Đường sắt tốc độ cao - 20 năm nung nấu và mốc son 2025

Đối với dự án đường sắt tốc độ cao trục Bắc - Nam được Quốc hội thông qua chủ trương đầu tư tháng 11/2024 được kỳ vọng sẽ tạo ra những đột phá chiến lược về hạ tầng phát triển kinh tế - xã hội trong kỷ nguyên mới.

Khát vọng phát triển đất nước

Đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam là nhu cầu cấp thiết với sự phát triển của một quốc gia. Đặc biệt, dự án này còn là niềm mơ ước của người dân Việt Nam trong nhiều thập niên năm qua. Tại kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XV, dự án được Quốc hội thông qua chủ trương đầu tư đã thể hiện ý chí thống nhất, quyết tâm cụ thể hóa mục tiêu đột phá kết cấu hạ tầng giao thông mà Đại hội Đảng lần thứ XIII đã đặt ra. Dự án đánh dấu mốc quan trọng của ngành đường sắt nói riêng và giao thông vận tải nói chung bước vào kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc.

Đối với các nước trên thế giới, đường sắt tốc độ cao không còn là phương tiện mới mẻ. Còn tại Việt Nam, đây là dự án chưa từng có tiền lệ và có quá nhiều thách thức để triển khai với "một núi công việc cần phải làm". Trong 18 năm qua, từ năm 2006, Bộ GTVT đã bắt tay vào việc nghiên cứu về đường sắt tốc độ cao với sự hỗ trợ của các tổ chức, tư vấn quốc tế.

Trước khi dự án được Quốc hội thông qua, vào ngày 28/2/2023, Bộ Chính trị đã ban hành Kết luận số 49-KL/TW trong đó đã định hướng "xây dựng tuyến đường sắt tốc độ cao hiện đại, đồng bộ, khả thi, hiệu quả, có tầm nhìn chiến lược dài hạn, phát huy được các lợi thế tiềm năng của đất nước, phù hợp với xu hướng phát triển của thế giới".

Đường sắt tốc độ cao Bắc – Nam đã được Chính phủ thống nhất phương án đầu tư với tốc độ 350km/h, tổng chiều dài 1.541km, đường đôi - khổ 1.435mm, công nghệ điện khí hóa, với tổng mức đầu tư khoảng 67,34 tỷ USD bằng hình thức đầu tư công, bảo đảm hiện đại, đồng bộ, phù hợp với xu thế phát triển trên thế giới…

Đường sắt tốc độ cao Bắc – Nam được các chuyên gia đánh giá không chỉ đơn thuần là một dự án, mà còn là công trình có tính biểu tượng, ý nghĩa chiến lược, đặc biệt quan trọng về kinh tế, chính trị, xã hội, quốc phòng, an ninh và hội nhập quốc tế. Việc đầu tư dự án đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam sẽ tạo ra sức bật cho nền kinh tế, phát triển đường sắt tốc độ cao là tất yếu khách quan của quá trình CNH - HĐH đất nước, đưa đất nước bước vào kỷ nguyên mới…

Đại biểu Quốc hội Hoàng Văn Cường (Hà Nội) cho biết, nhu cầu vận tải Bắc - Nam lớn, nhiều khu vực có tiềm năng phát triển nhưng chưa khai thác được, nguyên nhân từ nút thắt về giao thông, chi phí logistics cao. Lưu lượng hàng hóa xuất nhập khẩu từ Việt Nam sang Trung Đông, Đông Bắc Á là rất lớn, để giảm bớt phụ thuộc vào một số thị trường nhất định. Do đó, cần phát triển đường sắt tốc độ cao để phát triển mạng lưới liên vận nhằm giải quyết nút thắt giao thương quốc tế.

Ông Cường cho rằng, nếu kết hợp dự án đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam với các dự án đường sắt đô thị thủ đô Hà Nội và TP.HCM, chúng ta sẽ có một thị phần đường sắt khoảng 150 tỷ USD. Đây là "thị trường đủ lớn để nhận chuyển giao công nghệ từ nước ngoài", để doanh nghiệp trong nước tự sản xuất, tự xây dựng.

"Chỉ bàn làm, không bàn lùi"

Nói về dự án đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam, tân Bộ trưởng Bộ GTVT Trần Hồng Minh khẳng định: "Đây là dự án có quy mô rất lớn, khối lượng công việc nhiều và phức tạp, lần đầu tiên được triển khai tại Việt Nam. Dự án đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam cũng là tâm nguyện của nhiều thế hệ cán bộ ngành giao thông".

Bộ trưởng Trần Hồng Minh cho biết, ngay sau khi chủ trương đầu tư dự án đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam được Quốc hội thông qua, Bộ GTVT lập tức bắt tay lựa chọn nhà thầu tư vấn lập báo cáo nghiên cứu khả thi. Cùng với đó, Bộ GTVT làm việc với các địa phương để cụ thể hóa chi tiết về hướng tuyến, nhà ga và phạm vi giải phóng mặt bằng để triển khai giải phóng mặt bằng song trùng với bước lập báo cáo nghiên cứu khả thi để có thể khởi công vào cuối năm 2027.

Bộ GTVT sẽ triển khai ngay các phần việc quan trọng như hoàn thiện đề án phát triển nguồn nhân lực trong lĩnh vực đường sắt; xây dựng đề án phát triển công nghiệp đường sắt và công nghiệp phụ trợ và nhiều phần việc khác. Bộ trưởng Trần Hồng Minh nhấn mạnh: "Ngành GTVT nói chung và ngành đường sắt nói riêng đã sẵn sàng với khí thế cao nhất, với quyết tâm cao nhất "chỉ bàn làm, không bàn lùi" đưa dự án sớm triển khai. Với sự quyết tâm, nỗ lực của ngành GTVT, sự chỉ đạo quyết liệt của Đảng, Chính phủ, Quốc hội và sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, tôi hoàn toàn tin tưởng chúng ta sẽ thực hiện thành công dự án mang tính biểu tượng của kỷ nguyên mới này".

×