Tháo "điểm nghẽn" để đẩy nhanh tiến độ các dự án

Tỉnh BRVT xác định công tác bồi thường giải phóng mặt bằng (BTGPMB), đấu giá đất, đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư có ý nghĩa sống còn đối với các dự án, đặc biệt là dự án nhà ở và hạ tầng giao thông.

Đấu giá đất thành công chưa cao

Ông Nguyễn Hữu Lợi, Phó Giám đốc Sở TN-MT tỉnh BRVT cho biết, giai đoạn 2015-2019, tỉnh đã thu hồi hơn 2.048/2.786 ha đất, đạt 73%; thực hiện được 351/386 dự án, đạt 91% kế hoạch đề ra. Nhìn chung, kết quả đạt được tương đối khả quan, các dự án được triển khai từ năm 2015 đến 2019 đều tăng. 

Sở TN-MT đã tham mưu cho UBND tỉnh giải quyết các khó khăn, vướng mắc trong công tác xác định giá đất và BTGPMB đối với 351 dự án, tổng diện tích thu hồi hơn 2.048 ha. 

Về quản lý quỹ đất công 11.104 ha, trong đó phân cấp quản lý: Quỹ đất công cấp tỉnh quản lý 738,66 ha, cấp huyện quản lý 10.365,5 ha. Về đấu giá đất, trong năm 2019, Trung tâm phát triển quỹ đất đã đấu giá thành công 7 khu đất tổng diện tích 41,47 ha, tổng giá trị giá khởi điểm là hơn 1.092 tỷ đồng; tổng số tiền trúng thầu đấu giá là hơn 1.249 tỷ đồng. 

Năm 2020, tỉnh dự kiến sẽ đấu giá 22 khu đất với tổng diện tích 113,26 ha, dự kiến thu gần 5.680 tỷ đồng. Tính đến tháng 5/2020 đã đầu giá thành công 2 khu, tổng diện tích 2,85 ha, tổng giá trị theo giá khởi điểm là 88,54 tỷ đồng. Tổng số tiền trúng đấu giá 199,2 tỷ đồng.

Ông Nguyễn Hữu Lợi cũng thừa nhận, mặc dù kết quả đạt được tương đối khả quan nhưng tỷ lệ đạt được chưa cao và còn nhiều khó khăn, vướng mắc như: Các chính sách pháp luật về đất đai chưa sát với thực tế; Giá bồi thường chưa phù hợp với giá thị trường; Người dân có đất bị thu hồi không hợp tác…

Theo ông Lê Tuấn Quốc, Phó Chủ tịch UBND tỉnh nhận định, giai đoạn 2015-2020, tỉnh đã tập trung thực hiện các giải pháp hỗ trợ và phát triển DN, thúc đẩy phát triển các ngành, lĩnh vực nhằm phát huy tiềm năng, lợi thế của tỉnh như công nghiệp, cảng biển, dịch vụ hậu cần cảng, du lịch, nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao. 

Tuy nhiên, việc đẩy mạnh thực hiện các dự án đầu tư từ vốn ngân sách, thu hút các dự án đầu tư trong và ngoài nước nhằm hoàn thiện hạ tầng kinh tế-xã hội đang là áp lực lớn đối với tỉnh. Cụ thể là trong việc triển khai BTGPMB, tái định cư, đầu tư hạ tầng kỹ thuật ngoài hàng rào các dự án, đào tạo lao động có tay nghề, giải quyết vấn đề ô nhiễm môi trường, an sinh xã hội…

"Thời gian qua, tỉnh đã triển khai các dự án trọng điểm như: KCN chuyên sâu Phú Mỹ 3, KCN Sonadezi Châu Đức, Hương lộ II TP.Bà Rịa, Hóa dầu Long Sơn, Trung tâm Chí Linh, hạ tầng kỹ thuật khu tái định cư Long Sơn, dự án Sài Gòn Atlantis, đường Long Sơn-Cái Mép, dự án cầu Phước An, đường Phước Hòa-Cái Mép, đường 991B, tuyến tránh Quốc lộ 56 Bà Rịa, đường sau cảng Mỹ Xuân-Thị Vải… Tuy nhiên, thực tế tiến độ thực hiện các dự án phần lớn chưa theo đúng kế hoạch, công tác BTGPMB còn gây trở ngại lớn đến tiến độ thực hiện các dự án", ông Quốc cho biết.

Ý nghĩa "sống còn" của dự án

Tại hội thảo "Bàn giải pháp đẩy nhanh tiến độ bồi thường giải phóng mặt bằng và việc đấu giá đất, đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư" tổ chức tại BRVT ngày 19/6, đại biểu các tỉnh thành phố như TP.HCM, Đồng Nai, Bình Dương... đều thừa nhận, thu hồi đất là công việc phức tạp, nhạy cảm liên quan đến nhiều vấn đề, tác động đến nhiều mặt đời sống xã hội, cộng đồng dân cư. Nhưng thu hồi đất để tạo quỹ đất sạch là điều kiện tiên quyết để các nhà đầu tư triển khai dự án đúng tiến độ. 

Đứng ở góc độ kinh tế, BTGPMB có ý nghĩa sống còn của dự án. Thời gian để hoàn thành công đoạn này phụ thuộc nhiều yếu tố mà chủ đầu tư thông thường khó có thể chủ động được. Do đó, Nhà nước thu hồi đất theo quy hoạch, kế hoạch được duyệt, tổ chức bồi thường và tái định cư để tạo quỹ đất sẵn sàng phục vụ đầu tư. Sau đó, nhà nước giao đất, cho thuê đất thông qua đấu giá, đấu thầu dự án sẽ giải quyết được nhiều bài toán.

Như vậy, có thể coi việc BTGPMB, đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư như một "bài toán khó". Nhưng bài toán này sẽ có nhiều "lời giải" hay cho bài toán GPMB, đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư từ kinh nghiệm của các tỉnh, thành khác như Đồng Nai, Bình Dương, TP.HCM…

Như ông Huỳnh Bá Trung, Phó trưởng Phòng Bồi thường, hỗ trợ, tái định cư (Sở TN-MT TP.HCM) chia sẻ, từ năm 2014-2019, thành phố có 441 dự án có thu hồi đất, đã có 417 dự án đã thực hiện công tác BTGPMT, đạt tỷ lệ hơn 94,5%. 

Về lĩnh vực đấu giá đất công, trong giai đoạn này thành phố đã đấu giá thành công 21 khu đất với diện tích hơn 15.000 ha. Sở dĩ TP.HCM đạt tỷ lệ BTGPMT, đấu giá đất cao như vậy là nhờ đã tập trung vào 4 giải pháp quan trọng: Đặt ra tiến độ BTGPMB; Ổn định cuộc sống cho người bị thu hồi đất; Không để phát sinh "điểm nóng" và tình trạng khiếu kiện đông người; Khắc phục những bất cập mâu thuẫn trong các quy định pháp luật liên quan. 

Bên cạnh đó, thành phố cũng phát huy tốt các nguồn lực xã hội để xây dựng quỹ nhà ở cơ bản đáp ứng nhu cầu  về nhà ở phục vụ tái định cư, hạn chế phát sinh tạm cư kéo dài.

Trong khi đó, theo ông Đoàn Văn Trương, Giám đốc Trung tâm Phát triển quỹ đất Sở TN-MT tỉnh Bình Dương, để đáp ứng nhiệm vụ trong giai đoạn mới, đặc biệt là các dự án trọng điểm, pháp luật về đấu giá quyền sử dụng đất cần quy định các tổ chức, hộ gia đình, cá nhân muốn tham gia đấu giá quyền sử dụng đất phải chứng minh được nhu cầu sử dụng đất thực tế và nhu cầu đó phải là một trong những điều kiện bắt buộc để xác định được tham gia đấu giá.