Chính phủ giữ nguyên quyền phản biện, đề xuất xây dựng chính sách, pháp luật của các tổ chức chính trị - xã hội

Sáng 25/6, với 432/434 đại biểu có mặt tham gia biểu quyết tán thành (chiếm 90,38%), Quốc hội chính thức thông qua Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật (VBQPPL). Luật có hiệu lực thi hành từ ngày 1/7/2025.

Một điểm đáng chú ý của dự luật là việc bổ sung quy định chuyển tiếp về hiệu lực VBQPPL sau sắp xếp, điều chỉnh địa giới hành chính. Theo đó, các văn bản của chính quyền cấp huyện sẽ tiếp tục có hiệu lực đến ngày 28/2/2027 để rà soát và quyết định áp dụng phù hợp.

Văn bản quy phạm pháp luật cấp huyện ban hành có hiệu lực đến hết tháng 2/2027

Trình bày báo cáo tiếp thu, giải trình, chỉnh lý dự luật trước khi Quốc hội bấm nút thông qua, Bộ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Hải Ninh cho hay, một trong những điểm mới của dự luật là mở rộng thầm quyền ban hành VBQPPL ở cấp địa phương.

Cụ thể, luật bổ sung thẩm quyền cho HĐND và Chủ tịch UBND cấp tỉnh trong ban hành văn bản phân cấp. Đồng thời, mở rộng phạm vi ban hành VBQPPL cho HĐND, UBND cấp xã phù hợp với chức năng, nhiệm vụ được giao tại Luật Tổ chức chính quyền địa phương vừa được Quốc hội thông qua ngày 16/6.

Theo đó, dự thảo Luật đã bỏ quy định về việc UBND cấp xã có thể ban hành VBQPPL phân cấp, thay vào đó, chỉ quy định thẩm quyền phân cấp thuộc về HĐND cấp tỉnh. Ngoài ra, bổ sung hình thức và thẩm quyền ban hành VBQPPL của Chủ tịch UBND cấp tỉnh và mở rộng phạm vi ban hành VBQPPL của HĐND, UBND cấp xã phù hợp với nhiệm vụ, quyền hạn tương ứng tại Luật Tổ chức chính quyền địa phương.

Về việc phản biện xã hội, ông Ninh cho hay, dự thảo luật trước đây đã lược bỏ vai trò của các tổ chức thành viên Mặt trận Tổ quốc Việt Nam. Tuy nhiên, sau khi Quốc hội thông qua Nghị quyết số 203/2025/QH15 về sửa đổi Hiến pháp năm 2013, Chính phủ đã tiếp thu ý kiến và giữ nguyên quy định về quyền phản biện, đề xuất xây dựng chính sách, pháp luật của các tổ chức chính trị - xã hội.

Dự thảo luật cũng chỉnh lý tên gọi cho thống nhất, bảo đảm rõ ràng về vai trò và chức năng của các tổ chức này trong quá trình xây dựng và hoàn thiện hệ thống pháp luật.

Bổ sung quy định về Cổng Pháp luật quốc gia

Cũng theo Bộ trưởng Bộ Tư pháp, một điểm mới quan trọng trong dự thảo là việc quy định chính thức về Cổng Pháp luật quốc gia, đã được vận hành từ ngày 31/5/2025 theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ. Cổng này đóng vai trò là nền tảng trực tuyến chính thống để người dân, doanh nghiệp tiếp cận thông tin pháp luật, đồng thời có thể tham gia góp ý trong quá trình soạn thảo và ban hành VBQPPL.

Dự thảo Luật đã bổ sung quy định đăng tải các dự thảo VBQPPL trên Cổng Pháp luật quốc gia ở tất cả các bước, bao gồm soạn thảo, thẩm tra và cả các văn bản của Chủ tịch nước, TAND Tối cao, VKSND Tối cao và các văn bản liên tịch.

Quy định chuyển tiếp về hiệu lực của VBQPPL do sắp xếp, tổ chức bộ máy, Bộ trưởng Nguyễn Hải Ninh cho biết, tại dự thảo Luật gửi kèm theo tờ trình của Chính phủ, khoản 18 Điều 1 bổ sung khoản 4 vào Điều 72 của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật quy định việc xử lý VBQPPL của HĐND, UBND cấp huyện.

Tiếp thu ý kiến của đại biểu Quốc hội, dự thảo Luật tách nội dung tại khoản 4 Điều 72 thành một Điều riêng quy định việc xử lý VBQPPL của chính quyền địa phương cấp huyện kể từ ngày Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Ban hành VBQPPL có hiệu lực thi hành.

Đồng thời, quy định thống nhất về thời hạn xử lý VBQPPL đến hết ngày 28/2/2027 để rà soát, quyết định việc áp dụng VBQPPL đang có hiệu lực, nhất là VBQPPL của cấp huyện.

Bên cạnh đó, khoản 20 Điều 1 dự thảo Luật đã tiếp thu, sửa đổi, bổ sung khoản 2 Điều 54 Luật BHVBQPPL, bổ sung các trường hợp áp dụng VBQPPL đối với đơn vị hành chính bị chia tách, nhập, điều chỉnh địa giới, cụ thể: 4 trường hợp quy định hiệu lực về không gian, trong đó 3 trường hợp áp dụng đối với VBQPPL của đơn vị hành chính cùng cấp khi chia tách, nhập, điều chỉnh địa giới (trường hợp sáp nhập, chia tách và nhập một phần địa giới) và 1 trường hợp áp dụng đối với VBQPPL của cơ quan Nhà nước cấp trên áp dụng đối với đơn vị hành chính cấp dưới mà đơn vị hành chính cấp dưới bị chia tách, nhập, điều chỉnh địa giới.

Theo đó, nguyên tắc chung là VBQPPL có hiệu lực không gian với đơn vị hành chính nào thì tiếp tục có hiệu lực với đơn vị hành chính đó cho đến khi bị sửa đổi, bổ sung, thay thế, bãi bỏ, trừ trường hợp một đơn vị hành chính tiếp nhận một phần địa giới của đơn vị hành chính khác.

×