Nóng: EU giáng đòn mạnh vào Nga, đồng ý cấp tư cách ứng viên cho Ukraine, Moldova

Các nhà lãnh đạo Liên minh châu Âu đã gọi đây là "thời khắc lịch sử" khi họ quyết định cấp tư cách ứng viên cho Ukraine và nước láng giềng Moldova trong hội nghị thượng đỉnh tại Brussels, Bỉ ngày 23/6 mặc dù quá trình phê duyệt để 2 nước này chính thức gia nhập Liên minh 27 quốc gia có thể mất ít nhất vài năm.

"Một thời khắc lịch sử. Hôm nay đánh dấu bước quan trọng trên con đường hướng tới Liên minh châu Âu (EU) của các bạn. Tương lai của chúng ta là cùng nhau kề vai sát cánh", Chủ tịch Hội đồng châu Âu Charles Michel tuyên bố.

Trước đó, hồi cuối tháng 2, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky đã ký đơn xin gia nhập EU và nhiều lần hối thúc châu Âu chấp nhận đề nghị này. Ngày 23/6, vài phút sau quyết định của EU, Tổng thống Zelensky đăng Twitter ca ngợi đây là "thời khắc lịch sử và duy nhất trong quan hệ Ukraine - EU, khởi đầu cho trang sử mới của châu Âu" và rằng "tương lai của Ukraine nằm ở EU" và "châu Âu không có sự chia rẽ".

"Hôm nay, các lãnh đạo EU đã đưa ra một trong những quyết định quan trọng nhất đối với Ukraine trong suốt 30 năm độc lập của nhà nước chúng tôi. Đây là chiến thắng của chúng tôi. Chúng tôi đã chờ đợi điều đó 120 ngày", ông Zelensky nói trong thông điệp gửi tới các lãnh đạo của 27 quốc gia EU, đề cập thời gian Ukraine tuyên bố độc lập sau khi Liên Xô tan rã.

Tổng thống Zelensky khẳng định Ukraine sẽ thắng trong xung đột với Nga, xây dựng lại đất nước và nghỉ ngơi.

"Hoặc có thể thậm chí chúng tôi sẽ giành chiến thắng, tái thiết đất nước, gia nhập EU rồi mới nghỉ ngơi. Hoặc có lẽ chúng tôi sẽ không nghỉ ngơi", ông nói thêm, đồng thời nhấn mạnh "chắc chắn chúng tôi sẽ giành chiến thắng".

Trong khi đó, Tổng thống Pháp Emmanuel Macron tuyên bố rằng động thái cấp tư cách ứng viên cho Ukraine đã gửi "tín hiệu rất mạnh mẽ" tới Điện Kremlin rằng EU ủng hộ nguyện vọng thân phương Tây của Kiev.

"Chúng ta mang ơn người dân Ukraine, những người đang chiến đấu để bảo vệ chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ của họ và cũng là bảo vệ các giá trị của chúng ta", ông Macron tuyên bố.

Ngoại trưởng Ukraine Dmytro Kuleba cũng nhấn mạnh rằng, "hôm nay đánh dấu sự khởi đầu của chặng đường dài mà chúng ta sẽ cùng nhau bước đi".

"Người dân Ukraine thuộc về gia đình châu Âu. Tương lai của Ukraine là cùng với EU. Chúng ta cùng nhau sát cánh vì hòa bình. Ukraine sẽ thắng thế. Châu Âu sẽ thắng thế", ông nói.

Thủ tướng Ukraine Denys Shmyhal mô tả quyết định của EU đã tạo nên "ngày lịch sử" và "giai đoạn mới trong công cuộc xây dựng châu Âu".

Động thái của EU được cho là điều Tổng thống Nga không hề mong muốn và không lường trước được khi phát động chiến dịch quân sự đặc biệt ở Ukraine hồi cuối tháng 2.

Theo Washington Times, Tổng thống Nga hy vọng chiến dịch quân sự có thể châm ngòi cho sự sụp đổ nhanh chóng của chính phủ do phương Tây hậu thuẫn ở Kiev và làm rạn nứt tình đoàn kết của EU và NATO. Tuy nhiên, cho đến nay, phương Tây được cho là vẫn hầu như vẫn thống nhất trong việc phản đối Nga.

Quyết định của EU đặt hai quốc gia thuộc Liên Xô cũ vào bước khởi đầu của quy trình gia nhập kéo dài nhiều năm, đòi hỏi phải có những cải cách lớn và các cuộc đàm phán kéo dài.

EU đã đặt ra loạt bước đi để Kiev thực hiện, bao gồm củng cố nhà nước pháp quyền và chống tham nhũng, trước khi có thể tiến tới giai đoạn tiếp theo bao gồm các cuộc đàm phán gia nhập.

Quá trình đàm phán có thể kéo dài nhiều năm và thậm chí hàng thập kỷ để đánh giá kỹ lưỡng trước khi Ukraine hay Moldova có thể trở thành thành viên EU.

Trong một loạt các kết luận riêng biệt vào ngày đầu tiên của cuộc họp thượng đỉnh kéo dài hai ngày, Hội đồng châu Âu nhắc lại rằng họ kiên định ủng hộ Ukraine. EU cũng cho biết, họ sẽ tiếp tục hỗ trợ mạnh mẽ cho khả năng phục hồi kinh tế, quân sự, xã hội và tài chính nói chung của Ukraine.

Hội đồng châu Âu nhắc lại lập trường lên án các cuộc tấn công của Nga ở Ukraine và đồng thời kêu gọi Nga rút ngay lập tức và vô điều kiện tất cả quân đội và thiết bị quân sự khỏi toàn bộ lãnh thổ Ukraine trong biên giới được quốc tế công nhận.