EU nhất trí cấm vận 90% đối với dầu mỏ Nga, nền kinh tế Nga bị đau đớn

EU cấm hầu hết các hoạt động nhập khẩu dầu của Nga

Các nhà lãnh đạo Liên minh châu Âu đã đạt được thỏa hiệp hôm 30 tháng 5, áp đặt lệnh cấm vận dầu mỏ một phần đối với Nga tại một hội nghị thượng đỉnh tập trung vào việc giúp Ukraine, với một gói trừng phạt đã bị trì hoãn từ lâu mà ban đầu đã bị Hungary tích cực ngăn chặn.

Giờ đây, Liên minh châu Âu đã đồng ý cấm nhập khẩu dầu của Nga đến bằng đường biển vào cuối năm nay. Thỏa thuận đạt được sau nhiều tuần tranh cãi giữa các nước thành viên EU, nó có thể làm giảm khả năng tài trợ của Moscow cho cuộc chiến tại Ukraine. Lệnh cấm vận áp dụng đối với hầu hết lượng dầu nhập khẩu từ Nga.

Từ khóa trong gói trừng phạt là "hầu hết", Geordie Wilkes, người đứng đầu bộ phận nghiên cứu tại Sucden Financial nói với tờ DealBook. Ông nói: "Không còn nghi ngờ gì nữa, toàn bộ gói trừng phạt và động thái mới nhất này của EU sẽ khiến nền kinh tế Nga bị tổn thương. Mức độ đau đớn sẽ phụ thuộc vào khả năng của Nga trong việc tìm kiếm những người mua khác – với mức độ "phần lớn" là bao nhiêu", Wilkes nói. Lệnh cấm vận này chỉ bao gồm dầu của Nga được đưa vào bằng đường biển, cho phép tạm thời miễn trừ hàng dầu nhập khẩu được vận chuyển bằng đường ống, điều cốt yếu dễ thở cho Hungary để có sự đồng thuận.

Bởi liên tục gần đây, Thủ tướng Hungary Viktor Orban đã nói rõ rằng, ông chỉ có thể ủng hộ các lệnh trừng phạt mới nếu an ninh nguồn cung dầu của đất nước ông được đảm bảo. Vì quốc gia không giáp biển này khai thác hơn 60% lượng dầu từ Nga và phụ thuộc vào dầu thô đi qua đường ống Druzhba từ thời Liên Xô cũ.

Chủ tịch Hội đồng EU Charles Michel cho biết trên Twitter rằng, thỏa thuận bao gồm hơn 2/3 lượng dầu nhập khẩu từ Nga, nó sẽ cắt giảm một nguồn tài chính khổng lồ cho bộ máy chiến tranh của Nga. Gây áp lực tối đa lên Nga để chấm dứt chiến tranh".

"Chúng tôi muốn ngăn chặn cỗ máy chiến tranh của Nga", ông Michel nói và ca ngợi điều mà ông gọi là một "thành tựu đáng kể". "Hơn bao giờ hết, điều quan trọng là phải chứng tỏ rằng chúng ta có thể mạnh mẽ, rằng chúng ta có thể vững vàng, rằng chúng ta có thể cứng rắn", ông nói thêm.

Còn Ursula Von der Leyen, người đứng đầu cơ quan hành pháp của EU cho biết, động thái trừng phạt này sẽ "cắt giảm hiệu quả khoảng 90% lượng dầu nhập khẩu từ Nga vào EU vào cuối năm nay".

Trước đây, EU đã áp đặt 5 vòng trừng phạt trước đó đối với Nga vì cuộc chiến ở Ukraine. Nó đã nhắm mục tiêu hơn 1.000 người, bao gồm Tổng thống Nga Vladimir Putin và các quan chức chính phủ hàng đầu, cũng như các nhà tài phiệt ủng hộ Điện Kremlin, các ngân hàng, lĩnh vực than đá và nhiều hơn thế nữa.

Lệnh cấm vận có thể đẩy giá dầu tăng cao

Tuy nhiên, lệnh cấm vận có thể khiến giá dầu vốn đã cao thậm chí sẽ còn cao hơn nữa. Đó là bởi vì nó sẽ gây thêm căng thẳng cho hàng tồn kho. Đồng thời, việc thúc đẩy năng lượng sạch hơn có nghĩa là các công ty sẽ sớm không còn đầu tư vào thiết bị mới để thúc đẩy sản xuất dầu nữa, và điều này có thể làm tổn hại thêm nguồn cung dầu trong dài hạn. Giá dầu Brent tiêu chuẩn toàn cầu đã tăng lên mức cao nhất trong hai tháng qua là khoảng 120 USD / thùng vào hôm 31/5 sau khi lệnh trừng phạt từ EU được ban bố.

Trong ngắn hạn, Nga rất có thể sẽ không gặp vấn đề gì khi tiếp tục tìm người mua dầu của mình. Các nhà phân tích cho biết, người mua ở Ấn Độ và Trung Quốc- nhà nhập khẩu dầu lớn nhất thế giới, đang mua dầu thô của Nga với giá hời và dòng chảy sang các nước này có thể sẽ tăng lên nhanh chóng trong thời gian tới.

Kpler, một công ty theo dõi vận chuyển xăng dầu ước tính rằng, sản lượng dầu của Nga thực sự đã tăng trung bình khoảng 200.000 thùng / ngày trong tháng 5 đạt 10,2 triệu thùng, cao hơn so với tháng 4. Tuy nhiên, con số này thấp hơn mức trung bình khoảng 800.000 thùng/ ngày của tháng 2.

Thỏa thuận về dầu của EU sẽ làm tiêu tốn của Nga hàng tỷ USD mỗi năm

Theo thời gian, lệnh cấm vận sẽ khiến Nga thiệt hại hàng tỷ USD mỗi năm, Stanley Reed của The Times viết, ngành công nghiệp năng lượng của Nga đã sẵn sàng cho một cuộc suy thoái trên diện rộng sau khi các hạn chế bắt đầu, và khi các công ty dầu mỏ lớn rời khỏi đất nước, và các lệnh trừng phạt hạn chế nhập khẩu công nghệ phương Tây tiếp tục phát huy hiệu lực mạnh tay.

Caroline Bain, nhà kinh tế hàng hóa chính tại Capital Economics, nói với DealBook rằng trong khi Nga sẽ tìm kiếm những khách hàng khác, nhưng "đó sẽ là một quá trình không ổn định và điều đó sẽ giữ giá cao trong thời gian tới".

Gói trừng phạt mới cũng sẽ bao gồm việc đóng băng tài sản và cấm đi lại đối với các cá nhân, trong khi ngân hàng lớn nhất của Nga, Sberbank, sẽ bị loại khỏi SWIFT, hệ thống chuyển tiền tài chính toàn cầu mà EU trước đây đã cấm một số ngân hàng nhỏ hơn của Nga. Đồng thời, ba đài truyền hình nhà nước lớn của Nga sẽ bị ngăn không cho phân phối nội dung của họ ở EU.

Lệnh cấm vận một phần đối với nhập khẩu dầu của Nga được đồng ý tại hội nghị thượng đỉnh mới sẽ tạo thành một áp lực kinh tế đáng kể đối với nền kinh tế Nga. Sau một tháng đàm phán giữa các quốc gia thành viên, sự phản đối từ Hungary cuối cùng đã được vượt qua thông qua việc miễn trừ tạm thời đối với dầu vận chuyển qua đường ống từ thời Liên Xô cũ đến Trung Âu. Do Đức và Ba Lan sẽ cấm nhập khẩu từ nguồn này, nên đến cuối năm, lệnh cấm vận sẽ bao gồm hơn 90% nguồn cung dầu của Nga sang châu Âu.

Nhìn chung, hiệu lực của lệnh cấm theo thời gian, và kết hợp với các biện pháp trừng phạt khác, sẽ tước đi kinh phí và phương tiện của Moscow để duy trì một cuộc chiến tranh tiêu hao kéo dài.

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky kêu gọi Châu Âu nhắm mục tiêu vào lĩnh vực năng lượng béo bở của Nga, tước đi hàng tỷ USD mỗi ngày của Moscow

Trong một bài phát biểu video dài 10 phút, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky đã nói với các nhà lãnh đạo EU rằng, hãy chấm dứt "những tranh cãi nội bộ vì nó chỉ khiến Nga ngày càng gây áp lực nhiều hơn lên toàn bộ châu Âu".

Ông nói rằng gói trừng phạt phải "được nhất trí, nó cần phải có hiệu lực, bao gồm cả về dầu", để Moscow "cảm thấy cái giá phải trả cho những gì họ đang làm chống lại Ukraine" và phần còn lại của châu Âu. Chỉ khi đó, ông Zelensky nói, Nga sẽ buộc phải "bắt đầu tìm kiếm hòa bình".

Tuy nhiên, đây không phải là lần đầu tiên ông yêu cầu EU nhắm mục tiêu vào lĩnh vực năng lượng béo bở của Nga, và tước đi hàng tỷ đô la mỗi ngày của Moscow trong các khoản thanh toán cung ứng.

Hoa Kỳ hoan nghênh EU thỏa hiệp về các lệnh trừng phạt dầu mỏ của Nga, kêu gọi bớt phụ thuộc hơn trong dài hạn

Thủ tướng Bỉ Alexander De Croo gọi lệnh cấm vận là một "bước tiến lớn" và Thủ tướng Ireland Micheal Martin ca ngợi đó là "một khoảnh khắc đầu nguồn".

Thủ tướng Đức Olaf Scholz cho biết: "Các lệnh trừng phạt có một mục đích rõ ràng: thúc đẩy Nga kết thúc cuộc chiến này và rút quân cũng như đồng ý với Ukraine về một nền hòa bình hợp lý và công bằng".

Bên cạnh đó, Hoa Kỳ đã ca ngợi một quyết định của Liên minh châu Âu nhằm giảm quy mô nhập khẩu dầu của Nga nhưng cho biết, khu vực này cần phải làm nhiều việc hơn theo thời gian để giảm bớt sự phụ thuộc vào năng lượng của Nga.

Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ Ned Price nói với các phóng viên một ngày sau khi các nhà lãnh đạo EU công bố thỏa thuận cắt giảm lượng dầu chảy sang EU. Ông nói rằng có "sự ủng hộ rộng rãi" giữa các đồng minh của Mỹ vì đã "cắt đứt sức mạnh của cỗ máy chiến tranh của Nga, và đó là thị trường năng lượng của Nga".

Price gọi lệnh cấm mới nhất của EU đối với nhập khẩu dầu của Nga là "một bước quan trọng" trong thời gian tới, đồng thời nói thêm rằng còn có "một con đường dài hạn và nhiều hơn nữa để làm với các xu hướng theo thời gian, và rộng hơn là cần giảm bớt sự phụ thuộc của Châu Âu vào năng lượng của Nga".

Người đứng đầu chính sách đối ngoại của EU Josep Borrell trước đó đã tuyên bố rằng, động thái của khối này sẽ buộc hạ mức giá mà Moscow có thể yêu cầu đối với dầu thô của mình, đồng thời tác động đến lượng dầu thô mà Moscow sẽ bán ra nước ngoài. Phía Ukraine ước tính lệnh cấm này có thể khiến Nga thiệt hại hàng chục tỷ USD.

Các căng thẳng thị trường dầu mỏ nổi lên khi Châu Âu, Châu Á đi vào trận chiến giành các thùng dầu

Châu Âu đã và đang tăng cường cạnh tranh về dầu với Châu Á sau khi mua nhiều dầu thô nhất từ Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất trong ít nhất sáu năm qua, khi người mua này tìm cách thay thế các thùng dầu của Nga và đáp ứng nhu cầu nhiên liệu tăng cao.

Theo các thương nhân, ít nhất 6 triệu thùng dầu trong tháng 7 sẽ đổ về châu Âu, mà công ty phân tích vận tải biển Vortexa Ltd ước tính có thể là khối lượng cao nhất kể từ ít nhất là năm 2016. Thật hiếm khi hàng hóa từ UAE được chuyển đến khu vực này, với việc thương mại bắt đầu trở lại trong tháng này lần đầu tiên kể từ khi đại dịch bùng phát làm gián đoạn thị trường cách đây hai năm.

Tuy nhiên, việc mua trữ lượng dầu lớn này của Châu Âu diễn ra vào thời điểm quan trọng đối với các nhà máy lọc dầu châu Á vốn sẵn sàng phụ thuộc nhiều hơn vào hàng hóa Trung Đông, sau khi phạm vi mua dầu chủ chốt từ Biển Bắc và Mỹ bị hạn chế do giá cả đắt hơn. Nhu cầu của châu Âu có thể tăng hơn nữa trong những tháng tới sau khi các nhà lãnh đạo của khối đồng ý theo đuổi lệnh cấm một phần đối với dầu của Nga do cuộc chiến ở Ukraine.

Người mua châu Âu đã mua hàng triệu thùng dầu các loại ở Abu Dhabi, bao gồm cả khu vực hàng đầu Murban, theo các thương nhân mua và bán những loại này. Họ nói thêm rằng, các thùng dầu từ UAE có khả năng thay thế một số dòng dầu của Nga.

Một số mỏ dầu quan trọng ở Trung Đông dự kiến sẽ hoạt động trở lại vào tháng 7 tới, giải quyết một số tình trạng thiếu hụt nguồn cung cho châu Âu. Lượng dầu hàng ngày của North Sea Ekofisk sẽ tăng lên 232.000 thùng trong tháng 7 tới, từ mức chỉ 40.000 thùng một tháng trước đó.

Huỳnh Dũng  -Theo Nytimes /Lemonde/Bloomberg/Theguardian