Sáng 12/5, Chủ nhiệm Ủy ban Công tác đại biểu của Quốc hội Nguyễn Thanh Hải trình bày tờ trình và báo cáo thẩm tra dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Bầu cử đại biểu Quốc hội và đại biểu Hội đồng nhân dân (HĐND).

Lược bỏ toàn bộ các quy định có nội dung liên quan đến cấp huyện

Theo bà Nguyễn Thanh Hải, Luật Bầu cử đại biểu Quốc hội và đại biểu HĐND được sửa đổi và hợp nhất năm 2015. Đây đã từng là cơ sở chính trị, pháp lý quan trọng góp phần tổ chức thành công các cuộc bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XIV, XV và đại biểu HĐND nhiệm kỳ 2016-2021, 2021-2026.

Thực hiện việc sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị, thực hiện mô hình tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp bảo đảm tinh, gọn, mạnh, hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả; để đảm bảo thống nhất, đồng bộ hóa với việc sửa đổi, bổ sung Hiến pháp và các luật có liên quan, việc sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Bầu cử đại biểu Quốc hội và đại biểu HĐND là cần thiết, nhằm tạo cơ sở pháp lý phù hợp với tình hình thực tế hiện nay trong việc thực hiện chủ trương, nhiệm vụ đặc biệt quan trọng này.

Dự thảo Luật đã lược bỏ toàn bộ các quy định có nội dung liên quan đến: HĐND cấp huyện; đại biểu HĐND cấp huyện; UBND cấp huyện; các tổ chức phụ trách bầu cử cấp huyện; đơn vị bầu cử đại biểu HĐND cấp huyện; trường hợp huyện không có đơn vị hành chính xã, thị trấn; Ủy ban MTTQ Việt Nam cấp huyện và hội nghị hiệp thương ở cấp huyện.

Tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương được chia thành các đơn vị bầu cử đại biểu HĐND cấp tỉnh. Xã, phường, đặc khu được chia thành các đơn vị bầu cử đại biểu HĐND cấp xã.

Số đơn vị bầu cử đại biểu HĐND cấp tỉnh, cấp xã, danh sách các đơn vị bầu cử và số lượng đại biểu được bầu ở mỗi đơn vị bầu cử do Ủy ban bầu cử ở cấp đó ấn định theo đề nghị của UBND cùng cấp và được công bố chậm nhất là 80 ngày trước ngày bầu cử.

Việc xác định khu vực bỏ phiếu do UBND cấp xã quyết định. Trường hợp cần thiết, UBND cấp tỉnh điều chỉnh việc xác định khu vực bỏ phiếu.

Liên quan đến việc điều chỉnh giảm thời gian thực hiện quy trình, thủ tục bầu cử, dự thảo luật dự kiến quy định từ thời điểm cuối cùng nộp hồ sơ ứng cử đến ngày diễn ra bầu cử là 42 ngày (hiện nay là 70 ngày).

Với khoảng thời gian kể từ sau ngày bầu cử đến ngày khai mạc kỳ họp đầu tiên của Quốc hội khóa XVI/HĐND nhiệm kỳ 2026-2031, dự thảo luật điều chỉnh thời hạn công bố kết quả bầu cử, danh sách trúng cử đại biểu Quốc hội chậm nhất 10 ngày sau bầu cử (luật hiện hành quy định 20 ngày).

Điều chỉnh thời gian tiếp nhận khiếu nại về kết quả bầu cử chậm nhất 3 ngày sau ngày công bố kết quả bầu cử và điều chỉnh thời gian xem xét giải quyết khiếu nại về kết quả bầu cử chậm nhất là 7 ngày kể từ ngày nhận được khiếu nại.

Điều chỉnh thời gian tiến hành bầu cử thêm, bầu cử lại chậm nhất là 7 ngày sau ngày bầu cử.

Như vậy, sau khi thực hiện đủ các bước nêu trên, Ủy ban Công tác đại biểu cho biết thời gian khai mạc Kỳ họp thứ nhất của Quốc hội khóa XVI sớm nhất có thể là 22 ngày sau ngày bầu cử.

Giảm thời gian thực hiện quy trình, thủ tục bầu cử còn 42 ngày

Thẩm tra, Chủ nhiệm Ủy ban Dân nguyện và Giám sát Dương Thanh Bình cho biết, đa số ý kiến tán thành với việc sửa đổi giao UBND cấp xã quyết định việc xác định khu vực bỏ phiếu.

Tuy nhiên, cơ quan thẩm tra đề nghị làm rõ ngay trong Điều luật về trách nhiệm của UBND cấp tỉnh trong việc kiểm tra, kiểm soát, giám sát việc xác định khu vực bỏ phiếu.

Có ý kiến đề nghị nghiên cứu quy định UBND cấp xã thống nhất với người đứng đầu các đơn vị có thể thành lập khu vực bỏ phiếu riêng để quyết định việc xác định khu vực bỏ phiếu.

Một số ý kiến đề nghị nghiên cứu quy định theo hướng việc xác định khu vực bỏ phiếu do UBND cấp xã xác định và được UBND cấp tỉnh phê chuẩn.

Về điều chỉnh giảm thời gian thực hiện quy trình, thủ tục bầu cử, ông Bình cho hay đa số ý kiến tán thành với việc điều chỉnh giảm thời gian thực hiện quy trình, thủ tục bầu cử còn 42 ngày.

Tuy nhiên, đề nghị cân nhắc việc giảm thời gian ở một số bước để bảo đảm tính khả thi.

Đơn cử như thời gian từ khi nộp hồ sơ ứng cử đến ngày cuối cùng tổ chức Hội nghị hiệp thương lần thứ hai còn 2 ngày hay thời gian từ Hội nghị hiệp thương lần thứ hai đến lần thứ ba còn 17 ngày; thời gian tiếp nhận khiếu nại còn 3 ngày; thời gian xem xét, giải quyết khiếu nại còn 7 ngày...

Một số ý kiến đề nghị chỉ quy định nguyên tắc trong luật về mốc thời gian của quy trình bầu cử và giao Hội đồng Bầu cử Quốc gia hướng dẫn chi tiết.

×