Bỏ cọc đấu giá đất có thể bị ‘cấm cửa’ tới 10 năm, thậm chí xử lý hình sự

Đề xuất siết chặt đấu giá đất: Cấm đầu cơ, tăng chế tài và xử lý hình sự hành vi thao túng

Hội Môi giới Bất động sản Việt Nam (VARS) nhận định, trong thời gian qua, không ít phiên đấu giá đất đã trở thành công cụ để một số nhóm đầu cơ thao túng, trục lợi thay vì phát huy mục tiêu phân bổ đất đai công bằng, hiệu quả. Nhiều nhà đầu tư tham gia không nhằm mục đích sử dụng thực tế mà chỉ để đẩy giá, bỏ giá ảo hoặc thông đồng dìm giá, tạo chênh lệch để hưởng lợi.

Một số trường hợp còn đẩy giá lên rất cao nhằm tạo mặt bằng giá ảo cho các dự án khác, nhưng sau đó lại bỏ cọc, khiến đất bị bỏ hoang, gây thất thu ngân sách và rối loạn thị trường. Đây là biểu hiện rõ ràng của việc lợi dụng kẽ hở pháp lý và thiếu chế tài đủ mạnh trong quản lý đấu giá đất hiện nay.

Do đó, VARS đề xuất một số giải pháp để khắc phục tình trạng bất cập trong hoạt động đấu giá đất. VARS cho rằng, cần tăng chế tài xử lý vi phạm trong đấu giá đất, để tạo răn đe thực chất.

Cụ thể, đơn vị này kiến nghị tăng chế tài xử lý, cấm tham gia đấu giá 2 - 10 năm hoặc vĩnh viễn với hành vi thao túng, bỏ cọc, đồng thời xem xét xử lý hình sự nếu có dấu hiệu trục lợi có tổ chức.

Đồng thời, siết chặt điều kiện tham gia đấu giá, yêu cầu người dự phải chứng minh năng lực tài chính, mục đích sử dụng rõ ràng và có bảo lãnh ngân hàng. Tỷ lệ đặt cọc nên nâng lên 20 - 30% giá trị khu đất để tăng tính ràng buộc.

Ngoài việc tịch thu tiền đặt cọc, cần áp dụng thêm biện pháp xử phạt hành chính và buộc người vi phạm phải chịu toàn bộ chi phí tổ chức cuộc đấu giá. Trường hợp xác định có dấu hiệu thao túng hoặc trục lợi mang tính hệ thống, cần chuyển cơ quan chức năng xem xét xử lý hình sự.

Đồng thời, cần có quy định cụ thể các loại hành vi lợi dụng và thao túng để nhận biết trước khi chuyển qua xử lý hình sự. Ngoài ra, cần quy định rõ thời hạn đưa đất vào sử dụng và thời gian tối thiểu không được chuyển nhượng, nhằm tránh tình trạng đầu cơ thứ cấp.

Bên cạnh đó, cần hoàn thiện dữ liệu và quy định quản lý, kết nối với hệ thống định danh điện tử (VNeID) để ngăn “người ảo”, kiểm soát dòng vốn đầu cơ, đồng thời yêu cầu đất trúng đấu giá phải được đưa vào sử dụng đúng tiến độ, không sang nhượng sớm.

Cùng quan điểm trên, Hiệp hội bất động sản TP HCM (HoREA) nêu nhiều đề xuất góp ý với dự thảo Nghị quyết của Chính phủ về xử lý vướng mắc trong đấu giá quyền sử dụng đất.

Trong đó, hiệp hội đề xuất mở rộng lệnh cấm đối với cả cá nhân và tổ chức, áp dụng cho mọi trường hợp giao đất hoặc cho thuê đất với 2 hành vi vi phạm gồm bỏ cọc và không hoàn thành nghĩa vụ thanh toán. Vì nếu chỉ cấm cá nhân sẽ không bao quát hết thực tiễn, bởi các doanh nghiệp mới là nhóm tham gia nhiều và có tác động lớn đến thị trường.

Gần đây, Bộ Tư pháp cũng đề xuất người bỏ cọc đấu giá đất còn bị cấm tham gia đấu giá theo thời hạn nhất định. Nếu trúng đấu giá mà không nộp tiền thì cấm từ 2 đến 5 năm, trúng đấu giá mà nộp tiền không đầy đủ thì cấm từ 6 tháng đến 3 năm.

×