Về Bạc Liêu nhớ tìm ăn khô cá chốt giấy chiên giòn

Quả thật, ngày xưa, xứ Bạc Liêu  là vùng đất nghèo, dân cư thưa thớt, nơi cư ngụ của 3 dân tộc anh em (Kinh, Hoa và Khơ me); trong đó đa số là người Triều Châu, chuyên nghề ruộng rẫy.

Thuở ấy, sông rạch nơi đây lắm cá tôm; cá đi từng bầy nổi đầy trên mặt nước. Đi xuống sông rửa chén hay giặt giũ, cá cắn rát cả tay, dùng tay “quơ” xuống nước cũng ”kẹp” được cá; nhiều nhất là cá chốt. Đây là loại cá da trơn, mình hơi dẹp, to cỡ đầu ngón tay cái (hoặc tay trỏ), dài cỡ 4 – 5 phân, dưới mép có 4 sợi râu, dọc 2 bên hông màu trắng bạc (chốt giấy), có sọc màu sậm (chốt sọc), bên mang có 2 ngạnh sắc bén, khi bị đâm vào tay là nhức nhối vô cùng. Người dân đi chài nếu dính phải bầy cá chốt thì coi như mất cả buổi để gỡ, sợ nhất là bị ngạnh cá chốt đâm vào tay. Ngày nay, đánh bắt cá chốt nhiều chỉ còn là hoài niệm, vì nguồn cá chốt bị cạn kiệt dần do săn bắt bừa bãi, cũng như môi trường nước nơi sông rạch bị ô nhiễm hơn xưa…

Cá chốt tuy dân dã, bình dị nhưng chế biến món nào cũng ngon như: nấu canh chua, kho sả ớt, làm mắm, làm khô v.v…Nhưng món mà tôi thích nhất khi còn ở dưới quê, đó là: cá chốt giấy một nắng chiên giòn.

Để chế biến món này hơi tốn công một chút vì cá chốt nhỏ con, ít thịt, nhiều xương cần nhiều thời gian làm sạch cá. Trước hết, cá chốt bắt được (hay mua ở chợ về) lựa cá còn tươi, con vừa ăn (không cần lớn, để khi chiên giòn có thể ăn luôn cả xương). Dùng dao bén cắt bỏ đầu, đuôi, ruột, rửa sạch, để ráo. Ướp gia vị (muối + bột ngọt) cho vừa ăn chờ ngấm. Cho cá ra sàng phơi khô (khoảng 1 nắng) cho thịt cá hơi se se lại rồi mang vào chế biến. Bắc chảo lên bếp phi mỡ (dầu) tỏi thơm rồi lần lượt cho cá chốt vào chiên thật vàng 2 mặt, vớt ra để trên giấy thấm cho ráo. Kế đến, chuẩn bị rau sống (dưa leo, cà chua,…) xếp ra dĩa và cho cá chốt đã chiên lên!. Cuối cùng, muốn cho hương vị “thăng hoa” thì làm thêm một chén nước mắm me cùng vài trái ớt hiểm vào nữa là xong!.

Có dịp về Bạc Liêu, bạn hãy khám phá cho được món cá chốt một nắng chiên giòn nầy. Dùng đũa gắp vài con cá chốt kèm miếng cà chua, dưa leo chấm vào chén nước mắm me cho vào miệng nhai chậm rãi, bạn sẽ cảm nhận vị giòn rụm của xương; béo mặn của thịt cá; chua của cà, giòn của dưa leo lan tỏa vào vòm họng, kích thích mọi giác quan…Và, thật bất ngờ, thoang thoảng đâu đây vọng lại bài “Dạ cổ hoài lang” gợi nhớ nỗi buồn sâu lắng!...