Kiến nghị hoán đổi đóng dư 5 năm BHXH để được nghỉ hưu sớm, không bị trừ tỷ lệ %

Nghỉ hưu chưa đủ tuổi thừa năm đóng BHXH sẽ được về hưu sớm không bị trừ % lương hưu

Dự thảo LUật BHXH vẫn đang trong quá trình lấy ý kiến của lao động, cơ quan quản lý nhà nước. Góp ý dự thảo Luật Bảo hiểm xã hội sửa đổi, BHXH Việt Nam đề xuất bổ sung vào dự luật điều kiện hưởng lương hưu theo hướng lao động nữ có đủ 30 năm đóng BHXH trở lên, lao động nam có đủ 35 năm đóng BHXH trở lên, khi có yêu cầu được nghỉ và hưởng lương hưu thấp hơn tối đa 5 tuổi so với tuổi quy định chung, không bị trừ tỷ lệ lương hưu.

Hiện nay, Luật Bảo hiểm xã hội quy định, lao động nam muốn hưởng lương hưu tối đa 75% phải đóng đủ 35 năm, nữ đủ 30 năm tham gia BHXH. Nếu đóng thừa thời gian, lao động nhận một khoản trợ cấp bằng 0,5 lần bình quân tiền lương tháng đóng BHXH cho mỗi năm thừa.

Bảo hiểm xã hội Việt Nam cho rằng, đề xuất trên nhằm phù hợp với nội dung cải cách là giảm quyền lợi hưởng một lần, tăng quyền lợi cho người bảo lưu đóng BHXH để hưởng chế độ hưu trí.

Đề xuất trên cũng tăng hấp dẫn của chính sách hưu trí, khuyến khích người lao động tham gia BHXH sớm, duy trì đóng trong thời gian dài và cân nhắc không hưởng BHXH một lần để được nhận lương hưu sớm hơn.

Bên cạnh đó, cơ quan BHXH cho rằng, nữ đóng BHXH trên 30 năm, nam đóng trên 35 năm là nhóm tham gia sớm, thời gian đóng dài, đa số không hưởng BHXH một lần nên xứng đáng được hưởng sớm nếu có yêu cầu.

Ngoài ra, theo BHXH Việt Nam, thời gian qua, người nghỉ hưu trước tuổi (nhưng không bị trừ tỷ lệ lương hưu) chỉ áp dụng với khu vực nhà nước, thông qua các chính sách, như: tinh giản biên chế, lao động dôi dư, chính sách cho người không đủ tuổi tái cử, hay khối lực lượng vũ trang… Chưa có chính sách nghỉ hưu trước tuổi mà không trừ tỷ lệ hưởng lương hưu áp dụng cho khu vực ngoài nhà nước.

Nếu áp dụng quy định trên, tác động không đáng kể đến cân đối quỹ hưu trí do những trường hợp đủ điều kiện có thời gian đóng bảo hiểm xã hội đủ dài. Thực tế, các khảo sát gần đây cũng cho thấy, đa số người lao động mong được nghỉ hưu sớm. Do đó, giải pháp trên đáp ứng nguyện vọng của nhóm đã đóng BHXH rất sớm, có thời gian đóng dài.

Bộ LĐTBXH cho rằng đề xuất chưa phù hợp với nguyên lý chế độ hưu trí 

Trước đề xuất của BHXH, đại diện Bộ LĐTBXH cho rằng đây là quan điểm chưa phù hợp. Bộ không đồng thuận, không thể tiếp thu để đưa vào dự thảo. Bộ cho biết, đề xuất trên không phù hợp với định hướng của Đảng và Nhà nước về tuổi nghỉ hưu, nguyên lý của chế độ hưu trí.

Theo Bộ này, chế độ hưu trí hay còn được gọi là chế độ bảo hiểm tuổi già là một trong các chế độ của chính sách bảo hiểm xã hội nhằm đảm bảo nguồn thu nhập hàng tháng cho người lao động khi về hưu. 

Thường các nước khi xây dựng chế độ hưu trí đều quy định người lao động để được hưởng lương hưu hàng tháng thì phải đáp ứng đồng thời 2 điều kiện về tuổi đời và điều kiện về thời gian đóng BHXH. Điều này tạo nên sự cân đối giữa thời gian đóng - hưởng, đảm bảo tính an toàn cho quỹ bảo hiểm xã hội trong dài hạn.

Mặt khác chính sách nghỉ hưu cũng được trung ương thảo luận nhiều, thống nhất qua Nghị quyết số 28/NQ-TW ngày 23/5/2018 về cải cách chính sách BHXH.

Thể chế hóa chủ trương tăng tuổi nghỉ hưu tại Nghị quyết số 28/NQ-TW, Quốc hội đã thống nhất ban hành Bộ luật Lao động năm 2019, trong đó nội dung tuổi nghỉ hưu, điều kiện về tuổi hưởng lương hưu được quy định tại Điều 169 và Điều 219.

Trong quá trình nghiên cứu, xây dựng Bộ luật Lao động năm 2019, vấn đề tuổi nghỉ hưu đã được trao đổi, thảo luận và đánh giá một cách kỹ lưỡng, tổng thể các mặt có liên quan.

Chính vì vậy, Bộ luật Lao động năm 2019 quy định việc điều chỉnh tăng tuổi nghỉ hưu hay điều kiện về tuổi hưởng lương hưu của người lao động không thực hiện tăng ngay lên 62 tuổi đối với nam và 60 tuổi đối với nữ mà được điều chỉnh theo lộ trình mỗi năm chỉ tăng thêm 3 tháng đối với lao động nam và 4 tháng đối với lao động nữ.

Bên cạnh đó, theo Bộ LĐTBXH, đối với những người lao động làm nghề, công việc đặc biệt nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm; làm nghề, công việc nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm; làm việc ở vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn hoặc những người lao động sức khỏe yếu (bị suy giảm khả năng lao động) thì cũng có thể nghỉ hưu ở tuổi thấp hơn so với người làm việc trong điều kiện lao động bình thường (nghỉ hưu sớm hơn tối đa 5 tuổi hoặc 10 tuổi tùy từng trường hợp).

Quan điểm chung trong lần sửa đổi Luật Bảo hiểm xã hội lần này là kế thừa từ quy định về tuổi nghỉ hưu của Bộ luật Lao động năm 2019 để đảm bảo tính đồng bộ, thống nhất.

Sẽ tiếp tục đề xuất ban soạn thảo xem xét, nghiên cứu cho ý kiến

Trao đổi với PV Báo Dân Việt, ông Lê Đình Quảng - Phó trưởng Ban Quan hệ lao động (Tổng liên đoàn Lao động Việt Nam) cho biết, hiện nay Luật quy định, lao động về hưu phải đáp ứng đủ 2 điều kiện: Thời gian đóng BHXH, thứ 2 là tuổi nghỉ hưu.

Thực tế hiện nay, sau khi tăng tuổi nghỉ hưu, công nhân lao động trực tiếp, rất khó để đủ tuổi về hưu nên về hưu thì nhóm này nhận lương hưu rất thấp. Theo quy định Nam đóng 35 năm BHXH về hưu thì nhận 75%; nữ phải đóng đủ 30 năm BHXH mới được nhận 75%. Đóng dư năm BHXH thì được nhận trợ cấp % khi về hưu.

Theo ông Quảng, đề xuất quy đổi tỷ lệ % trợ cấp đó thành số tuổi nghỉ hưu sớm phù hợp với thực tiễn, phù hợp quan hệ lao động. Tuy nhiên xét về mặt lý luận, khoa học thì cũng cần phải xem xét nghiên cứu thêm.

"Bên Tổng liên đoàn cũng đang xem xét để tham mưu, đưa ra ban soạn thảo Luật BHXH để nghiên cứu. Mục tiêu làm sao để vừa đáp ứng thực tiễn, vừa đáp ứng tính khoa học của Bảo hiểm hưu trí", ông Quảng nói.

Ông Quảng cũng cho biết, qua thực tế tổ chức hội thảo, lấy ý kiến từ phía người lao động thì thấy cũng có nhiều công nhân lao động trực tiếp kiến nghị giảm tuổi nghỉ hưu, hoặc hoán đổi số năm đóng dư BHXH để được về hưu sớm.