Bắc Ninh: Vì sao 1 xã có tới 60ha lúa chết đen cả rễ?

Mặc dù chưa có số liệu thống kê cụ thể diện tích lúa gieo thẳng, mạ bị thiệt hại trên địa bàn tỉnh Bắc Ninh, nhưng theo nhận định ban đầu của ông Nguyễn Hiểu Sơn, Chi Cục phó Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật tỉnh, đợt rét đậm, rét hại vừa qua có ảnh hưởng tới diện tích lúa gieo thẳng, mạ nhưng không nặng nề lắm.

Một xã có 60ha lúa gieo thẳng bị chết từ 50-100%

Ra thăm ruộng gieo mạ sau đợt rét đậm, rét hại tăng cường từ ngày 18/2, bà Ngô Thị Ngoan, thôn Tỳ Điện, xã Phú Hòa, huyện Lương Tài, tỉnh Bắc Ninh mở nilon trùm trên ruộng gieo mạ ra thì thấy mạ bị vàng úa, đang chết dần chết mòn. 

"Nhổ lên tôi thấy rễ mạ thâm đen hết rồi, còn sống đâu" – bà Ngoan buồn rầu cho biết.

Không chỉ có diện tích mạ gieo bị chết do ảnh hưởng của các đợt rét đậm, rét hại, diện tích lúa gieo thẳng của gia đình bà cũng bị chết sạch. Để khắc phục bà về nhà tiếp tục đổ thóc giống vào ngâm để gieo mạ và gieo thẳng một phần diện tích cho kịp khung thời vụ vụ Xuân.

Cách khu ruộng nhà bà Ngoan không xa, bà Phạm Thị Chiên, thôn Hương Chi cũng đang lo lắng vì hai mẫu lúa của gia đình bà gieo sạ đang có hiện tượng chết thưa.

"Bây giờ người ta bảo chưa rõ là sống hay chết, nhưng nắng lên thì nó mới lụi đi. Chắc phải đợi 1 tuần nữa mới biết được" – bà Chiên nói và thông tin thêm: khu ruộng 6 sào của gia đình bà gieo thẳng từ ngày 9/2, đến nay bị chết khoảng 50%.

Với những mống mạ còn lại, rễ vẫn có màu trắng, nhưng  trông không được tươi xanh. Sợ mống mạ bị chết thưa nhiều, 2 hôm trước bà Chiên đã lấy giống lúa vãi chồng lên.

Theo bà Chiên, nhiều diện tích gieo thẳng trên địa bàn thôn mua giống lúa 225 do HTX của thôn Hương Chi cung cấp có hiện tượng bị chết thưa do giống lúa này chịu rét kém.

"Người dân mua giống ở ngoài thì phải trả 30.000 - 35.000 đồng/kg, nhưng mua giống từ chỗ ông Nghệ, Chủ nhiệm HTX thì được tài trợ, chỉ phải trả 11.000  đồng/kg. Bà con bảo giống lúa này gạo rẻo, cơm ngon nên gần như 100% bà con cấy giống lúa này để ăn" – bà Chiên thông tin.

Trao đổi với Dân Việt, ông Phương Hữu Hào, Chủ tịch UBND xã Phú Hòa, huyện Lương Tài, tỉnh Bắc Ninh cho biết, đến ngày 14/2 trên địa bàn xã đã gieo thẳng được 596,7ha.

"Hiện nay có khoảng 60ha gieo thẳng trước Tết của hai thôn Bà Khê, Tỳ Điện trên địa bàn xã bị chết do rét, tỷ lệ cây mạ chết khoảng 50%. Diện tích còn lại có bị chết do đợt rét đậm, rét hại từ ngày 18/1 đến nay thì chưa đánh giá được" – ông Hào nói.

Để khắc phục và giảm bớt thiệt hại do ảnh hưởng của rét đậm, rét hại, UBND xã Phú Hòa chỉ đạo bà con che phủ nilon diện tích mạ đang có. Đồng thời, tổ chức cho bà con đăng ký, chuẩn bị giống để làm mạ sân, mạ súc để cấy bù các diện tích do rét chết.

Nhiều giải pháp để ứng phó, khắc phục thiệt hại do mạ chết

Ông Phạm Xuân Sản, Trưởng Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Lương Tài cho biết, do ảnh hưởng của đợt không khí lạnh có cường độ mạnh, gây rét đậm, rét hại từ ngày 18/2 đến nay nên tiến độ gieo trồng, sinh trưởng, phát triển của cây trồng gặp nhiều khó khăn, đặc biệt một số diện tích lúa gieo thẳng bị chết thưa.

Để đảm bảo sản xuất vụ Xuân năm 2022 đạt kế hoạch đề ra, lãnh đạo UBND huyện Lương Tài đã chỉ đạo UBND các xã, thị trấn tăng cường kiểm tra, thăm đồng, đánh giá diện tích gieo cấy của địa phương. Cụ thể, đối với diện tích mạ, tranh thủ trời ấm dần cần mở 2 đầu nilon vào ban ngày và tháo dỡ hoàn toàn trước khi cấy để luyện cho mạ quen với thời tiết. 

Với diện tích lúa cấy, các hộ dân cần duy trì mực nước trên mặt ruộng nhằm tăng cường khả năng chống chịu rét, bón bổ sung tro bếp, phân lân. Khi thời tiết thuận lợi, các hộ dân cần khẩn trương đẩy nhanh tiến độ cấy để đảm bảo thời vụ.

Với diện tích gieo thẳng, cần giữ ẩm mặt ruộng, xác định những diện tích lúa đã gieo thẳng bị chết thưa do ảnh hưởng thời tiết, chủ động gieo mạ dự phòng (mạ sân, mạ trên nền đất cứng) bằng các giống lúa ngắn ngày (Khang dân, Bắc thơm 7, Bắc Thơm 8, Nếp 97…) để kịp thời dặm cho những diện tích lúa gieo thẳng bị chết thưa, mạ dược còn thiếu.

Theo Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật tỉnh Bắc Ninh, tính đến ngày 23/2, tỉnh Bắc Ninh đã gieo cấy được khoảng 13.000ha (trên tổng số 30.800 ha theo kế hoạch). Trong đó diện tích gieo thẳng khoảng 8.700ha. Những địa phương có diện tích gieo thẳng lớn như Lương Tài (3.844ha), Quế Võ (3.470ha), Gia Bình (997ha)…

Nói về ảnh hưởng của đợt rét đối với diện tích lúa gieo thẳng và cấy trên địa bàn, ông Nguyễn Hiểu Sơn, Chi Cục phó Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật tỉnh Bắc Ninh nhận định, đợt rét đậm, rét hại vừa qua sẽ có ảnh hưởng nhưng không nặng nề lắm.

"Hiện lãnh đạo Sở NNPTNT tỉnh Bắc Ninh đang chỉ đạo Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật cùng các địa phương đánh giá thiệt hại do rét đậm, rét hại và đề xuất biện pháp khắc phục kịp thời" – ông Sơn nói.