Nga tính toán sai lầm giúp Ukraine lật ngược thế cờ ngoạn mục ở Biển Đen?

Hạm đội Biển Đen từng kiểm soát tuyệt đối Biển Đen, Biển Azov

Đầu năm 2022 khi cuộc chiến giữa Nga và Ukraine nổ ra, Hạm đội Biển Đen của Moscow đóng tại Crimea dường như đã giành được quyền kiểm soát tuyệt đối đối với vùng Biển Đen và vùng biển lân cận nhỏ hơn, nông hơn là Biển Azov.

Các tàu lớn hơn của Hạm đội Biển Đen đã pháo kích cảng biển chính của Ukraine, bao gồm Odesa và các thành phố phía nam khác bằng tên lửa và máy bay không người lái, phá hủy các cơ sở quân sự và cơ sở hạ tầng cảng của Kiev.

Các tàu hải quân nhỏ hơn của Nga đã dừng và kiểm tra các tàu buôn chở ngũ cốc và dầu hướng dương, mặt hàng xuất khẩu chính của Ukraine.

Hải quân Nga dường như đã cảm thấy yên tâm ở toàn bộ khu vực phía bắc Biển Đen – nhưng sau gần 600 ngày chiến tranh, tình thế đã đảo ngược.

Trung tướng Ihor Romanenko, cựu Phó tổng tham mưu các lực lượng vũ trang Ukraine bình luận với Al Jazeera rằng: “Họ (người Nga) đã tính toán sai lầm. Chúng tôi sẽ không để họ nghỉ ngơi và sẽ không bao giờ được nghỉ cho đến khi chúng tôi hoàn toàn giải phóng đất đai của mình".

Chạy trốn

Hình ảnh vệ tinh mới đây cho thấy ít nhất hàng chục tàu Nga, bao gồm tàu khu trục có tên lửa dẫn đường, tàu đổ bộ và tàu ngầm, đã vội vã di dời khỏi căn cứ chính ở Sevastopol, một cảng cận nhiệt đới ở Crimea. 

Hầu hết được chuyển đến cảng Novorossiisk của Nga, cách Sevastopol hơn 300km về phía đông, và đến các căn cứ hoặc vịnh nhỏ hơn ở phía đông Crimea hoặc dọc theo bờ Biển Đen của Nga. Động thái này diễn ra sau khi Hạm đội Biển Đen hứng hàng loạt các cuộc tấn công dữ dội của Ukraine gần đây.

Bộ trưởng Quốc phòng Anh James Heappey đã so sánh “thất bại chức năng của Hạm đội Biển Đen” với việc giải phóng tỉnh Kharkov một năm trước.

Ông tuyên bố: “Hạm đội (Biển Đen) đã buộc phải phân tán đến các cảng mà từ đó họ không thể ảnh hưởng đến Ukraine”.

Ukraine gần đây đã tăng cường các cuộc tấn công táo bạo bằng tên lửa hành trình do phương Tây cung cấp cũng như các máy bay không người lái và xuồng không người lái của hải quân được lắp ráp trong nước để phá hủy các soái hạm, tàu nhỏ và thậm chí cả một tàu ngầm đang neo đậu của Nga ở Crimea.

Họ cũng tiêu diệt hai hệ thống phòng không S-400 tiên tiến, tạo ra những “lỗ hổng” lớn trên bầu trời Crimea.

Và quan trọng nhất, họ đã làm hư hỏng một xưởng đóng tàu lớn có ụ tàu khô vốn rất cần thiết để sửa chữa những con tàu Nga hàng chục năm tuổi.

Nhà phân tích Ihar Tyshkevich ở Kiev chia sẻ với Al Jazeera rằng: “Điều quan trọng đối với Nga không phải là thiệt hại về tàu thuyền mà là thiệt hại đối với nhà máy đóng tàu. Đây là lý do tại sao một phần lớn các tàu của Hạm đội Biển Đen đã được di dời đến Novorossiisk".

Giành lại Tây Bắc Biển Đen

Các nhà phân tích cho biết, các cuộc tấn công của Ukraine đã làm giảm đáng kể khả năng của Nga trong việc đổ bộ quân gần Odessa và hỗ trợ lực lượng của họ ở khu vực Kherson phía nam.

“Các hành động của Ukraine đã giúp họ giành lại quyền kiểm soát các vùng lãnh hải phía Tây của nước này từ tay Nga và ngăn cản Hạm đội Biển Đen đe dọa Odessa bằng các cuộc tấn công đổ bộ hoặc cung cấp hỏa lực chiến thuật cũng như hỗ trợ hậu cần cho các lực lượng Nga ở Kherson”, Thiếu tướng quân đội Mỹ đã nghỉ hưu Gordon Skip Davis Jr tuyên bố.

Thành công của Ukraine thực sự đáng kinh ngạc khi lực lượng hải quân nhỏ bé của Ukraine thậm chí đã mất hầu hết tàu trong quá trình sáp nhập Crimea năm 2014 hiện chỉ còn khoảng hai chục tàu lỗi thời có thể nhét vừa vào một vịnh nhỏ.

Ngoài ra, nguy cơ Ukraine tiếp tục tiến hành các cuộc tấn công bằng máy bay không người lái trên biển trong tương lai đã ngăn cản các tàu Nga kiểm tra các tàu chở ngũ cốc của Ukraine.