Chi tiết vụ kiện Viện kiểm sát, đòi bồi thường án oan giết người

Vụ án giết người xảy ra năm 1980 tại xã Đồng Thịnh (Sông Lô, Vĩnh Phúc). Ngay sau đó, VKSND tỉnh Vĩnh Phú (nay là Vĩnh Phúc và Phú Thọ) phê chuẩn bắt 4 người gồm anh em ruột ông Trần Ngọc Chinh (SN 1941), Trần Trung Thám (SN 1948, đã mất); ông Khổng Văn Đệ (SN 1924) và một người khác tên Nguyễn Đình Ký.

Ông Trần Ngọc Chinh - người mang án oan từ năm 1980. Ảnh: X.A

Ông Trần Ngọc Chinh cho hay đã cùng em trai tham gia tham gia chống Mỹ, lúc giải phóng về quê làm ruộng. Khi vụ án xảy ra, công an "nhờ" người bên quân đội gọi ông đi tái ngũ, nhưng đến huyện, ông bị bắt giam vì nghi giết người.

Ông kể vào trong trại tạm giam, họ bị đánh đập, bỏ đói, cùm 24/24h nên em trai ông mất năm 1982, được thông báo do kiết lỵ. Bản thân ông Chinh sau khi biết việc em trai đã mất cũng "buộc phải nhận tội".

Năm 1982, các cơ quan tố tụng xác định chỉ ông Nguyễn Đình Ký là hung thủ giết người, xuất phát từ mâu thuẫn đất đai nên năm sau phạt người này án tù chung thân. Các ông Chinh và Đệ nhận quyết định "đình cứu" (tạm dịch: Đình chỉ việc truy cứu) trong năm 1982, được trả tự do.

Tuy nhiên, do không có quyết định chứng nhận oan sai nên họ bị người dân nghĩ "hết hạn tù thì về". Gia đình cả 3 ông cùng đi yêu cầu xin lỗi, bồi thường suốt từ những năm 1980.

Kể về quá trình này, ông Chinh cho hay: "Suốt hàng chục năm tôi kêu oan, người ta cứ nhận rồi chuyển đơn và không ai trả lời. Tôi uất ức lắm, anh em tôi đi bộ đội sao trên mũ, đánh Mỹ hàng chục năm, lúc ấy những cậu điều tra chỉ là trẻ con. Vậy họ bắt anh em tôi về tội giết người, lúc thả ra cũng không nói rõ là oan, khiến tôi phải chịu điều tiếng. Tôi cũng không nhận được chế độ của bộ đội".

Khó thỏa thuận bồi thường án oan

Năm 2019, trải gần 4 thập kỷ kêu oan, VKSND tỉnh Vĩnh Phúc mới công khai xin lỗi ông Chinh, ông Đệ và gia đình ông Thám. Lãnh đạo cơ quan này khi đó cho hay, tất cả các cá nhân có trách nhiệm trong việc hàm oan 3 ông đều đã mất.

Việc bồi thường cũng được tiến hành nhưng Viện kiểm sát chỉ đạt thỏa thuận chi hơn 1,1 tỷ đồng cho gia đình ông Đệ. Hai người còn lại đòi bồi thường gần 38 tỷ đồng gồm ông Chinh gần 13 tỷ đồng và gia đình ông Thám yêu cầu 25 tỷ đồng.

Năm 2022, TAND tỉnh Vĩnh Phúc tuyên buộc Viện kiểm sát cùng cấp phải bồi thường cho gia đình ông Chinh 1 tỷ đồng nhưng phía nguyên đơn từ chối, cho hay sẽ kháng cáo đòi mức cao hơn.

Với gia đình ông Thám, tòa án buộc Viện kiểm sát bồi thường họ hơn 1,6 tỷ đồng, thấp hơn nhiều so với con số 25 tỷ đồng. Vợ ông Thám không đồng ý nên kháng cáo, giữ nguyên mức yêu cầu bồi thường.

Dự kiến, ngày 21/11, TAND Cấp cao tại Hà Nội sẽ xét xử phúc thẩm vụ kiện đòi bồi thường thiệt hại giữa nguyên đơn là vợ ông Thám và bị đơn là VKSND tỉnh Vĩnh Phúc.