Nhà thờ đại chi ba Vũ tộc với 1.000 suất đinh ở huyện Hậu Lộc, tỉnh Thanh Hóa

Lịch sử phát triển nhà thờ Đại chi ba Vũ tộc

Quay lại lịch sử có ông Đức tổ Vũ Quý Công tự phúc đạo vốn sinh trưởng tại tỉnh Nam Định, con út là Vũ Huyền Thông tổ của chi ba Vũ tộc. Ông Huyền Thông được học sâu về phật giáo, nho giáo do đó ông rất coi trọng việc thờ cúng tổ tiên.

Trong những năm chống Mỹ, cũng như trải qua năm tháng, với sự bào mòn của thời gian, khắc nghiệt của thời tiết, nhà thờ Đại chi ba Vũ tộc cũng đã xuống cấp (luồng, gỗ mối mọt, mái dột nát). 

Đến năm 1979, để con cháu có nơi thờ chi họ đã quyết định đưa về xây dựng, thờ cúng tại nhà trưởng.

Đầu năm 2000, để phù hợp với sự phát triển của dòng họ, con cháu có nơi thờ tự lâu dài, khang trang, đẹp đẽ…chính vì thế, Đại chi ba Vũ tộc tiếp tục có sự thay đổi, chuyển mô hình xây dựng nhà thờ, ông Vũ Ngọc Phan là trưởng ban xây dựng.

Lúc đó, nhà thờ Đại chi ba Vũ tộc (thôn Đông Thành, xã Đa Lộc), xây dựng bằng gạch, mái cuốn vòm, cấu trúc có hậu cung và tiền đường, bố trí bàn thờ theo đúng như ngày xưa các cụ để lại. 

Ngày 2/5 Tân Tỵ (năm 2001), chi họ rước tiên tổ về nhà mới, ngày 7/5/2001, tổ chức lễ khánh thành.

Những năm 2017, con cháu trong bản chi tiếp tục phát triển nhanh, nhà thờ trở nên chật hẹp, ngày tết, ngày giỗ các nghi lễ phải đặt ra ngoài sân, do đó rất nhiều cụ cao tuổi, con cháu đề nghị xây lại.

Do nhiều yếu tố đến ngày 6/2/2023, nhà thờ Đại chi ba Vũ tộc mới khởi công xây dựng với diện tích 170m2, nhà thờ được thiết kế bằng gỗ lợp ngói theo mẫu nhà gỗ truyền thống. Sau 10 tháng nỗ lực thi công, các hạng mục như: Nhà thờ, sân, bình  phong, cột võng, hòn non bộ, nhà kho và hạng mục phụ khác mới hoàn thiện.

Đại chi ba Vũ tộc có khoảng 1.000 suất đinh

Qua tìm hiểu, nhà thờ là một ngôi nhà dành riêng cho việc thờ cúng tổ tiên của một dòng họ hay từng chi họ tính theo phụ hệ (dòng của cha). 

Chi họ lớn, sau khi đã phân chi thì nhà thờ của dòng trưởng nam sẽ là nơi nơi thờ phụng từ đời ông thủy tổ, nơi giữ gia phả gốc, nhà thờ này sẽ được gọi là nhà thờ đại tôn.

Đặc biệt, các nhánh họ khác đều có nơi thờ cúng riêng từ đời ông tổ chi trưởng, gọi là nhà thờ chi họ (hay cửa họ). 

Nhà thờ họ sẽ được xây cất với quy mô, kiến trúc phụ thuộc vào khả năng tài chính và đóng góp của các suất họ (từng thành viên nam) và theo địa vị xã hội của những người vai vế trong dòng họ.

Theo quan sát, nhà thờ Đại chi ba Vũ tộc được thiết kế và xây dựng gần gũi với đời sống sinh hoạt của người dân. 

Nhà thờ họ vừa có nét tương đồng, gợi nhớ tới các quần thể kiến trúc đền miếu, chùa chiền tạo nên một không gian truyền thống lắng đọng, sâu sắc.

Ông Vũ Ngọc Phan-Trưởng Đại chi ba Vũ tộc cho biết: "Hiện nay, nhà thờ Đại chi ba Vũ tộc có trên dưới 1.000 suất đinh. Để xây dựng nhà thờ ngoài sự đóng góp theo suất đinh 2,5 triệu đồng/suất (các cụ cao niên, gia đình đang có hoàn cảnh khó khăn thì đóng góp tùy tâm). Đặc biệt, nhà thờ còn được sự phát tâm cúng tiến của nhiều gia đình bằng tiền mặt, hiện vật, ngày công…tính đến ngày 10/10/2023, tổng thu gần 4,5 tỷ đồng".

"Thay mặt chi họ, tôi xin cảm ơn những tấm lòng thơm thảo của các chi, cành, nhánh, gia đình…xin chúc mọi người luôn mạnh khỏe, an khang, thịnh vượng. Xin cảm ơn các vị trong ban xây dựng, tổ giám sát,...đã tạo điều kiện, thời gian để các hoàn thành nhiệm vụ, trách nhiệm mà toàn thể chi họ giao", ông Vũ Ngọc Phan nhấn mạnh.

Theo ông Vũ Ngọc Phan, nhà thờ họ luôn có một vị trí "đặc biệt" trong thế giới tâm linh của những con người trong dòng tộc, giúp mọi người nhớ tới các truyền thống tốt đẹp của ông bà, tổ tiên, những người đã khuất.

Mỗi năm, vào ngày giỗ, con cháu lại tụ họp đông đủ tại nhà thờ họ để thắp hương, tưởng nhớ ông bà, tổ tiên.  Bởi vậy, từ đường có ý nghĩa tinh thần rất lớn, thể hiện lòng biết ơn của con cháu với các bậc sinh thành vừa là nơi các thành viên trong dòng họ gặp gỡ, quây quần bên nhau.

Xây nhà thờ họ không chỉ để ngắm nhìn, tạo dấu ấn tốt đẹp về nền văn hóa đậm đà bản sắc dân tộc mà còn là nơi răn dạy con cháu "sống tốt đời, đẹp đạo", " uống nước nhớ nguồn". Bên cạnh đó, nhắc con cháu giữ gìn và phát huy những truyền thống tốt đẹp của tổ tiên để lại.