Giấc mơ của Tổng thống Putin về lĩnh vực công nghệ và AI đang trên "bờ vực" sụp đổ

Trước khi Tổng thống Vladimir Putin tiến hành chiến dịch quân sự đặc biệt ở Ukraine, lĩnh vực trí tuệ nhân tạo (AI) và CNTT của Nga phụ thuộc rất nhiều vào công nghệ và đầu tư từ phương Tây. Giờ đây, các lệnh trừng phạt đã khiến những dự án CNTT lớn bị đình trệ.

Khoảng 200.000 nhân viên CNTT được cho là đã rời Nga kể từ ngày bắt đầu xung đột (24/2).

Truyền thông Nga CNews thông báo rằng có gần 95.000 vị trí tuyển dụng trong ngành CNTT vào cuối tháng 3/2022 sau khi một lượng lớn lao động chuyển ra nước ngoài. Kể từ đó, số lượng vị trí tuyển dụng ngày càng tăng lên trong khi số hồ sơ ngày càng giảm.

Tỷ lệ ứng viên sẵn sàng chuyển việc đã vượt quá 40%, trong khi 45% lập trình viên Nga được cho là ủng hộ việc chuyển đến châu Âu, theo trang tuyển dụng của Nga hh.ru.

Samuel Bendett, một nhà phân tích nghiên cứu và chuyên gia AI, nói với Express.co.uk rằng Nga từ trước đến nay phụ thuộc vào các quốc gia bên ngoài, bao gồm cả phương Tây trong việc đầu tư vào lĩnh vực CNTT.

Giờ đây, nước này phải đối mặt với sự mất mát lớn về thị trường và nguồn lực đầu tư, trong bối cảnh các công ty công nghệ lớn nước ngoài rời khỏi Nga và các lệnh trừng phạt làm tê liệt nền kinh tế.

Ông Bendett cho biết sau khi tấn công Kiev, Nga "nhận ra" rằng họ không có đủ "những người có trình độ học vấn cao" trong lĩnh vực này. Ông giải thích rằng việc tạm dừng "hợp tác quốc tế" trong lĩnh vực công nghệ kể từ sau xung đột khiến "rất nhiều khiếm khuyết của Nga bị bộc lộ".

Tại một cuộc nói chuyện gần đây của Viện An ninh và Công nghệ, chuyên gia Rita Konaev nhấn mạnh AI là một lĩnh vực sẽ "chịu nhiều thiệt hại". Bà nói: "AI và công nghệ nói chung, là một lĩnh vực quốc tế, cởi mở và toàn cầu hóa, chính vì thế với những lệnh trừng phạt áp đặt từ phương Tây, có thể nói Nga sẽ chịu ảnh hưởng nặng nề".

Nga cam kết sẽ sử dụng AI trong quân đội của mình để giúp tạo ra vũ khí công nghệ cao giúp thu thập thông tin tình báo, tuy nhiên ông Bendett tin rằng "giấc mơ" của Tổng thống Putin ít nhất đã bị "thụt lùi vài năm, hoặc vài chục năm".

Yandex là một trong những công ty công nghệ cao của Nga phải đối mặt với hậu quả nặng nề từ các lệnh trừng phạt và tổn thất đầu tư toàn cầu.

Bà Konaev cho rằng Yandex đang "thực sự bị ảnh hưởng", công ty này đang đánh mất "các nhà đầu tư quốc tế và các mối quan hệ".

Thủ tướng Nga Mikhail Mishustin gần đây đã phát biểu về nhu cầu thu hút các chuyên gia CNTT trẻ tuổi vào ngành và tạo điều kiện cần thiết để họ làm việc tại Nga và không di cư ra nước ngoài.

Ông Bendett nói với Express.co.uk: "Qua bài phát biểu của ông Mishustin, có thể thấy vấn đề này đã được công nhận ở cấp cao nhất. Nếu Thủ tướng Nga nói về tình trạng chảy máu chất xám trong lĩnh vực CNTT, bạn biết khủng hoảng diễn ra nghiêm trọng như thế nào rồi đấy".

Bất chấp những vấn đề rõ ràng mà lĩnh vực công nghệ phải đối mặt từ các lệnh trừng phạt và tổn thất đầu tư, người ta vẫn chưa rõ liệu điều này sẽ tác động đến người dân và nền kinh tế Nga nói chung về lâu dài như thế nào.

Theo báo cáo, trên thực tế một số chuyên gia CNTT Nga đã di cư khi chiến sự bùng nổ, hiện đang bắt đầu quay trở lại bởi gặp phải những khó khăn khi ra nước ngoài.

Cũng có một số suy đoán rằng các quốc gia như Ấn Độ, Israel, cũng như Trung Quốc, sẽ đẩy mạnh đầu tư và hợp tác vào các ngành công nghiệp CNTT cũng như AI của Nga.