Chinh phục các quỹ đầu tư - câu chuyện từ Phúc Sinh: Bước tiến dài của nông nghiệp Việt Nam

Sau một chặng đường dài theo đuổi nông nghiệp bền vững nhiều gập ghềnh, Phúc Sinh không chỉ có được phần thưởng lớn là các khoản tiền, mà còn khẳng định uy tín với khách hàng quốc tế, là vị thế đi lên của nông nghiệp Việt Nam…

Hành trình gọi vốn phát triển bền vững ESG của Phúc Sinh Group 

12 năm sau khi thành lập, vào năm 2013 chúng tôi được các quỹ đầu tư quan tâm tìm hiểu và muốn đầu tư. Chúng tôi rất hào hứng và nhiệt tình làm dự án này, với nhiều mong muốn và hoài bão. Tuy nhiên lúc đó Phúc Sinh được định giá khá thấp so với mong đợi nên tôi quyết định dừng lại, công ty tiếp tục tự kinh doanh.

9 năm sau, một người bạn quen biết đã lâu cũng muốn làm dự án đầu tư với chúng tôi. Chúng tôi suy nghĩ kỹ lưỡng, đánh giá đối tác và sự hiểu biết của họ về công việc, mô hình kinh doanh B2B của chúng tôi (business to business – mô hình kinh doanh giữa doanh nghiệp và doanh nghiệp). Tôi nhận thấy đây có lẽ là một cơ hội để công ty lớn mạnh hơn về quy mô cũng như tư duy tốt hơn nên bắt tay vào làm dự án. Tuy nhiên đại dịch Covid xuất hiện và mọi thứ trở nên khó khăn.

Sau đó, chúng tôi tiếp tục gặp gỡ với Quỹ đầu tư & Green (Hà Lan). Quỹ này chỉ đầu tư vào các công ty phát triển bền vững mà ESG là xu hướng mà toàn thế giới đang hướng tới. Sau khi họ xem sơ bộ hoạt động của Phúc Sinh, họ bày tỏ sự quan tâm và muốn xúc tiến. Ngoài báo cáo sơ bộ về hoạt động công ty, tình hình và các báo cáo tài chính có kiểm toán 3 năm liền phải tốt. 

Nói một cách rõ hơn, họ là nhà đầu tư thì họ phải kiếm lợi nhuận, nghĩa là các công ty họ rót tiền vào phải kinh doanh tốt, và hơn nữa yếu tố đầu tiên họ chú trọng là công ty phải theo xu hướng phát triển bền vững ESG.

Tôi cũng muốn kể thêm, là quỹ này tiếp cận với chúng tôi ngay sau đại dịch Covid-19. Dịch bệnh khiến mọi doanh nghiệp đều gặp khó khăn, sống sót đã khó nói chi đến tăng trưởng. Và chúng tôi đã nỗ lực, kinh doanh sáng tạo gấp 100 lần để giữ nguyên tốc độ tăng trưởng trong thời đại dịch Covid.

Môi trường minh bạch của Công ty CP Phúc Sinh cũng là yếu tố thuận lợi để Quỹ đầu tư & Green xúc tiến dự án. Việc tiếp cận các hoạt động kinh doanh, số liệu khá dễ vì trước nay Phúc Sinh làm một sổ. Số liệu minh bạch, có kiểm toán Big 4 18 năm liên tục đã giúp việc tra soát, kiểm tra dễ dàng hơn. Khi đó chúng tôi đã áp dụng phần mềm ERP nên thống kê và truy xuất số liệu, kiểm tra nội bộ về tài chính vô cùng dễ dàng.

Kiểm tra sổ sách tài chính xong, họ đến các vùng trồng nguyên liệu của chúng tôi, phỏng vấn các nông hộ mà chúng tôi liên kết, rồi đi thăm nhà máy để xem mọi thứ của Phúc Sinh hoạt động có đồng bộ hay không.

Khi đã hòm hòm xong phần đánh giá của họ, Quỹ đầu tư & Green lại thuê riêng một công ty của Mỹ về đánh giá ESG. Kết quả là sau đó có một báo cáo trên 200 trang, 90% chỉ tiêu là tốt và đạt. Chỉ có 10% phải thay đổi, có cái phải thay đổi luôn, có cái theo lộ trình.

Sau 1 năm 9 tháng, chúng tôi tiến hành ký hợp đồng và lúc này là quyết liệt đàm phán. Có lúc tưởng chừng "mối duyên" này phải dừng lại, tuy nhiên bên IB (môi giới) luôn thuyết phục hai phía lùi hay tiến một bước để dự án hoàn thành và sau 5 tháng đàm phán, hợp đồng cũng xong.

Sau 28 tháng, chúng tôi nhận được tiền và tháng 9/2024, chúng tôi quyết định mở họp báo về việc hợp tác.

Xây dựng niềm tin từ sự chân thành và cam kết

Câu chuyện Công ty CP Phúc Sinh kinh doanh các mặt hàng cà phê K Coffee, hạt tiêu K Pepper nhận được tài trợ vốn 25 triệu USD từ quỹ nước ngoài đã nhanh chóng lan truyền trên khắp các mặt báo và viral trong một thời gian dài, làm xao động giới đầu tư. 

Ai cũng hiểu một chuyện là đầu tư bình thường vốn đã khó khăn, đầu tư vào nông nghiệp lại càng ít ỏi. Hơn nữa, đây là quỹ nổi tiếng uy tín từ châu Âu. Việc nhận được đầu tư này làm hình ảnh của Phúc Sinh được nâng lên một tầm mới. Điều quan trọng là nhiều quỹ sau đó đã liên hệ chúng tôi, mở ra cơ hội hợp tác lớn.

Minh chứng là chỉ sau 1 tuần, một quỹ khác của Hà Lan đã tiếp cận với Phúc Sinh. Quỹ này cũng chuyên làm về phát triển bền vững và chỉ sau 3 tháng làm việc, chúng tôi đã ký hợp đồng với họ. Tôi nhận thấy toàn bộ số liệu họ lấy từ dự án của chúng tôi mới làm xong cũng của châu Âu.

Kết quả là chúng tôi nhận tài trợ cho dự án phát triển bền vững không hoàn lại với tổng số tiền 575.000 Euro. Đến thời điểm này, đây là số tiền lớn nhất mà họ tài trợ cho các công ty, tổ chức tại Việt Nam và cũng là dự án đầu tiên cho ngành cà phê và hạt tiêu.

Sau khi chúng tôi công bố về dự án này, thật tuyệt vời là các quỹ đầu tư nước ngoài đến tìm hiểu và muốn hợp tác rất nhiều. Điều này tạo ra một sự kết nối lớn cho doanh nghiệp, đồng thời tạo nguồn cảm hứng lớn lao cho các công ty phát triển trong ngành nông nghiệp B2B như Phúc Sinh.

Qua việc gọi vốn đầu tư cho thấy, cách nhìn về các công ty B2B trong ngành nông nghiệp hàng hóa đã khác. Cũng có nhiều người thắc mắc vì sao sau 11 năm Phúc Sinh mới quyết định gọi vốn đầu tư của các quỹ nước ngoài? Câu trả lời của tôi là, tôi muốn làm việc với những người hiểu được giá trị của Phúc Sinh, hay hiểu về giá trị B2B thì mới bắt tay được với nhau lâu dài.

Trên thế giới, các công ty B2B được định giá hàng tỷ USD và sau đại dịch Covid-19, nông nghiệp Việt Nam rất được coi trọng trên thế giới. Nếu được định đúng giá trị thì các công ty B2B cũng sẽ đễ dàng gọi vốn và hoạt động hơn.

Đặc biệt, chưa bao giờ nông sản thực phẩm được chú trọng như hiện nay, ngoài việc giá cả tăng ở hầu hết các ngành thì việc nhận thức về an toàn thực phẩm và phát triển bền vững cũng được đẩy mạnh. Một ví dụ là trước dịch Covid-19, chúng tôi đi Mỹ và đến thăm các siêu thị, việc chứng nhận vẫn còn rất ít trên các sản phẩm tiêu dùng thì sau đại dịch, các sản phẩm đồ uống và đồ ăn có chứng nhận được bày bán khắp nơi. Chính điều này đã thay đổi cả nhận thức về trồng trọt sản xuất trên quy mô rộng lớn toàn thế giới.

Và điều này cũng dẫn tới một cuộc cách mạng mới trong sản xuất nông nghiệp, thủy sản tại Việt Nam. Chúng ta là nước xuất khẩu nông lâm thủy sản hàng đầu quốc tế, vì thế sẽ bắt buộc phải thực hành phát triển bền vững.

Việc Nam có thuận lợi là sản xuất nông sản thủy sản trên quy mô lớn, sản lượng rất lớn như một mỏ vàng. Nếu như mỏ quặng khai thác mãi rồi sẽ hết thì nông sản, thủy sản cứ đều đặn hàng năm lại cho chúng ta một sản lượng dồi dào, mang lại giá trị hàng chục tỷ USD chỉ riêng xuất khẩu, chưa tính tới tiêu dùng trong nước.

Tận dụng cơ hội này, nếu Việt Nam bắt kịp xu hướng phát triển bền vững thì chẳng những xuất khẩu dễ dàng, mà các công ty thực hành phát triển bền vững cũng gọi vốn dễ dàng hơn.

Những câu chuyện trong ngành cà phê, hạt tiêu… và nhiều mặt hàng khác đã chứng kiến sự phát triển mạnh mẽ trong suốt chục năm qua, đặc biệt 5 năm gần đây đã cho thấy sự chuyển dịch đi đúng hướng, chia sẻ sự minh bạch rõ ràng kết hợp với phát triển văn hóa bản địa nguồn gốc sẽ làm tăng giá trị mạnh mẽ gấp nhiều lần. Đó cũng là cách chúng tôi đã thực hiện với Nhà máy cà phê Blue Sơn La Arabica.

Năm 2025 mở ra bao cơ hội sắp tới trên những vùng trồng nông nghiệp rộng lớn. Canh tác tốt, bền vững kết nối với văn hóa địa phương và bắt kịp xu hướng của thế giới thì nông dân, doanh nghiệp Việt Nam sẽ cùng nhau tạo ra sự phát triển vượt bậc không những về số lượng, chất lượng, doanh thu mà còn khẳng định vị thế ngày càng đi lên của nông nghiệp Việt Nam.

×