ASEAN- Trung Quốc xây dựng lòng tin trên Biển Đông

Ngày 23.4, Bộ Ngoại giao Việt Nam đã thông báo kết quả cuộc họp các Quan chức Cao cấp (SOM) ASEAN-Trung Quốc lần thứ 20 về Quan hệ Đối tác ASEAN-Trung Quốc và lần thứ 7 về Thực hiện Tuyên bố ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC) và Tham vấn chính thức về Bộ Quy tắc ứng xử ở Biển Đông (COC) vừa kết thúc tại Thái Lan.

Tại Hội nghị, đoàn Việt Nam đã chủ động tham vấn, tích cực thúc đẩy đối thoại ASEAN-Trung Quốc; cũng như đoàn kết và lập trường chung của ASEAN.

Phát biểu tại các cuộc họp, Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Việt Nam Phạm Quang Vinh đánh giá cao tầm quan trọng của quan hệ Đối tác chiến lược ASEAN-Trung Quốc cũng như những kết quả hợp tác đạt được giữa hai bên trong thời gian qua; đồng thời nhấn mạnh tầm quan trọng của việc bảo đảm hòa bình, ổn định, an ninh, an toàn hàng hải ở Biển Đông; việc thúc đẩy tham vấn tích cực và thực chất giữa ASEAN và Trung Quốc; thực hiện đầy đủ DOC; tuân thủ luật pháp quốc tế và Unclos năm 1982; tích cực thực hiện các biện pháp xây dựng lòng tin; đồng thời cần sớm đạt được Bộ Quy tắc COC với tư cách một bộ quy tắc tổng thể, ràng buộc, có các cơ chế và biện pháp bảo đảm tốt hơn cho hòa bình, ổn định, an ninh, an toàn hàng hải và hàng không tại khu vực.

Về thực hiện DOC và Tham vấn chính thức về COC: Hai bên đã nhấn mạnh tầm quan trọng của việc thực hiện đầy đủ tuyên bố DOC và nỗ lực đẩy mạnh xây dựng Bộ Quy tắc COC, nhằm góp phần bảo đảm hòa bình, ổn định, an ninh, an toàn hàng hải ở Biển Đông.

Về thực hiện DOC, ASEAN nhấn mạnh việc thực hiện đầy đủ các quy định của Tuyên bố DOC bao gồm việc bảo đảm hòa bình, ổn định, an ninh, an toàn hàng hải ở Biển Đông; giải quyết các tranh chấp bằng biện pháp hòa bình; tuân thủ luật pháp quốc tế và Công ước Luật Biển LHQ năm 1982; đồng thời thực hiện Kế hoạch công tác 2014 trên cơ sở của Bản hướng dẫn thực hiện DOC; trao đổi về những biện pháp thúc đẩy hơn nữa các dự án hợp tác xây dựng lòng tin như tìm kiếm cứu nạn (SAR), lập đường dây nóng trên biển ASEAN-Trung Quốc, cứu trợ nhân đạo.

Về COC, hai bên nhất trí cần thúc đẩy những kết quả bước đầu đã đạt được tại Tham vấn chính thức lần đầu (Tô Châu, Trung Quốc, 9.2013). ASEAN nhấn mạnh việc sớm đi vào thương lượng thực chất về COC, trước hết là chia sẻ để thống nhất về quan điểm, cách tiếp cận, mục tiêu của COC, và khẳng định COC cần phải là bộ quy tắc tổng thể và có giá trị cao hơn DOC nhằm bảo đảm tốt hơn cho hòa bình, ổn định an ninh, an toàn hàng hải ở Biển Đông.

Theo đó, hai bên cũng nhấn mạnh việc xây dựng kế hoạch công tác và lịch trình làm việc cụ thể để đẩy nhanh quá trình tham vấn về COC; đồng thời, ASEAN đề nghị cần xem xét một số biện pháp triển khai sớm nhằm thúc đẩy xây dựng lòng tin, phòng tránh và ngăn ngừa, giải quyết các sự cố có thể nảy sinh như lập đường dây nóng, tìm kiếm cứu nạn. Về cơ chế thảo luận COC, hai bên tiếp tục khẳng định SOM ASEAN-Trung Quốc là cơ chế chính thức về xây dựng COC, Nhóm công tác chung (JWG) là cơ chế hỗ trợ và triển khai chỉ đạo của SOM.