Đá hộc, đá tảng bao quanh ôm lấy căn nhà đất, làm nền móng cho những con đường, làm tường, làm rào chắn hòn tên mũi đạn của kẻ thù qua nhiều thế kỷ.

Cách thành phố Lạng Sơn chừng 40km, để đến làng đá Thạch Khuyên phải trải qua cung đường tỉnh lộ 235, ngoằn ngoèo, khó đi. Bù lại, có một “làng đá” độc đáo, hoang sơ, đẹp và yên bình lạ lùng để du khách ghé thăm. 

Đến Thạch Khuyên là chứng kiến những nếp nhà trình tường đất, lợp ngói âm dương truyền thống của đồng bào các dân tộc Tày, Nùng. 

Những căn nhà được làm bằng đất nện với bờ tường óng vàng như quét mật, mỗi bức tường có độ dày chừng 40cm - 80cm, mùa đông thì ấm áp khô ráo, mùa hè mát mẻ mang đầy sinh khí.

Qua qua bao năm tháng, trên các bức tường đất của các ngôi nhà ở Thạch Khuyên hiện ra nhiều khe nứt nhằng nhịt như có bàn tay vô hình của người họa sĩ tô vẽ nên một bức tranh gốm men rạn chứa đầy ký ức văn hóa. 

Nhiều ô cửa gỗ cũ tre thô được nắng gió biên cương tách ra như những vết hằn của tháng năm thời gian. Có lẽ trên đất nước hình chữ S này, hiếm còn thấy ngôi làng nào có kiến trúc đồng nhất với khung cảnh làng đẹp đẽ nên thơ được bao quanh của núi như vậy.

Những bức tường cùng vết rạn nứt của thời gian vô tình tạo nên chất liệu như tranh gốm men rạn trên những ngôi nhà cổ ở làng đá Thạch Khuyên, xã Xuất Lễ, huyện Cao Lộc (tỉnh Lạng Sơn).

Làng đá Thạch Khuyên có hơn 110 hộ dân với chừng 530 nhân khẩu, dân cư chủ yếu là đồng bào dân tộc Nùng, chiếm 60% số dân của cả thôn. Thôn hiện còn lưu giữ khoảng 15 nhà đất trình tường, lợp ngói âm dương với tường rào đá vây quanh.

Mùa đông, bên trong các căn nhà trình tường ở làng đá Thạch Khuyên, xã Xuất Lễ, huyện Cao Lộc (Lạng Sơn) ấm áp...

Lối đi quanh làng men theo hàng rào đá, quanh co bao quanh làng đá Thạch Khuyên, xã Xuất Lễ, huyện Cao Lộc, tỉnh Lạng Sơn.

Hy vọng trong tương lai gần, những căn nhà trình tường ở Thạch Khuyên sẽ là điểm đến trải nghiệm thú vị đối với du khách thập phương. 

Bảo tồn những căn nhà trình tường trong không gian làng văn hóa truyền thống Thạch Khuyên cũng chính là mong muốn tạo ra sản phẩm du lịch cộng đồng độc đáo, mang đậm sắc màu văn hóa bản địa, góp phần quảng bá cảnh quan thiên nhiên cũng như không gian văn hóa lâu đời của người dân xứ Lạng.

×