Gỗ có chứng chỉ rừng tăng từ 5 - 12% so với giá thị trường, doanh nghiệp yên tâm thu mua

Cấp chứng chỉ rừng, nhìn từ Lạng Sơn

Là một trong những địa phương đẩy mạnh việc cấp chứng chỉ rừng bền vững, đến nay, tỉnh Lạng Sơn đã đạt được nhiều kết quả khả quan. Đơn cử trên địa bàn huyện Đình Lập (cũ), đến thời điểm hiện tại đã có 4 chứng chỉ rừng được cấp với tổng diện tích 15.136,06 ha. Cụ thể, chứng chỉ VFCS/PEFC của các nhóm hộ gia đình 5 xã thuộc huyện Đình Lập (cũ), sử dụng vốn Ngân sách Nhà nước, triển khai trên địa bàn 5 xã thuộc huyện gồm xã Đình Lập, Kiên Mộc, Bắc Xa, Châu Sơn, Bắc Lãng với tổng diện tích 4.593,4 ha, 485 hộ gia đình, loài cây là thông và keo. Diện tích được cấp chứng chỉ vào 14/02/2022.

Trong năm 2024 đã thực hiện đánh giá duy trì năm thứ ba và nhóm hộ đã thực hiện tốt các nguyên tắc. Chứng chỉ đã được duy trì. Kinh phí để cấp chứng chỉ do UBND tỉnh cấp.

Chứng chỉ kép VFCS và FSC của Công ty cổ phần lâm sản Dương Linh, thực hiện trên diện tích rừng trồng của người dân: Công ty thực hiện triển khai trên địa bàn xã Châu Sơn, Bắc Lãng và Đình Lập (cũ). Với số hộ đăng ký tham gia là 380 hộ, diện tích tham gia là 4.070,7 ha, thực hiện cấp loài cây bạch đàn, thông và keo. Đã được cấp chứng chỉ vào ngày 20/9/2024.

Chứng chỉ FSC của công ty cổ phần Lâm sản Đình Lập tại xã Lâm Ca (cũ), cấp đối với diện tích rừng trồng của người dân. Qua triển khai có 390 hộ gia đình hộ gia đình đăng ký tham gia liên kết với công ty. Chứng chỉ đã được tổ chức GFA cấp chứng chỉ vào ngày 19/03/2025, với diện tích 4.569,21 ha.

Chứng chỉ FSC của Công ty TNHH MTV Lâm Nghiệp Đình Lập: Công ty tổ chức cấp chứng chỉ FSC tại diện tích rừng trồng của công ty, thực hiện tại 5 xã thị trấn của huyện Đình Lập (cũ) gồm xã Đình Lập, Châu Sơn, Cường Lợi, Bính Xá và thị trấn Đình Lập. Thực hiện cấp với diện tích trên 1.902,75 ha. Loài cây gồm thông, keo, bạch đàn, bồ đề và đuế. Chứng chỉ được cấp chứng chỉ FSC vào ngày 24/01/2025 1.902,75 ha.

Theo đánh giá, đối với diện tích 15.136,06 ha rừng đã được cấp chứng chỉ quản lý rừng bền vững trên địa bàn huyện Đình Lập (cũ) mang ý nghĩa hết sức quan trọng, quá trình thực hiện quản lý rừng phương án quản lý rừng bền vững đã góp phần nâng cao nhận thức về sự cần thiết phải thay đổi phương thức quản lý, tập quán canh tác; cách tiếp cận với phương thức quản lý, sản xuất tiên tiến của các chủ rừng, đặc biệt là nhận diện được ảnh hưởng trực tiếp của phương thức sản xuất mới đến môi trường, xã hội và kinh tế. Kết quả đạt được tạo điều kiện thuận lợi và kinh nghiệm tốt cho việc triển khai cấp chứng chỉ cho diện tích còn lại trên địa bàn tỉnh. Gỗ được cấp chứng chỉ quản lý rừng bền vững có giá trị thu nhập cao hơn gỗ không có chứng chỉ từ 5% đến 12%, tăng thêm 5 đến 12 triệu đồng/ha.

Các Công ty đầu tư Chứng chỉ rừng đều có bản cam kết và hợp đồng nguyên tác với chính quyền địa phương và các hộ dân (chủ rừng) sẽ thu mua gỗ có chứng chỉ rừng tăng từ 5 - 12% so với giá thị trường.

Liên kết, hài hòa lợi ích trong cấp chứng chỉ rừng

Cấp chứng chỉ quản lý rừng bền vững là một chủ trương lớn giai đoạn 2021-2030, đã được Bộ Nông nghiệp và Môi trường, Tỉnh uỷ, UBND tỉnh Lạng Sơn ban hành các văn bản chỉ đạo, định hướng để làm căn cứ triển khai thực hiện như: Quyết định số 523/QĐ-TTg ngày 01/4/2021 của Thủ tướng Chính phủ; Thông tư số 28/2018/TT-BNNPTNT ngày 16/11/2018 của Bộ Nông nghiệp và PTNT; Nghị quyết số 30 –NQ/TU ngày 03/6/2021 của Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh; Quyết định số 234/QĐ-UBND ngày 07/02/2020 của UBND tỉnh.

Trong quá trình triển khai thực hiện cấp chứng chỉ rừng trên địa bàn khu vực Đình Lập được sự quan tâm của UBND tỉnh Lạng Sơn, các Sở, ngành của tỉnh, các phòng ban, UBND các xã đã tích cực vào cuộc tuyên truyền, vận động người dân tham gia cấp chứng chỉ quản lý rừng bền vững, đặc biệt là sự tham gia của các hộ gia đình; diện tích rừng trên địa bàn lớn và tương đối tập trung, đây là các điều kiện thuận lợi trong quá trình tổ chức triển khai thực hiện.

Tuy nhiên, theo báo cáo của Sở Nông nghiệp và Môi trường Lạng Sơn, trong quá trình tổ chức triển khai thực hiện gặp nhiều khó khăn do đây là lần đầu tiên trên địa bàn tỉnh tổ chức triển khai thực hiện cấp chứng chỉ quản lý rừng bền vững theo tiêu chuẩn quốc tế.

Chứng chỉ rừng khi được cấp có giá trị 5 năm, việc duy trì giữ được chứng chỉ không bị thu hồi đòi hỏi nhưng hàng năm các chủ rừng phải nghiêm túc thực hiện quy trình sản xuất, kinh doanh đảm bảo bền vững, cung cấp đầy đủ tài liệu, bằng chứng để đánh giá hàng năm của các tổ chức đánh giá để không bị thu hồi chứng chỉ trong quá trình đánh giá.

Quản lý rừng bền vững và chứng chỉ rừng là công cụ thay đổi tập quán canh tác, phương thức quản lý truyền thống lâu năm trong sản xuất lâm nghiệp, do đó quá trình thay đổi nhận thức cho các chủ rừng và người dân trong hoạt động sản xuất lâm nghiệp còn nhiều khó khăn.

Cấp chứng chỉ quản lý rừng là việc làm mới, cần nhiều nhân lực, thời gian và kinh phí, đồng thời nó tác động đến nhiều đối tượng trong xã hội, vì vậy quá trình hoàn thiện các bằng chứng để đáp ứng yêu cầu bộ tiêu chí đánh giá của Hội đồng quản trị rừng thế giới, đòi hỏi sự nỗ lực rất cao của các bên liên quan, đặc biệt là các chủ rừng.

Để cấp được chứng chỉ quản lý rừng bền vững phải thực hiện rất nhiều hoạt động với yêu cầu khắt khe, đặc biệt việc sản xuất kinh doanh không được tác động tiêu cực đến môi trường, vì vậy các biện pháp kỹ thuật tác động trong xử lý thực bì, sử dụng thuốc bảo vệ thực vật, làm đường vận xuất, vận chuyển gỗ, các biện pháp chống xói mòn, hoặc trang bị bảo hộ lao động cho người trực tiếp sản xuất, phải thực hiện nghiêm túc, thường xuyên đúng quy định. Việc hoàn thiện các nguyên tắc, tiêu chí và chỉ số của các chứng chỉ rừng là khối lượng công việc rất lớn, nhiều khái niệm mới mà người thực hiện chưa tiếp cận.

Hiểu biết của đa số người dân về quản lý rừng bền vững và chứng chỉ rừng còn nhiều hạn chế, do vậy khó khăn trong công tác vận động, tổ chức thực hiện. Có nhiều hộ gia đình cử đại diện đi họp không phải là chủ hộ nên sau nghi được tuyên truyền, phổ biến xong không đăng ký tham gia ngay mà để về nhà còn bàn bạc với gia đình, và hẹn đăng ký sau,điều này cũng gây khó khăn cho công tác thực hiện dự án cấp chứng chỉ quản lý rừng bền vững.

Để việc cấp chứng chỉ rừng bền vững đạt hiệu quả, tỉnh Lạng Sơn rút ra bài học kinh nghiệm sau: Một là, Các cấp, các ngành thường xuyên quan tâm, tham mưu thực hiện có hiệu quả các chủ trương, chính sách của Nhà nước và của tỉnh về quản lý rừng bền vững và cấp chứng chỉ rừng; trong đó chú trọng công tác tuyên truyền về sự cần thiết (xu thế hội nhập bắt buộc) và hiệu quả về môi trường, xã hội và kinh tế của việc cấp chứng chỉ quản lý rừng bền vững để mở rộng diện tích rừng được cấp chứng chỉ trên địa bàn tỉnh.

Hai là, các nhóm hộ gia đình sản xuất kinh doanh lâm nghiệp cần xây dựng những quy định cụ thể, rõ ràng trong quản lý như xây dựng quy trình kiểm tra giám sát trồng, chăm sóc, bảo vệ, khai thác rừng; quy trình đánh giá xây dựng và thực hiện kế hoạch; quy trình đánh giá năng suất rừng hằng năm, để từ đó xây dựng kế hoạch kinh doanh phù hợp với quy định về quản lý rừng bền vững.

Ba là, triển khai đồng bộ các giải pháp để đáp ứng đầy đủ mục tiêu quản lý rừng bền vững là: Chấp hành nghiêm quy định của pháp luật trong sản xuất, kinh doanh; nâng cao hiệu quả kinh doanh, góp phần tăng thu nhập, đảm bảo các quyền lợi hợp pháp, chính đáng cho người lao động; bảo vệ đa dạng sinh học, môi trường sinh thái trong vùng sản xuất, kinh doanh và lân cận.

Bốn là, cần có sự liên kết chặt chẽ, cơ chế hợp tác đầu tư minh bạch, cụ thể và đảm bảo hài hòa lợi ích giữa các bên (chủ rừng và doanh nghiệp chế biến, tiêu thụ), cùng với sự vào cuộc và hỗ trợ đắc lực của các cấp chính quyền và của cơ quan chuyên môn các cấp.

Phó Cục trưởng Cục Lâm nghiệp và Kiểm lâm (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) Nguyễn Văn Diện đánh giá, việc thực hiện quản lý rừng bền vững và cấp chứng chỉ quản lý rừng bền vững nhằm cung cấp nguyên liệu gỗ có chứng chỉ là đầu vào quan trọng cho ngành công nghiệp chế biến, xuất khẩu sản phẩm gỗ. Giúp sản phẩm gỗ của Việt Nam có chỗ đứng bền vững tại các thị trường xuất khẩu chủ lực như (Mỹ, EU…), tăng thu nhập cho hộ gia đình trồng rừng lên khoảng 10-20% so với gỗ rừng trồng không có chứng chỉ. Từng bước khẳng định thương hiệu của sản phẩm gỗ Việt Nam trên Thế giới cũng như trách nhiệm của Việt Nam trong việc nói không với nguyên liệu không có nguồn gốc, xuất xứ hợp pháp.

×