Chuyên gia Kinh tế trưởng ADB: Việt Nam đã “xuất hiện những đám mây đen trong xuất khẩu”

Tại cuộc họp báo công bố Báo cáo Cập nhật tình hình phát triển kinh tế Việt Nam do Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB) tổ chức sáng 21/9, ông Andrew Jeffries, Giám đốc quốc gia ADB tại Việt Nam cho biết, ADB giữ nguyên dự báo kinh tế Việt Nam sẽ tăng trưởng 6,5% trong năm nay, tiếp theo là tăng tốc lên 6,7% vào năm 2023.

"Nền kinh tế Việt Nam đã phục hồi nhanh hơn dự kiến trong nửa đầu năm 2022 và tiếp tục tăng trưởng trong bối cảnh môi trường toàn cầu có nhiều thách thức. Kinh tế phục hồi ổn định nhờ các cân đối kinh tế mạnh, được hỗ trợ bởi sự phục hồi nhanh hơn dự kiến của ngành sản xuất chế biến chế tạo và dịch vụ", Andrew Jeffries nhận định.

Kinh tế Việt Nam tăng trưởng 6,5% năm 2022, còn đủ dư địa tài khóa

Báo cáo của ADB cho thấy, tình trạng thiếu lương thực và sự hồi phục của chuỗi cung ứng lương thực toàn cầu sẽ đẩy mạnh sản xuất nông nghiệp trong năm nay. Tuy nhiên, dự báo tăng trưởng nông nghiệp được điều chỉnh xuống 3,0% từ mức dự báo 3,5% trước đó do chi phí đầu vào cao có thể hạn chế tăng trưởng của ngành.

Cầu trên thị trường thế giới giảm làm giảm tốc độ tăng trưởng ngành chế biến chế tạo. Chỉ số Nhà quản trị mua hàng trong tháng 8 đã giảm xuống 52,7 so với mức 54,0 trong tháng 6.

Do đó, dự báo tăng trưởng công nghiệp giảm từ 9,5% xuống 8,5%, nhưng triển vọng công nghiệp vẫn có xu hướng đi lên do giải ngân vốn FDI mạnh mẽ trong khu vực này.

Đi lại trong nước trở lại bình thường và việc dỡ bỏ các hạn chế đi lại do dịch Covid-19 đối với du khách nước ngoài sẽ hỗ trợ sự phục hồi của du lịch trong 6 tháng cuối năm và du lịch sẽ tăng trưởng cao hơn mức dự kiến hồi tháng Tư. Điều này thúc đẩy tăng trưởng khu vực dịch vụ, điều chỉnh từ mức 5,5% trước đó lên 6,6% cho năm 2022. Tuy nhiên, dự báo này vẫn thấp hơn mức tăng trưởng dịch vụ 7,3% trong năm 2019 trước đại dịch.

Cán cân vãng lai dự báo sẽ thâm hụt 1,5% GDP trong năm nay. Bội chi ngân sách dự báo sẽ tăng lên mức 4% GDP trong năm nay do tiếp tục thực hiện các biện pháp kiểm soát giá cả, cắt giảm thuế, hỗ trợ ngân sách theo mục tiêu, chi tiêu cho an sinh xã hội, y tế và tiêm chủng Covid-19. Tuy nhiên, nợ công được kiểm soát tốt nên còn đủ dư địa tài khóa.

Theo ước tính, nợ công ở mức 43,1% GDP trong năm 2021, thấp hơn so với mức luật định 60%. Nợ nước ngoài của quốc gia được dự báo là 38,4% GDP, nằm trong giới hạn luật định là 45,0%. Vị thế tài khóa vững chắc và nợ công thấp đã hỗ trợ đáng kể cho sự phục hồi kinh tế mạnh mẽ của Việt Nam, trong bối cảnh lạm phát toàn cầu và lãi suất tăng lên.

Cũng theo các chuyên gia ADB, chính sách tiền tệ thận trọng của Việt Nam và thực hiện hiệu quả các biện pháp kiểm soát giá xăng dầu, điện, thực phẩm, y tế và giáo dục sẽ góp phần kiềm chế lạm phát ở mức 3,8% trong năm 2022 và 4,0% trong năm 2023.

Đầu tư tăng, lạm phát được kiểm soát và các điều kiện tài khóa và tiền tệ mở rộng được kỳ vọng sẽ thúc đẩy tiêu dùng trong nước, đẩy mạnh phục hồi kinh tế đang diễn ra trong năm 2022.

Rủi ro đối với triển vọng kinh tế Việt Nam

Dù đạt mức tăng trưởng tốt trong bối cảnh nền kinh tế thế giới còn nhiều bất ổn, song ông Nguyễn Minh Cường - chuyên gia kinh tế trưởng ADB nhìn nhận, Việt Nam đã "xuất hiện những đám mây đen trong xuất khẩu."

Ông Cường cho hay, suy thoái kinh tế toàn cầu có thể tác động đến xuất khẩu nặng nề hơn so với dự báo, điều này sẽ làm cán cân tài khoản vãng lai xấu đi. Cầu thị trường thế giới yếu hơn nên xuất khẩu chậm lại. Tiền đồng giảm giá làm giá trị hàng nhập khẩu đắt hơn hàng xuất khẩu, dự kiến sẽ dẫn đến thâm hụt thương mại trong năm 2022. Lạm phát toàn cầu cao, mặc dù đang dần chậm lại và các điều kiện tài chính thắt chặt sẽ tiếp tục làm giảm kiều hối.

Ngoài ra, rủi ro đối với triển vọng kinh tế Việt Nam vẫn ở mức cao còn thể hiện, mặc dù các đợt tăng lãi suất quyết liệt của ngân hàng trung ương các nền kinh tế lớn đã góp phần giảm áp lực tăng giá trên toàn cầu, sự gia tăng bất ổn địa-chính trị toàn cầu lại có thể đẩy giá hàng hóa lên cao, ảnh hưởng đến lạm phát ở Việt Nam.

Bên cạnh đó, dịch Covid-19 có thể tái bùng phát trong bối cảnh hệ thống y tế chưa đủ sẵn sàng do nhiều nhân viên y tế gần đây xin nghỉ việc và tình trạng thiếu thuốc men, thiết bị y tế. Lao động thiếu hụt sẽ cản trở sự phục hồi nhanh chóng của khu vực dịch vụ và các lĩnh vực xuất khẩu sử dụng nhiều lao động trong năm 2022.

Việc không thực hiện giải ngân vốn đầu tư công và chi tiêu xã hội theo đúng kế hoạch có thể làm giảm tốc độ tăng trưởng trong năm nay và năm sau.