Dịch Covid-19 những ngày qua: Biến thể BA.5, BA.4 sẽ sớm "chiếm lĩnh"?

Diệu Linh Thứ sáu, ngày 01/07/2022 19:00 PM (GMT+7)

Tình hình dịch Covid-19 ổn định trong thời gian dài. Theo chuyên gia y tế, với việc giao thương, đi lại bình thường như hiện nay, các ca mắc biến thể mới BA.5, BA.4 có thể sớm bùng phát.

Tin tức từ Bộ Y tế cho biết, trong 3 ngày qua, số ca Covid-19 mắc mới tăng trung bình 800 ca mỗi ngày, số ca bệnh nặng chỉ hơn 20 ca và không ghi nhận ca tử vong. Số cả bệnh rải rác ở các địa phương. Các chuyên gia đều nhận định tình hình dịch Covid-19 đã ổn định.

Người mắc Covid-19 với biến thể cũ có thể mắc biến thể mới BA.5, BA.4

Ngày 1/7, tại cuộc tọa đàm "Tại sao phải tiêm mũi 3, mũi 4 phòng Covid-19?" do Cổng Thông tin điện tử Chính phủ tổ chức, GS.TS Phan Trọng Lân- Cục trưởng Cục Y tế dự phòng (Bộ Y tế) cho biết, theo thông tin từ Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) biến thể phụ BA.4, BA.5 lây lan nhanh hơn biến thể BA.1, BA.2 từ 10-13%.

Hai biến thể này có thể thoát miễn dịch, nghĩa là những người đã mắc BA.1, BA.2 vẫn có thể mắc lại BA.4, BA.5.

GS Lân cũng cho biết, hiện dịch Covid-19 đang diễn biến phức tạp, khó lường.

Dịch Covid-19 những ngày qua: Biến thể BA.5, BA.4 sẽ sớm "chiếm lĩnh" - Ảnh 1. — Dịch Covid-19 vẫn khó lường với nhiều các mắc biến thể mới BA 5, BA.4 đang gia tăng ở nhiều nước trên thế giới. Ảnh minh họa Istockphoto

"Từ dự báo đối với SARS-CoV-2 là bản chất của nó có sự tiến hóa khôn lường và nếu trong phạm vi đột biến vừa phải, nó trở thành biến thể mới, thậm chí có thể biến thể nhiều hơn nữa, có thể trở thành biến chủng. Có nghĩa là SARS-CoV-3, 4 có thể xuất hiện", GS Lân chia sẻ.

GS Lân phân tích, hiện nay ở Việt Nam chủ yếu các ca Covid-19 mắc biến thể BA.2 và đã được chúng ta kiểm soát tốt. Nhờ có việc tiêm vaccine Covid-19 rộng rãi nên dù các ca mắc BA.2 rất cao nhưng hầu hết là các ca bệnh nhẹ và ít tử vong.

Tuy nhiên, hiện Việt Nam đã phát hiện được nhiều ca mắc biến thể BA.5. Hơn nữa, việc đi lại bình thường, giao thương, du lịch khắp nơi như hiện nay thì việc BA.5, BA.4 xâm nhập và phát triển chỉ là vấn đề thời gian.

PGS.TS Trần Minh Điển, Giám đốc Bệnh viện Nhi Trung ương cũng cho biết, theo tình hình dịch Covid-19 trên thế giới, biến thể BA.4, BA.5 đã lan nhanh trên toàn cầu với 6 khu vực WHO đang giám sát. Trong tuần qua, biến thể BA.4, BA.5 chiếm đến 55% trong tổng số mẫu toàn cầu.

"Đây là một vấn đề đáng lo ngại. Tại Singapore, theo thông báo của WHO, có đến 45% các trường hợp nhiễm Covid-19 trong cộng đồng liên quan đến biến thể BA.4, BA.5.

Những biến thể này lây lan nhanh hơn và tỷ lệ tử vong hay tỷ lệ bệnh nặng không có sự khác biệt. Tuy nhiên, vẫn phải lưu ý đến tỷ lệ tử vong, tỷ lệ mắc bệnh nặng liên quan đến nhóm người già và nhóm có yếu tố nguy cơ bệnh nền.

Nếu thời gian tới biến biến thể BA.4, BA.5 lây lan nhanh sang cộng đồng thì trẻ em cũng sẽ bị mắc hai biến thể này. Nguy cơ trẻ bệnh nặng sẽ cao hơn nếu như không được tiêm vaccine Covid-19", PGS Điển nhận định.

Tiêm mũi 3, mũi 4 vaccine Covid-19 để bảo vệ khỏi BA.5, BA.4

TS. Socorro Escalante, Quyền Trưởng đại diện WHO tại Việt Nam cũng đánh giá cao việc Việt Nam kiểm soát được dịch bệnh và có tỷ lệ bao phủ mũi vaccine Covid-19 cơ bản rất cao.

TS. Socorro Escalante khẳng định, vaccine Covid-19 vẫn là vũ khí hữu hiệu nhất để chống lại các biến thể mới như BA.5, BA.4.

"Những gì chúng ta biết đến thời điểm hiện tại là các biến thể, các nhánh BA.4 và BA.5 có khả năng lây lan nhanh hơn. Chúng ta chưa biết chính xác liệu độc lực của nó có cao hơn không, nhưng vaccine hiện tại đang sử dụng có hiệu quả chống lại các biến thể BA.4 và BA.5.

Dịch Covid-19 những ngày qua: Biến thể BA.5, BA.4 sẽ sớm "chiếm lĩnh" - Ảnh 2. — Tiêm vaccine Covid-19 mũi nhắc lại để bảo vệ miễn dịch trước các biến thể BA.4, BA5 (Tiêm vaccine mũi 4 cho người dân tại TP.HCM. Ảnh HCDC)

"Việt Nam đã tiêm chủng được với tỷ lệ rất cao. Vaccine Covid-19 hiện tại Việt Nam đang sử dụng có hiệu quả đối với các biến thể BA.4 và BA.5", TS. Socorro Escalante nói.

Về việc tiêm mũi 3, mũi 4, mũi nhắc lại vaccine Covid-19 hiện nay, GS Lân cho biết, sau khi tiêm vaccine Covid-19, miễn dịch sẽ giảm dần theo thời gian, sau 4 đến 6 tháng. Như vậy, chúng ta cần tiêm mũi nhắc lại định kỳ để duy trì miễn dịch.

"Đây là một trong những biện pháp tốt nhất để chúng ta phòng các biến thể mới xâm nhập như là BA.4, BA.5 và kể cả những biến thể khác. Một minh chứng là đã có thay đổi từ chủng gốc cho đến Alpha, Beta, Delta và Omicron nhưng vaccine Covid-19 rất hiệu quả.

Nhưng khi có hiệu quả thì nó tạo ra tình trạng chúng ta chủ quan lơ là. Tuy nhiên, hiện dịch Covid-19 vẫn còn rất khó lường, người dân cần phải đi tiêm mũi 3, mũi 4 để củng cố miễn dịch, bảo vệ sức khỏe của mình và người thân", GS Lân chia sẻ.

Về tính an toàn của vaccine, GS Lân cho biết, vaccine nói chung và vaccine Covid-19 nói riêng là một thành tựu của y học, một trong những biện pháp phòng chống tốt nhất của y tế dự phòng. Bởi vaccine là dựa trên bằng chứng nghiên cứu từ trong phòng thí nghiệm, nghiên cứu trên động vật, qua 3 giai đoạn trên người. Thậm chí sau khi đã nghiên cứu kỹ, ra ngoài thị trường vẫn tiếp tục được nghiên cứu.

"Chưa bao giờ một số lượng vaccine "khổng lồ" lại được sử dụng trên toàn thế giới trong thời gian ngắn như vaccine Covid-19. Chỉ trong 2 năm qua đã có hàng tỉ liều vaccine Covid-19 đã được tiêm cho người dân trên toàn thế giới và được sự giám sát rất chặt chẽ của mỗi người dân, của các cơ quan y tế và của Tổ chức Y tế thế giới.

Chắc chắn chỉ cần một sự bất thường nào đấy ở vùng nào đấy, lập tức sẽ dừng trên toàn cầu với vaccine Covid-19 được sử dụng. Như vậy có thể thấy rằng, sự an toàn và hiệu quả của vaccine Covid-19 luôn được theo dõi, giám sát để đảm bảo an toàn cho sức khỏe người dân trên toàn thế giới", GS Lân cho biết.

"Biện pháp ngăn chặn cơ học hay biện pháp hành chính xã hội gần như cơ bản sẽ không tạo sự đồng thuận hoặc sẽ ảnh hưởng đến mục tiêu phát triển kinh tế xã hội. Như vậy, vaccine là một yếu tố rất quan trọng.

Chúng ta thấy rằng tiêm mũi 3, mũi 4 củng cố thêm miễn dịch và đặc biệt là sẽ phòng được BA.5, kể cả nhập viện, chuyển nặng và tử vong. Nếu có nhiễm đi nữa thì cũng sẽ nhẹ hơn.

Nhiều nghiên cứu, đặc biệt là các nước phát triển họ nghiên cứu rất đầy đủ và thấy rằng trong 4 mũi tiêm thì tiêm mũi 3, mũi 4 có ý nghĩa nhắc lại lần 1, lần 2 nên ở giữa mức phản ứng của mũi 1, mũi 2.

Ví dụ như vaccine Pfizer thì tiêm mũi 2 phản ứng hơn mũi 1 còn mũi 3, mũi 4 ít phản ứng hơn mũi 2. Đấy là những nghiên cứu bài bản và có công bố quốc tế thường xuyên, có kiểm tra giám sát. Người dân yên tâm đi tiêm mũi 3, mũi 4 để củng cố miễn dịch, bảo vệ mình và người thân".

GS Phan Trọng Lân