Người đàn bà gần 40 năm đi tìm mộ người yêu

Mới chỉ là một lời hẹn ước nơi chiến trường lửa đạn nhưng chị vẫn một lòng son sắt đợi chờ thủy chung. Khi anh hy sinh, tình yêu trong chị vẫn không hề nhạt phai theo năm tháng. Hơn 40 năm qua, chị đã đi khắp các chiến trường xưa để tìm hài cốt người yêu.

Người đàn bà ấy là cựu TNXP Phùng Thị Huệ (SN 1950) ở thôn Hội Tiến, xã Xuân Hội, huyện Nghi Xuân, tỉnh Hà Tĩnh. Ngôi nhà nhỏ đơn sơ của chị nằm bên dòng sông Lam thơ mộng - nơi có truyền thuyết về loài cá sú vàng và tình yêu tuyệt đẹp giữa chàng ngư phủ Phan Điền và tố nữ Ngọc Hoa - con quan tri huyện.

Chị Huệ trong chương trình Người đương thời của Đài truyền hình Việt Nam.

Tình yêu bất tử

Chuyện kể rằng, một buổi chiều, tố nữ Ngọc Hoa đi dạo chơi bên bờ sông Lam chẳng may sẩy chân rơi xuống dòng nước dữ. Đúng lúc đó, Phan Điền đang bắt cá trên sông nhìn thấy đã không quản hiểm nguy, lao ra cứu được nàng lên bờ.

Cũng từ cuộc gặp gỡ tình cờ đó mà mũi tên tình ái đã bắn trúng tim hai người. Họ thường xuyên ra bờ sông hò hẹn. Nhưng rồi chuyện đến tai tri huyện, ông bèn gọi chàng trai đến yêu cầu phải bắt được con cá sú vàng nặng 1 tạ dưới dòng sông thì mới gả con gái cho. Từ đó ông cấm tiệt con gái ra khỏi nhà và gả nàng cho con trai một vị quan lớn trong triều.

Cô gái bị ép duyên đã gieo mình xuống dòng sông Lam tự vẫn. Còn Phan Điền, vì không nguôi nhớ người yêu nên năm này qua năm khác vẫn kiên trì mai phục bên dòng sông để câu bằng được cá sú vàng. Hơn 40 năm trời, khi chàng trai tóc đã ngả màu mây trắng mới bắt được con cá sú vàng vào một đêm giông bão. Khi chàng trai mang con cá lên mộ người yêu thì chàng cũng gục chết bởi 40 mùa thương nhớ.

Chị Huệ đang nhớ về một thời hoa lửa là kỷ niệm đẹp nhất của cuộc đời chị.

Câu chuyện truyền thuyết về tình yêu bất tử ấy có đôi nét tương đồng với câu chuyện tình của chị Huệ. Người đàn bà tóc nhuốm màu thời gian hơn 40 năm tìm mộ người yêu ấy, sau phút e dè về chuyến viếng thăm đột ngột của chúng tôi, đã vui vẻ kể lại câu chuyện tình của đời mình.

Năm 1968, khi vừa tròn 18 tuổi, theo tiếng gọi thiêng liêng của Tổ quốc, chị Phùng Thị Huệ đã gác bút nghiên, tình nguyện viết đơn xin lên đường đi đánh Mỹ. Ngày ấy, chị được gia nhập đoàn thanh niên xung phong 557, C18N5 vượt Trường Sơn vào chiến trường Bình Trị Thiên chiến đấu. Chính ở nơi đạn bom ác liệt này, chị đã gặp anh Đặng Xuân Thọ, người chiến sĩ cùng đơn vị. Lần đầu gặp gỡ nhưng hai trái tim đã hòa chung nhịp đập. Họ nắm tay nhau với lời thề sắt son, hẹn ngày trở về xây dựng hạnh phúc khi đất nước ca khúc khải hoàn.

4 năm tham gia chiến đấu ở chiến trường ác liệt, chị Huệ bị thương và xuất ngũ trở về quê tham gia công tác sản xuất. Còn anh Thọ đi học ở Trường trung học Hàng Hải (Hải Phòng). Hơn 1 năm sau, mẹ và em trai anh Thọ tử nạn trong một trận ném bom của giặc. Nợ nước, thù nhà, anh Thọ lại xung phong tái ngũ, tiếp tục lên đường vào chiến trường B chiến đấu. Ngày ra đi, bước lên xe, anh chỉ kịp dặn chị: “Em ở nhà chờ anh trở về”. Chị trả lời: “Anh cứ an tâm lên đường, dù 5 năm, 10 năm, 20 năm hay cả cuộc đời, em vẫn đợi anh về”.

Ngoài những cánh thư, chị còn gửi cho anh chiếc gối thêu 2 con bồ câu đậu trên cành đào xuân hé nụ. Anh gửi về chị chiếc lược làm bằng mảnh vỡ máy bay. Tình yêu của 2 người ngày càng mặn nồng trong chờ đợi. Anh chị đều mong chờ ngày chiến thắng để trở về sống bên nhau. Nhưng rồi anh Thọ đã vĩnh viễn nằm lại ở một mặt trận phía Nam, khi cùng đoàn quân thần tốc tiến vào giải phóng một thành phố.

Nhớ buổi chiều đau thương ấy, chị đang đứng nơi bậu cửa ngóng về phương xa chờ thư người yêu thì bất ngờ nhận được tin anh hy sinh. Như sét đánh ngang tai, chị ngất lịm trên chiếc gối cưới mà mình đang thêu dở dang chờ ngày chiến thắng.

Khi anh Thọ hy sinh, chị xin phép gia đình anh cho chị làm con dâu để suốt đời được chăm sóc người cha già. Khi cha anh qua đời, chị mang bát nhang về ngôi nhà của mình bên dòng sông Lam để thờ phụng. Dù chưa một lần được làm vợ anh nhưng chị tự coi mình là con dâu họ Đặng. Hằng năm, cứ đến ngày giỗ của anh và mọi người trong gia đình, chị đều làm cơm chu đáo.

Ngày đi làm, đêm trở về trong căn nhà trống vắng, chị lại sống bằng ký ức của một thời hoa lửa ở Trường Sơn. Có lẽ đó là những ngày tháng bi hùng và đẹp nhất của cuộc đời chị. Những đêm buồn, chị làm thơ và viết nhật ký. Dù anh không còn nữa nhưng chị vẫn mãi yêu anh suốt cuộc đời này.

Gần 40 năm đi tìm mộ người yêu

Chị Huệ bên bàn thờ anh Thọ.

Anh Thọ hy sinh nhưng chưa tìm được hài cốt nên trong chị Huệ luôn đáu đáu về điều đó. Chị làm lụng vất vả, chắt chiu từng đồng kiếm được để đi tìm hài cốt người yêu. Chị tâm sự: “Tôi có ý định đi tìm mộ anh Thọ từ năm 1976 nhưng không biết anh hy sinh ở chiến trường nào. Trong tờ giấy báo tử chỉ ghi vỏn vẹn mấy dòng báo tin liệt sĩ Đặng Xuân Thọ hy sinh ngày 26.1.1973 tại mặt trận phía Nam. Không biết nơi cụ thể nhưng tôi vẫn cứ đi đến các chiến trường xưa để tìm anh. Tôi luôn tin rằng, anh sẽ chỉ cho tôi nơi đồng đội đã chôn cất anh để đưa về quê nhà”.

Mấy chục năm qua, bàn chân chị đã đi khắp các chiến trường xưa như Quảng Trị, Tây Nguyên, dọc bìa rừng Trường Sơn và các nghĩa trang phía Nam với hy vọng tìm thấy hài cốt anh Thọ. Chị còn đến các tỉnh như Nghệ An, Thanh Hóa, Ninh Bình, Hà Nội để nắm thông tin về anh. Năm nào cũng vậy, cứ sau ngày 27.7 là chị lại khoác ba lô lên đường.

Gần 40 năm tìm kiếm, cuối cùng chị cũng tìm thấy ngôi mộ của người yêu nằm ở tỉnh Tiền Giang xa xôi. Tìm được mộ, chị đưa anh về nghĩa trang liệt sĩ xã Xuân Mỹ, huyện Nghi Xuân (Hà Tĩnh) để yên nghỉ. Thiên diễm tình của chị Huệ thật hiếm có trên cõi đời này, nó đã hóa thành bất tử. Chúng tôi rời Nghi Xuân trong buổi chiều chang chang nắng, hai bên đường đất cằn sỏi đá nhưng hoa mua vẫn nở tím thủy chung.