2013: Năm của kỷ lục thu hồi, đình bản sách sai

Sách Việt in cờ Trung Quốc

Tháng 3.2013, nhiều phụ huynh tá hỏa đọc nội dung cuốn sách “Bé làm quen với chữ cái” do tác giả Nguyễn Thị Thúy Hà biên soạn và nhà xuất bản Đại học Sư phạm xuất bản và phát hành có in cờ Trung Quốc tại bài 14 (học chữ C).


Hình ảnh cờ Trung Quốc trong sách được coi là nội dung không đúng với quy định của Bộ GD ĐT về mục tiêu, nội dung giáo dục trong nhà trường.

Cùng tháng 3, cuốn sách “Phát triển toàn diện trí thông minh cho trẻ” được NXB Dân Trí phát hành cũng bị phát hiện hình ảnh cờ Trung Quốc in trên cổng trường. Ngoài ra cuốn sách này còn “mập mờ” ghi nguồn gốc“…Cuốn sách được biên soạn dựa trên chương trình đào tạo mầm non của Bộ GD ĐT…”.

Ngay sau khi bị phát hiện, thứ trưởng Bộ GD ĐT Nguyễn Thị Nghĩa đã có công văn yêu cầu các Sở GD ĐT chỉ đạo các cơ sở giáo dục mầm non trên cả nước không được mua và sử dụng các bộ sách này; Bộ cũng yêu cầu đơn vị phát hành thu hồi và thiêu hủy toàn bộ các cuốn sách có in cờ Trung Quốc gây bức xúc cho dư luận

Bài toán chặt ngón tay rùng rợn

Đó là một nội dung trong cuốn sách tham khảo “Phép cộng trừ trong phạm vi 100” dành cho học sinh lớp 1 của tác giả Hoàng Long in logo NXB Trẻ. Bài toán rùng rợn có nội dung “ Hai bàn tay em có 10 ngón, do đùa nghịch dao, nên cụt mất đi 2 ngón. Hỏi em còn mấy ngón tay”.


Sau khi bài toán này được cư dân mạng phát hiện phê phán, Cục xuất bản (Bộ Thông tin – truyền thông) đã kiểm tra và xác định cuốn sách giả mạo và đang lưu hành bất hợp pháp và không nộp lưu chiểu trước khi phát hành.

Cục xuất bản đã yêu cầu các công ty phát hành sách trên toàn quốc không phát hành cuốn sách và thu thập toàn bộ tài liệu liên quan đến cuốn sách này để chuyển thanh tra Bộ làm rõ trách nhiệm của các đơn vị liên quan.

Sách quên… Hoàng Sa, Trường Sa

Cuối tháng 3.2013, cuốn SGK Tiếng Việt lớp 1, tập 2 bị phát hiện ở trang 78 có vẽ bản đồ Việt Nam minh họa học sinh tập làm quen với vần iêt và uyêt nhưng bản đồ này lại không thể hiện rõ quần đảo Trường Sa và Hoàng Sa. Thậm chí có bản còn không nhìn thấy thể hiện quần đào Hoàng Sa, Trường Sa.

Ngay sau khi được phản ánh, Ông Ngô Trần Ái, Giám đốc NXB Giáo dục Việt Nam khẳng định đa số các cuốn sách trên thị trường đều thể hiện rõ 2 quần đảo Hoàng Sa, Trường Sa. Tuy nhiên cũng có những cuốn in mờ, thậm chí không nhìn thấy được. “Có tình trạng chất lượng in khác nhau là do nhiều năm nay, NXB Giáo dục Việt Nam đã tổ chức đấu thầu in, nhiều nhà in cũng tham gia in sách của NXB Giáo dục Việt Nam.

Cuốn sách Tiếng Việt lớp 1, tập hai được in ở nhiều nhà in khác nhau nên chất lượng in không đồng đều và đã xảy ra tình trạng trên. Điều này cũng có lỗi ở khâu kiểm tra chất lượng in của NXB Giáo dục Việt Nam”, lãnh đạo NXB Giáo dục Việt Nam lý giải.

Ông Ái cũng đưa ra giải pháp: “Những cuốn sách in mờ, không rõ NXB Giáo dục Việt Nam đã yêu cầu các nhà in in lại cho rõ trước khi phát hành” .

Sách của tác giả Lê Quý Đôn in hình minh họa Nguyễn Trãi

Đó là cuốn sách Kiến văn Tiểu lục (2 tập) của Lê Quý Đôn được NXB Trẻ liên kết với NXB Hồng Bàng phát hành. Trong đó, lỗi sai nghiêm trọng nhất là tác giả cuốn sách là Lê Quý Đôn bị in hình minh họa là danh nhân Nguyễn Trãi. Lỗi sai thứ hai nằm ngay ở trang bìa một, khi tên dịch giả bộ sách là Phạm Trọng Điềm lại in thành Nguyễn Trọng Điềm.


Sau khi nhận được thông tin phản ánh này, ông Nguyễn Minh Nhựt, Giám đốc NXB Trẻ cho biết: “Cuốn sách Kiến Văn Tiểu Lục – Lê Quý Đôn (NXB Trẻ và NXB Hồng Bàng ấn hành) nộp lưu chiểu ngày 22.2.2013, sau khi nộp lưu chiểu, NXB Trẻ đã phát hiện lỗi sai ở ảnh bìa cánh quyển sách. Chúng tôi đã thu hồi gần như toàn bộ sách để chỉnh sửa” .

Tuy nhiên, theo lãnh đạo NXB Trẻ thì sự việc thật đáng tiếc, có một số ít ấn phẩm đã lọt ra thị trường (khoảng 40 cuốn). Sau khi chỉnh sửa, NXB Trẻ xin nộp lưu chiểu lại và tiếp tục phát hành. Ông Nhựt cũng thành khẩn xin lỗi độc giả và thừa nhận: “Lỗi sai này cực kỳ nghiêm trọng đối với chúng tôi, chúng tôi thật lấy làm xấu hổ về điều này”.

Hoảng hốt với… đồng dao

Tháng 11.2013, dư luận lại xôn xao vì cuốn sách “Đồng dao dành cho trẻ mầm non” bị phát hiện có những bài đồng dao phản cảm, bạo lực và không phù hợp với độ tuổi mầm non.

Cụ thể, trong 6 tập sách tranh do nhà xuất bản Mỹ Thuật và công ty Văn hóa Đinh Tị phát hành có hai bài “Đồng dao chơi vỗ tay, ông Nhăng mà lấy bà Nhăng” được cho là phản cảm với các câu như: "Ở với ai?/ Ở với bà/ Bà gì?/ Bà ngoại/ Ngoại gì?/ Ngoại xâm/ Xâm gì?/ Xâm lăng" hoặc "Ông Nhăng mà lấy bà Nhăng/ Đẻ được con rắn thằn lằn cụt đuôi/ Ông Nhăng bảo để mà nuôi/ Bà Nhăng đập chết đem vùi đống tro"...


Sau khi nhận được phản hồi của độc giả và đọc bản lưu chiểu, đại diện nhà xuất bản Mỹ thuật đã ra công văn yêu cầu đơn vị liên kết phát hành là Nhà sách Đinh Tị thu hồi cuốn sách. Đại diện công ty Văn hóa Đinh Tị, bà Trần Lệ Thu – Phó giám đốc cũng cho biết: “Sau khi thu hồi toàn bộ sách đồng dao 6 tập này sẽ được tiến hành thiêu hủy”.

Vở luyện chữ đẹp sai kiến thức lịch sử

Ngày 12.11, cuốn Vở luyện viết chữ đẹp cho học sinh tiểu học, tác giả Phạm Văn Hùng chủ biên, NXB Giáo Dục Việt Nam phát hành 9.000 bản có đoạn sai kiến thức lịch sử trầm trọng.

Nội dung sai sót nằm trong bài Lăng Khải Định của cuốn tập, ở câu thứ hai: "Là vị vua thứ 12 và cũng là người cuối cùng của triều Nguyễn, Khải Định say sưa với việc xây dựng cung điện, dinh thự, lăng tẩm như điện Kiến Trung, cung An Định cửa Trường An, cửa Hiển Nhơn, cửa Chương Đức và đặc biệt là Ứng Lăng".


Với cách viết trên của cuốn sách, nhiều học sinh sẽ nhầm tưởng, Khải Định là vị vua cuối cùng của triều Nguyễn. Trong thực tế, Bảo Đại mới là vua cuối của triều đại này.

Lý giải về sai sót dẫn đến nhầm lẫn kiến thức trên, đại diện NXB Giáo dục Việt Nam, chị Phạm Thị Hồng, trưởng ban biên tập sách Ngữ văn cho biết, khi sửa chữa bản thảo, biên tập viên NXB đã sơ ý, đặt nhầm chủ ngữ "Khải Định" phía sau cụm từ “Là vị vua thứ 12 và cũng là người cuối cùng của triều Nguyễn” gây sai sót về kiến thức lịch sử.

Sau khi sửa chữa, biên tập viên đã thông qua tác giả trước khi phát hành, nhưng vẫn để "lọt lỗi". Đại diện NXB cho biết, hơn 3.000 bản của cuốn Vở luyện viết chữ đẹp phát hành thông qua Phòng giáo dục và đào tạo các huyện, thành phố đã được thu hồi, NXB đã tiến hành sửa chữa và thay thế trang sách có lỗi về kiến thức trên.

Phần mềm dạy địa lý có hình lưỡi bò

Cuối tháng 12.2013 một giáo viên dạy địa lý lớp 7 tại TP Hồ Chí Minh đã phản ánh với báo chí về việc bài về địa lý thế giới thuộc chương trình Tin học Tự chọn cấp THCS, sử dụng phần mềm Earth Explorer, khi vào thao tác quan sát đường biên giới các nước trên phần mềm này, hình ảnh “đường lưỡi bò” hiện ra rất rõ.

Đây là sách giáo khoa (SGK) theo chương trình của Bộ GD ĐT của Nhà xuất bản Giáo dục. Trong bài học này cũng hướng dẫn các thao tác để giáo viên và học sinh thực hiện trên phần mềm này. Earth Explorer đi kèm bổ trợ SGK Tin học của Bộ ban hành, nên các trường THCS đều phải cài phần mềm này vào máy tính để hướng dẫn học sinh thực hành theo sách. Phần mềm này có thể mua đĩa hoặc tải miễn phí trên mạng do công ty tin học nhà trường giới thiệu.


Được biết, Bộ GD ĐT triển khai bộ SGK mới cùng các phần mềm tin học tương ứng đưa vào các trường sau năm 2007. Như vậy, phần mềm Earth Explorer có hình ảnh “đường lưỡi bò” buộc phải sử dụng trong nhà trường khoảng 5 năm nay.

Ngay sau khi được phản ánh, Sở GD ĐT Tp Hồ Chí Minh đã lập tức ra văn bản đề nghị Trưởng phòng GD ĐT các quận/huyện chỉ đạo các trường THCS gỡ bỏ các bài liên quan “đường lưỡi bò”. Còn Bộ GD ĐT đã có công văn yêu cầu các đơn vị không dạy bài “Học địa lý thế giới với phần mềm Earth Explorer” nếu vẫn sử dụng sách “Tin học dành cho trung học cơ sở quyển 2” cũ.

Sách làm quen chữ cái đầy… lỗi chính tả

Cũng trong tháng 12.2013, ca sĩ Thái Thùy Linh đã chia sẻ về một cuốn sách mua cho con “ngập” lỗi chính tả.


Cụ thể, cuốn sách: Chuẩn bị cho bé vào lớp 1 làm quen với chữ cái do NXB Mỹ thuật in ấn trong đó có ghi sai nhiều lỗi chính tả cơ bản như thùng rác thì viết thành “thùng giác”, con ngựa thì viết thành “quả ngựa”, vẽ con dê nhưng dùng họa tiết khoang đen trắng của bò sữa.

Cuốn sách này đã được chị gửi tới NXB Mỹ thuật để làm rõ sự việc về lỗi chính tả cơ bản này.