Bình luận
0
Vua Minh Mạng (1791 - 1841) có tên húy là Nguyễn Phúc Đảm, ông là con thứ tư của vua Gia Long, lên ngôi năm 1820, trị vì triều Nguyễn đến năm 1841. Sau khi đăng quang, ông lấy niên hiệu là Minh Mạng, quốc hiệu nước ta thời Minh Mạng có tên là Đại Nam.
Được biết đến là ông vua giỏi trị nước của triều Nguyễn, dưới thời của mình, vua Minh Mạng đã xây dựng được quốc gia Đại Nam hùng mạnh bậc nhất trong khu vực. Để giúp đất nước hùng cường, vua hết sức nghiêm khắc với bản thân, dòng tộc và triều đình. Đặc biệt, trong việc trị tội những viên quan tham ô và nhũng nhiễu nhân dân.
Ngoài tài kinh bang tế thế, vua Minh Mạng cũng nổi tiếng hay thơ. Sinh thời vua đã làm cả nghìn bài thơ, được tập hợp, in trong Ngự chế thi. Trong đó, có nhiều bài đã được khắc trên các di tích ở Huế như điện Thái Hòa, Đại Cung môn, Ngọ Môn, lăng Minh Mạng…
Điểm nổi bật trong thơ Minh Mạng là ông làm thơ chủ yếu là để thể hiện ý chí của mình, như chính ông từng chia sẻ: "Thơ Trẫm làm không cần khéo léo, chỉ luôn miệng ngâm ra để nói chí mình thôi. Những bài ban cho ấy đều nói về việc kính Trời lo dân, mong tạnh cầu mưa, để các khanh biết ý Trẫm, không phải vụ lời văn hoa mà đua hay với văn sĩ đâu".
Đúng như quan đại thần Phan Bá Đạt từng trả lời khi được vua Minh Mạng nhận xét về thơ văn của ông với thơ của vua Lê Thánh Tông rằng: "Thơ của Trẫm so với thơ vua Lê Thánh Tông thế nào?". Phan Bá Đạt tâu: "Thơ vua Thánh Tông phần nhiều chỉ cốt điêu luyện; còn như thơ của Thánh thượng làm, thì lấy ngay tình cảnh mà tả ra, cốt để phát minh đạo trị nước, lời lẽ thể cách lại thấy hùng hồn". Vua nói: "Vua tôi rỗi rãi, cùng nhau làm thơ không những để cùng mua vui, mà có khi cũng để ngụ ý khuyên răn nữa, chứ chẳng phải lấy thơ để làm khí cụ chính trị đâu".
Minh Mạng còn được biết đến là ông vua có nhiều con nhất trong số các vị vua nước Việt. Tổng cộng ông có 142 người con, gồm 78 hoàng tử và 64 công chúa.
Để đặt tên cho con cháu hoàng thất và hy vọng về một vương triều trị vì xuyên suốt hàng nghìn năm, vào khoảng năm 1823, vua Minh Mạng đã sáng tác cho con cháu trực tiếp của mình bài thơ "Đế hệ thi" và mỗi người anh em của mình một bài "Phiên hệ thi" để dùng đặt tên lót cho con cháu hoàng gia.
Chân dung vua Minh Mạng. Ảnh: Bảo tàng Hà Tĩnh.
Mục đích của vua Minh Mạng khi sáng tác những bài thơ này nhằm phân biệt thật rõ ràng dòng dõi của vua với dòng dõi các phiên vương. Đây cũng là một trong những cách để chống lại việc giành giật ngôi báu trong nội bộ hoàng thất triều Nguyễn.
Triều Nguyễn bắt đầu bằng đời chúa Nguyễn Hoàng, đến đời chúa Nguyễn Phúc Nguyên, trong tên con cháu luôn có chữ Phúc. Khi bài thơ "Đế hệ thi" và "Phiên hệ thi" của vua Minh Mạng được áp dụng, ngoài chữ Phúc, tên con cháu hoàng gia triều Nguyễn sẽ có thêm một chữ lót nữa. Và chữ lót này sẽ được lấy từ 2 bài thơ trên của vua Minh Mạng.
Theo sách "Chín đời chúa mười ba đời vua triều Nguyễn", bài thơ "Đế hệ thi" được sáng tác theo thể Đường luật gồm 4 câu thơ: Miên Hồng Ưng Bửu Vĩnh/Bảo Quí Định Long Trường/Hiền Năng Kham Kế Thuật/Thế Thụy Quốc Gia Xương.
Từ bài thơ trên, con cháu dòng chính của vua sẽ có chữ lót tuần tự qua các đời theo thứ tự chữ viết. Theo đó: Các con cháu của vua Minh Mạng sẽ lót chữ Miên vào tên như Nguyễn Phúc Miên Tông (vua Thiệu Trị), Nguyễn Phúc Miên Thẩm (Tùng Thiện vương), Nguyễn Phúc Miên Định (Thọ Xuân vương)…
Cháu nội vua sẽ lấy tên lót chữ Hồng để đặt tên như Nguyễn Phúc Hồng Nhậm (vua Tự Đức), Nguyễn Phúc Hồng Y (Thoại Thái vương), Nguyễn Phúc Hồng Cai (Kiên Thái vương).
Thế hệ tiếp theo (con vua Tự Đức) sẽ được lấy chữ Ưng để đặt tên như Nguyễn Phúc Ưng Chân (vua Dục Đức), Nguyễn Phúc Ưng Đăng (vua Kiến Phúc), Nguyễn Phúc Ưng Lịch (vua Hàm Nghi)…
Tiếp nữa là chữ Bửu như Nguyễn Phúc Bửu Đảo (vua Khải Định), Nguyễn Phúc Bửu Lân (vua Thành Thái)… Tiếp đến con của vua Khải Định hay vua Thành Thái sẽ dùng chữ Vĩnh để đặt tên như Nguyễn Phúc Vĩnh Thụy (vua Bảo Đại)…
Rõ ràng, vua Minh Mạng đã dày công sáng tác một bài thơ vừa dùng để đặt tên con cháu, vừa hy vọng triều Nguyễn của ông có thể trường tồn. Tuy nhiên, khi bài thơ 4 câu mới chỉ dùng hết câu thơ đầu tiên thì triều Nguyễn đã chấm dứt.
Ngoài "Đế hệ thi", vua Minh Mạng còn sáng tác những bài thơ "Phiên hệ thi" cho anh em của ông như bài "Anh Duệ hệ" dùng cho con cháu hoàng tử Cảnh, "Kiến An hệ" dành cho con cháu hoàng tử Nguyễn Phúc Đài, "Định Viễn hệ" cho Định Viễn quận vương, "Diên Khánh hệ" cho Diên Khánh vương Nguyễn Phúc Tấn, "Điện Bàn hệ" dành cho con cháu hoàng tử Nguyễn Phúc Phổ.
"Thiệu Hóa hệ" cho Quận vương Nguyễn Phúc Chẩn, "Quảng Oai hệ" cho Quảng Oai công Nguyễn Phúc Quân, "Thường Tín hệ" cho Quận vương Nguyễn Phúc Cự, "An Khánh hệ" cho An Khánh công Nguyễn Phúc Quang, "Từ Sơn hệ" cho hoàng tử thứ 13 Từ Công Sơn.
Giải mã về chữ "Phúc" được dùng để đặt tên lót cho con cháu hoàng gia triều đại này, sách "Chín đời chúa mười ba đời vua triều Nguyễn" có chép về giai thoại liên quan.
Theo đó, bà Nguyễn Thị - vợ chúa Tiên Nguyễn Hoàng một đêm nằm mơ thấy có một tờ giấy đề chữ "Phúc" bay từ trên trời rơi xuống. Bấy giờ, bà đang mang thai, ai cũng bảo đứa trẻ được sinh ra nên đặt tên là "Phúc".
Thuận ý, song bà Nguyễn Thị nghĩ "nếu đặt tên là Phúc thì chỉ một mình nó được hưởng lộc, chi bằng lấy chữ Phúc đó đặt tên lót để con cháu từ đó ai cũng được hưởng phúc lộc trời ban". Vậy là, từ thời chúa Nguyễn Phúc Nguyên, hậu duệ con cháu triều Nguyễn đều lấy chữ Phúc làm tên lót.
Đêm Bắc Kinh thất thủ năm 1644, Sùng Trinh đế cầm súng chờ binh cứu viện nhưng đội quân Cẩm y vệ 150.000 người lại biến mất không một dấu vết.
Chia sẻ
Nhạc sĩ Tô Hiếu cảnh báo việc nhiều tài khoản mạng xã hội dựng chuyện kêu gọi quyên góp cho Thanh Tùng – con trai cố nghệ sĩ Thương Tín.
Chia sẻ
“Em bé US-HIFU” đầu tiên tại Việt Nam chào đời là dấu mốc mới của y tế nước nhà trong điều trị khối u không xâm lấn và hỗ trợ sinh sản.
Chia sẻ
Nguyễn Bích Thuỳ - ĐT bóng đá nữ Việt Nam từ người ghi bàn thắng quyết định đưa Việt Nam dự World Cup 2023 đến người bị “cướp” bàn thắng đầy oan ức tại SEA Games 33.
Chia sẻ
Trước tình trạng nhà thầu sử dụng đá phong hóa để san lấp tại 2 dự án đường giao thông trên địa bàn, UBND TP. Huế yêu cầu siết chặt quản lý và xử lý nghiêm vi phạm.
Chia sẻ
Sáng 18/12, tại Gia Lai diễn ra lễ trao tặng Huân chương Bảo vệ Tổ quốc hạng Ba cho ông Thái Đại Ngọc - Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy Gia Lai, nguyên Phó tổng tham mưu trưởng Quân đội nhân dân Việt Nam.
Chia sẻ
Ngay sau trận chung kết môn bóng đá nữ SEA Games 33 giữa ĐT nữ Việt Nam và ĐT nữ Philippines, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã gửi Thư chúc mừng.
Chia sẻ
Khu Đông Hà Nội đang dần hình thành một trung tâm đô thị mới, nơi tập trung ngày càng nhiều cộng đồng cư dân trẻ. Trong bức tranh đó, MIK Group sẽ chính thức giới thiệu The Parkland - phân khu đầu tiên thuộc tổ hợp cao tầng Imperia Ocean City, mở đầu cho định hướng phát triển không gian sống xanh, tiện ích đồng bộ và nhịp sống đô thị cân bằng tại đại đô thị phía Đông.
Chia sẻ
Loại thịt này bán nhiều, giá lại phải chăng mà vô cùng bổ dưỡng.
Chia sẻ
A Tử trong bộ Thiên long bát bộ có lẽ là một trong những nhân vật bị ghét bỏ nhất trong các bộ kiếm hiệp của nhà văn Kim Dung. Tuy vậy, đằng sau sự tàn ác, giảo hoạt của cô gái đó là một phận đời bi đát, bi đát đến mức dù chết cùng người mình yêu mà nàng vẫn không thể có được tình yêu của riêng mình.
Chia sẻ
Napat Warasin - hot girl môn esports Thái Lan nhận hậu quả nghiêm trọng sau hành vi gian lận gây phẫn nộ tại SEA Games 33.
Chia sẻ
Từng là xã vùng cao quanh năm mây mù, giao thông cách trở, cái đói đeo bám qua nhiều thế hệ, xã Sín Chải, tỉnh Điện Biên hôm nay đã khoác lên mình diện mạo mới. Những con đường bê tông nối dài về thôn bản, điện sáng lên trên sườn núi, mang theo niềm tin và khát vọng vươn lên thoát nghèo bền vững của đồng bào Mông nơi đây.
Chia sẻ
Nga có thể trở nên mạnh hơn NATO chỉ trong vài năm nếu liên minh này không thực hiện cam kết chi 5% GDP cho quốc phòng.
Chia sẻ
AFC thừa nhận trọng tài bắt việt vị sai, xin lỗi ĐT nữ Việt Nam?; M.U và AS Roma bất đồng về giá chuyển nhượng Joshua Zirkzee; Barcelona muốn gia hạn hợp đồng với HLV Hansi Flick; Nick Woltemade hài lòng khi lựa chọn Newcastle; Lionel Messi được tặng đồng hồ cực hiếm.
Chia sẻ
Không chỉ ghi dấu ấn với nhiều bản hit như "Phép màu", "Còn gì đẹp hơn", Nguyễn Hùng gần đây còn trở thành gương mặt mới đầy triển vọng của màn ảnh Việt.
Chia sẻ
Sau hơn 2 năm khởi công, dự án cải tạo, nâng cấp Quốc lộ 14B ở Đà Nẵng chỉ một số đoạn được triển khai nhỏ giọt khiến cuộc sống người dân bị ảnh hưởng.
Chia sẻ
Theo hình ảnh từ camera ghi lại khoảnh khắc xe cứu thương đang lưu thông trên đường thì bất ngờ tông thẳng vào đuôi xe đầu kéo đang dừng, đỗ rồi bốc cháy dữ dội.
Chia sẻ
Từ 1/1/2026, 100% khâu chính (cơ sở trồng sầu riêng - vùng trồng - thu mua - sơ chế/đóng gói - vận chuyển – phân phối) và truy xuất thông tin bằng mã QR hoặc phương tiện thích hợp trên tem nhãn của từng quả sầu riêng sẽ được ghi nhận, quản lý trên hệ thống trực tuyến và cơ sở dữ liệu truy xuất nguồn gốc của Bộ Nông nghiệp và Môi trường (NNMT).
Chia sẻ
UBND TP.Hà Nội vừa ban hành Quyết định về việc phê duyệt kết quả lựa chọn nhà đầu tư thực hiện dự án thành phần 3: Đầu tư xây dựng cầu Trần Hưng Đạo theo phương thức đối tác công tư (PPP), hợp đồng Xây dựng – Chuyển giao (BT), thanh toán bằng quỹ đất.
Chia sẻ
Sau khi lập cú đúp giúp Thép xanh Nam Định đại thắng Bangkok United 4-1 ở lượt trận thứ 3 vòng bảng Cúp các CLB Đông Nam Á 2025/2026, Nguyễn Xuân Son đã có những chia sẻ trên trang facebook cá nhân.
Chia sẻ
Liên kết chuỗi sản xuất giúp các HTX nâng cao giá trị nông sản và cạnh tranh bền vững trên thị trường. HTX cây ăn quả Tân Mỹ (TP.HCM) nổi lên như mô hình tiêu biểu với việc triển khai hiệu quả liên kết chuỗi, gắn sản xuất với tiêu thụ, quản lý chất lượng và xuất khẩu.
Chia sẻ
Mới đây, Nghệ sĩ Nhân dân Thanh Hoa đã lên tiếng trước những ý kiến xoay quanh bộ phim "Thế hệ kỳ tích" của đạo diễn Hoàng Nam.
Chia sẻ
Gần một năm qua, Metro số 1 (Bến Thành - Suối Tiên) TP.HCM đã vận hành an toàn hơn 78.194 lượt tàu, phục vụ khoảng 18,95 triệu lượt hành khách.
Chia sẻ
Chưa đầy 24 giờ trước khi các nhà lãnh đạo EU đổ bộ xuống Brussels để tham dự các cuộc đàm phán quan trọng về việc tài trợ cho nỗ lực chiến tranh của Ukraine, Bỉ tin rằng các cuộc đàm phán đang đi theo chiều hướng xấu.
Chia sẻ
Công an xã Bình Hưng, TP.HCM vừa phá thành công 2 vụ trộm iPhone 15 Promax của thiếu nữ 13 tuổi và trộm xe máy, bắt giữ 2 đối tượng liên quan.
Chia sẻ
Hai bé gái ngụ xã Cần Giuộc, tỉnh Tây Ninh được phát hiện tử vong bên bờ một tuyến sông trên địa bàn.
Chia sẻ
Người dân xóm Trung Thịnh, xã Hưng Nguyên, tỉnh Nghệ An bàng hoàng phát hiện 2 bố con tử vong bất thường tại nhà riêng. Hiện, sự việc đang được cơ quan điều tra làm rõ.
Chia sẻ
U22 Việt Nam vs U22 Thái Lan là trận chung kết môn bóng đá nam SEA Games 33 và thầy trò HLV Kim Sang-sik đang hướng tới chiến thắng để khép lại năm 2025 với thành công rực rỡ.
Chia sẻ
Nhiều nông dân ở các xã thuộc TP Cần Thơ như: Hồ Đắc Kiện, An Ninh, Trần Đề, Liêu Tú, Thạnh Thới An, Thạnh Trị, Mỹ Xuyên… tham gia liên kết trồng lúa cùng với Công ty Cổ phần Nông nghiệp Gạo hữu cơ TD Sóc Trăng. Công ty này cung cấp trọn gói (giống lúa, phân, thuốc bảo vệ thực vật và bao tiêu đầu ra) cho nông dân và liên kết với 2 ngân hàng sẵn sàng hỗ trợ vốn trong chuỗi liên kết bất cứ lúc nào.
Chia sẻ
Ngôi nhà 3 tầng bên dòng sông ở Nha Trang được thiết kế theo phong cách nhiệt đới mở trên khu đất 150 m2, diện tích sàn 420 m2, phủ xanh mặt tiền, gắn kết thiên nhiên, ánh sáng và nước, mang đến chốn an cư bình yên.
Chia sẻ
Tin tức 
Thế giới 
Nhà nông 
Hội và Cuộc sống 
Đại đoàn kết dân tộc 
Kinh tế 
Thể thao 
Văn hóa - Giải trí 
Xã hội 
Bạn đọc 
Nhà đất 
Media 
Chuyển động Sài Gòn 
Pháp luật 
Dân Việt trò chuyện 
Gia đình 
Đông Tây - Kim Cổ 
Hà Nội hôm nay 
Radio Nông dân 
Doanh nghiệp 
Đăng nhập
Nguyễn Thanh Điệp
