặt với một cuộc khủng hoảng ngày càng nghiêm trọng - nhưng không liên quan nhiều đến vũ khí phương Tây hay hỏa lực của Nga: Kiev đang cạn dần nguồn nam giới trong độ tuổi và đủ sức khỏe để chiến đấu, tờ Washington Times viết.
Chia sẻ
102 người phải nhập viện vì nghi ngộ độc sau khi ăn bánh mì tại phường Phú Mỹ, TP.HCM, với các triệu chứng đau bụng, tiêu chảy.
Chia sẻ
Nếu như Trạng nguyên Phạm Duy Quyết là người có nhiều tên gọi nhất trong lịch sử khoa bảng, thì Nguyễn Kỳ lại là Trạng nguyên duy nhất về chùa vinh quy bái tổ.
Chia sẻ
Ghi nhận tại hiện trường vụ xô xát nghiêm trọng ở phường An Khê (TP Đà Nẵng), nhiều người dân cho biết đã chứng kiến người đàn ông dùng vật nhọn tấn công người phụ nữ nhưng không ai dám lại gần can ngăn vì đối tượng mang theo hung khí, có biểu hiện hung hãn.
Chia sẻ
Trong số 2.025 đại biểu chính thức dự Đại hội Thi đua yêu nước toàn quốc lần thứ XI, đại biểu cao tuổi nhất là bà Nguyễn Thị Bình, 98 tuổi, Anh hùng Lao động, nguyên Phó Chủ tịch nước.
Chia sẻ
Tin tức 
Thế giới 
Nhà nông 
Hội và Cuộc sống 
Đại đoàn kết dân tộc 
Kinh tế 
Thể thao 
Văn hóa - Giải trí 
Xã hội 
Bạn đọc 
Nhà đất 
Media 
Chuyển động Sài Gòn 
Pháp luật 
Dân Việt trò chuyện 
Gia đình 
Đông Tây - Kim Cổ 
Hà Nội hôm nay 
Radio Nông dân 
Doanh nghiệp 
Đăng nhập
