Tục tặng củi của người Cơ Tu

Đó là khi họ mang củi biếu tặng nhau trong những ngày mùa đông giá lạnh, như làm ấm thêm tình yêu thương, sự chia sẻ...

“Vào mùa đông lạnh lẽo, cộng đồng người Cơ Tu ở Tây Giang có tục Dáo oói (thăm và tặng nhau những gùi củi). Đây là một tập tục hay, đẹp có từ ngàn đời xưa của người Cơ Tu”- Già làng Alăng Avel (86 tuổi, ở thôn Tà Làng, xã Bhalêê, huyện Tây Giang, tỉnh Quảng Nam) tâm sự.

Già làng Y Công (85 tuổi, trú tại thôn Tống Coói, xã Ba, huyện Đông Giang, tỉnh Quảng Nam) cho hay, thông thường thì sau khi hoàn tất công việc nương rẫy, bên nhà gái luôn là người chủ động chọn ngày để vào rừng kiếm củi và mang tặng những gùi củi cho nhà trai trong cuối năm. Ngày xưa việc tặng củi cũng có những quy định mang tính truyền thống, củi tặng có khi là củi tươi, nhưng phải được chẻ nhỏ lại, đều và đẹp, thường là các cây gỗ dễ cháy, có than tốt như chôm chôm, sến… Tùy theo điều kiện của từng gia đình nhà gái, giàu thì thăm trên 30 gùi (bó) củi, nghèo thì ít hơn (20 bó). Củi này được nhà trai tiếp nhận và xếp gọn phơi khô trên các giàn bếp (rơ pang) của nhà mình và lấy dùng khi cần trong dịp lễ tết và biếu tặng một phần cho anh em.

Già làng Bhươch Bảo (85 tuổi, trú tại thôn Bhôồng 2, xã Sông Kôn, huyện Đông Giangm) cho hay, tục tặng củi là nét đẹp vốn quý của dân tộc Cơ Tu cần được gìn giữ và phát huy. Tuy nhiên, đứng trước nạn khai thác rừng bừa bãi, diện tích rừng ngày một hạn hẹp dần thì việc kiếm củi tươi để làm củi tặng cũng ảnh hưởng không nhỏ cả về số lượng và chất lượng củi.

Nhưng nếu chúng ta biết cách giữ rừng, bảo vệ rừng, trồng và cải tạo rừng tốt, với tinh thần chủ yếu là thăm tặng củi khô - nhưng quan trọng là mang đậm giá trị văn hóa, chia sẻ và giúp đỡ nhau, nhất là những gia đình có hoàn cảnh khó khăn, neo đơn, thì trong tương lai mới mong còn củi để đem tặng nhau trong những mùa đông giá rét. Có như vậy, vừa giữ được rừng vừa giữ được các giá trị văn hóa truyền thống độc đáo của dân tộc Cơ Tu nói riêng, văn hóa Việt Nam nói chung.