Đại biểu Quốc hội đề nghị có cơ chế thu hồi tài sản khi dẫn độ tội phạm bỏ trốn ra nước ngoài

Sáng 27/10, Quốc hội thảo luận tại hội trường về dự thảo Luật Dẫn độ.

Đề xuất nâng ngưỡng hình phạt để dẫn độ

Góp ý về dự thảo Luật, đại biểu Vũ Huy Khánh (Ủy viên Ủy ban Quốc phòng, An ninh và Đối ngoại của Quốc hội) bày tỏ sự thống nhất cao với những điều chỉnh quan trọng tại Điều 33 của dự thảo.

Cụ thể, việc thay đổi thuật ngữ từ "bắt người" thành "giữ người" trong trường hợp khẩn cấp đã tạo ra sự đồng bộ với Bộ luật Tố tụng hình sự. Đồng thời, việc tách bạch hai trường hợp giữ người (khi có và không có điều ước song phương) cũng làm rõ hơn quy trình áp dụng.

Tuy nhiên, để đảm bảo tính khả thi, đại biểu Khánh đề nghị làm rõ thẩm quyền giữ người trong trường hợp khẩn cấp. Đại biểu cho rằng đây là vấn đề liên quan trực tiếp đến quyền con người, do đó dù luật không quy định chi tiết nhưng cần có những nguyên tắc khái quát.

"Cần nêu rõ nhóm chức danh nào trong lực lượng công an, ví dụ như Cục trưởng các cục nghiệp vụ của Bộ Công an, Giám đốc công an các tỉnh, thành phố, có thẩm quyền này. Đồng thời, cần có cơ chế giao quyền từ cấp trưởng cho cấp phó để đảm bảo linh hoạt trong thực thi", ông Khánh nói.

Đại biểu Nguyễn Tâm Hùng (Ủy viên Ủy ban Quốc phòng, An ninh và Đối ngoại của Quốc hội) nhấn mạnh việc ban hành luật là một bước tiến quan trọng trong hợp tác tư pháp quốc tế và đề xuất một số điểm cần xem xét để hoàn thiện dự thảo.

Ông đề xuất bổ sung nguyên tắc "bảo đảm quyền con người, quyền công dân" vào Điều 4 của dự thảo để khẳng định Việt Nam là quốc gia hợp tác có điều kiện, có giới hạn và lấy con người làm trung tâm.

Bên cạnh đó, ông đề nghị nâng ngưỡng hình phạt tối thiểu để dẫn độ từ 1 năm tù lên từ 2 năm tù trở lên. Theo ông Hùng, mức 1 năm là quá thấp, có thể dẫn đến việc lãng phí nguồn lực cho các hành vi ít nghiêm trọng. Việc nâng ngưỡng sẽ phù hợp hơn với thông lệ của nhiều nước như Nhật Bản, Hàn Quốc, Singapore.

Liên quan đến việc không thi hành án tử hình theo yêu cầu của nước ngoài vốn cần có ý kiến của Chủ tịch nước, ông Hùng cho rằng cần bổ sung cơ chế phối hợp và thời hạn cụ thể.

"Thời hạn phản hồi thể hiện uy tín và năng lực pháp lý của quốc gia, chậm trễ sẽ ảnh hưởng đến tính tin cậy của Việt Nam", ông Hùng phân tích.

Đại biểu cũng đề nghị bổ sung trách nhiệm của cơ quan có thẩm quyền Việt Nam (cụ thể là Bộ Công an) trong việc giám sát, theo dõi việc nước yêu cầu có thực hiện đúng cam kết không truy tố người bị dẫn độ về các tội khác hay không.

Để thúc đẩy chuyển đổi số, ông đề nghị Chính phủ sớm ban hành nghị định khung về quản lý hồ sơ dẫn độ điện tử để đảm bảo an ninh và tương thích với chuẩn dữ liệu quốc tế như Interpol và ASEANAPOL.

Ông Hùng cũng đề nghị bổ sung căn cứ từ chối dẫn độ là "tình trạng sức khỏe đặc biệt hoặc bệnh hiểm nghèo" của người bị yêu cầu để thể hiện tính nhân đạo, phù hợp với thông lệ của Liên Hợp Quốc.

Cần cơ chế giám đốc thẩm và xử lý tài sản của người bị dẫn độ

Phát biểu tại phiên thảo luận, đại biểu Phạm Văn Hoà (đoàn Đồng Tháp) nhấn mạnh sự cần thiết phải bổ sung cơ chế giám đốc thẩm, tái thẩm đối với các quyết định dẫn độ và từ chối dẫn độ.

"Việc chỉ xét xử một vòng rồi có hiệu lực thi hành là chưa hợp lý, chưa thể hiện quyền dân chủ và quyền kháng cáo, khiếu nại của người bị dẫn độ" đại biểu Hoà nêu quan điểm.

Ông cũng đồng tình với quy định giữ người trong trường hợp khẩn cấp trong 48 giờ tại nơi cư trú thay vì trại giam để phòng ngừa đối tượng bỏ trốn.

Theo đại biểu Đỗ Ngọc Thịnh (đoàn Khánh Hoà), dù dự thảo Luật Dẫn độ đã tương đối toàn diện, nhưng lại chưa đề cập đến vấn đề xử lý tài sản của người bị dẫn độ.

Đại biểu đặt vấn đề, khi một người Việt Nam phạm tội ở nước ngoài được dẫn độ về nước, phần tài sản của họ ở nước ngoài sẽ được xử lý ra sao? Luật hiện chưa quy định rõ. Tương tự, với tài sản hợp pháp hoặc do phạm tội mà có của người nước ngoài bị dẫn độ từ Việt Nam, luật cũng chưa có cơ chế xử lý.

"Thực tế đã chỉ ra một số người Việt Nam phạm tội chiếm đoạt tài sản khi chạy ra nước ngoài mang theo tài sản chiếm đoạt được. Trong trường hợp này, cần nêu rõ việc dẫn độ người này từ nước ngoài về Việt Nam, nước ngoài có trách nhiệm chuyển giao cho Việt Nam cả phần tài sản của họ đang ở nước ngoài.

Tương tự, đối với người nước ngoài được yêu cầu dẫn độ từ Việt Nam ra nước ngoài thì Việt Nam cũng có trách nhiệm chuyển giao cả phần tài sản của họ cho nước ngoài", ông nêu đề nghị.

Từ đó, ông cho rằng cần phải bổ sung một quy định cụ thể về cơ chế xử lý, chuyển giao tài sản trong dự thảo luật để giải quyết các vấn đề thực tiễn đặt ra.

Giải trình ý kiến của đại biểu Đỗ Ngọc Thịnh, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp Hoàng Thanh Tùng cho biết, toàn bộ nội dung về chuyển giao tài liệu, đồ vật, tài sản liên quan đến người bị dẫn độ đã được quy định tại Điều 37 của dự thảo luật.

×