Bình luận
0
Trước hết, họ cùng là ngoại thích đoạt ngôi tiền triều. Theo nghiên cứu mới đây, Trần Thủ Độ là con của Trần Quả, người là em của Trần Lý. Trần Lý là người có công phò nhà Lý trong lúc loạn lạc. Sau anh em Trần Thừa, Trần Tự Khánh (con của Trần Lý và là anh ruột của Hoàng hậu Trần Thị Dung) là người lãnh đạo gia tộc họ Trần chiến đấu bảo vệ vương triều Lý và dần nắm giữ vai trò như một nhiếp chính vương.
Trần Lý, Trần Tự Khánh, Trần Thủ Độ đặt nền móng cho nhà Trần - Ảnh: Internet.
Sau khi Trần Tự Khánh mất năm 1223 thì Trần Thừa trọng dụng người em họ Trần Thủ Độ, người nắm giữ hết binh quyền thời đó. Sử chép: Tháng 12 (1223), Trần Tự Khánh mất. Dùng anh Hoàng hậu là Trần Thừa làm Phụ quốc Thái úy. Giáp Thân, năm thứ 14 (1224). Tháng 10 trở về sau, là triều Lý Chiêu Hoàng, niên hiệu Thiên Chương hữu đạo thứ 1. (Tống, năm Gia Định thứ 17). Dùng em họ của Hoàng hậu là Trần Thủ Độ làm Điện tiền chỉ huy sứ.
Chiêu Hoàng mới lên ngôi, Thái hậu Trần Thị cùng với em họ là Trần Thủ Độ ngày đêm bàn bạc mưu tính, xuống chiếu tuyển lựa con em các quan trong ngoài, sung làm nội sắc dịch thay phiên lên hầu. Thủ Độ thì tự nắm giữ các việc quân sự trong triều và ngoài lộ; dùng cháu họ là Trần Bất Cập làm Cận thị thự lục cục Chi hậu; Trần Thiêm làm Chi hậu cục; Trần Cảnh làm Chính thủ.
Và chỉ chưa đầy 2 năm sau, đến 1226 thì Trần Cảnh lên ngôi tức Trần Thái Tông. Như vậy, chỉ sau 3 năm cầm binh quyền thay Trần Tự Khánh thì Trần Thủ Độ đã thúc đẩy xong cuộc chuyển giao vương triều từ Lý sang Trần. Khâm Định Việt sử cương mục thông giám ghi nhận: "Thủ Độ là chú họ nhà vua. Nhà Trần lấy được thiên hạ đều do mưu mô của Thủ Độ; khi nhà vua mới được Chiêu Hoàng truyền ngôi cho, đã phong Thủ Độ làm Quốc thượng phụ, giữ việc cai trị thiên hạ, đến đây, lại hạ lệnh phong làm thái sư".
Binh quyền của Trần Thủ Độ lớn đến mức trong những năm đầu nhà Trần, người có uy quyền lớn nhất không phải Thái thượng hoàng Trần Thừa hay vua Trần Thái Tông mà chính là Trần Thủ Độ. Việc đầu tiên mà Trần Thái Tông làm khi lên ngôi là "Phong Trần Thủ Độ làm Thái sư, giữ tất cả việc hành quân đánh dẹp trong nước" và phải mấy tháng sau mới "Suy tôn bố đẻ là Thừa làm Thượng hoàng; mẹ là Lê thị làm Quốc Thánh hoàng thái hậu".
Cầm trong tay binh quyền như thế thì việc Trần Thủ Độ tìm cách tự mình lên ngôi thực là điều dễ dàng. Nhưng trên thực tế, Trần Thủ Độ chưa bao giờ có bụng cướp ngôi vua dành cho mình hay hậu duệ trực tiếp của mình.
Đại Việt sử ký toàn thư nhận xét: "Thủ Độ tuy không có học vấn, nhưng tài lược hơn người, làm quan triều Lý được mọi người suy tôn. Thái Tông lấy được lấy được thiên hạ đều nhờ mưu sức của ông cả. Vì thế ông được nhà nước dựa cậy, quyền át cả vua. Bấy giờ có kẻ đàn hặc ông, vào gặp Thái Tông khóc mà nói rằng: "Bệ hạ còn thơ ấu mà Thủ Độ quyền át cả vua, xã tắc rồi sẽ ra sao?". Thái Tông lập tức lệnh xe ngự đến dinh Thủ Độ, bắt cả người đàn hặc ấy đem theo và nói hết những lời người ấy nói cho Thủ Độ biết. Thủ Độ trả lời: "Đúng như những lời hắn nói". Rồi lấy ngay tiền lụa thưởng cho người ấy".
Nếu Thủ Độ muốn biến Thái Tông thành vua bù nhìn thì rất dễ nhưng ông không bao giờ làm vậy kể cả khi có cơ hội rõ ràng. Có lần Thái Tông chán nản vì bị ép lấy công chúa Thuận Thiên (đang là vợ của người anh Trần Liễu) nên ban đêm, ra khỏi kinh thành đến chỗ quốc sư Phù Vân (quốc sư là bạn cũ của Thái Tông) trên núi Yên Tử rồi ở lại đó. Hôm sau, Thủ Độ dẫn các quan đến mời vua trở về kinh sư. Vua nói: "Vì trẫm non trẻ, chưa cáng đáng nổi sứ mạng năng nề, phụ hoàng lại vội lìa bỏ, sớm mất chỗ trông cậy, nên không dám giữ ngôi vua mà làm nhục xã tắc". Thủ Độ cố nài xin nhiều lần vẫn chưa được vua nghe, mới bảo mọi người rằng:"Xa giá ở đâu tức là triều đình ở đó". Thế rồi Thủ Độ cắm nêu trong núi, chỗ này là điện Thiên An, chỗ kia là các Đoan Minh, sai người xây dựng. Quốc sư nghe thấy thế bèn, tâu rằng: "Bệ hạ nên gấp quay xa giá trở về, chớ để làm hại núi rừng của đệ tư".
Hay lòng trung rõ nhất của Trần Thủ Độ thể hiện qua câu "chỉ là chó săn" của nhà Thái Tông. Ấy là khi Trần Liễu mất vợ dấy binh làm loạn ở sông Cái. Được 2 tuần, Trần Liễu tự lượng thế cô, khó lòng đối lập được, ngầm đi thuyền độc mộc giả làm người đánh cá, đến chỗ vua xin hàng. Thủ Độ thấy thế, vội vàng rút gươm, huy động quân đến vây thuyền rồng và quát: "Giết chết tên giặc Liễu!". Thấy thế vua lấy thân hình ra che và phân trần: "Phụng Càn Vương (Phụng Càn là tên hiệu cũ của Liễu hồi còn nhà Lý) đến hàng đầy!".
Thủ Độ tức lắm, ném gươm xuống sông nói: "Ta chỉ là con chó săn thôi, biết đâu anh em các người thuận nghịch thế nào?". Vua nói giải hòa, rồi bảo Thủ Độ rút quân về. Vì xã tắc nhà Trần, sau đó Trần Thủ Độ vẫn mở đường trọng dụng con trai của Trần Liễu là Trần Quốc Tuấn nắm giữ binh quyền. Sách sử sau hầu như không nhắc gì đến con cháu của Trần Thủ Độ.
Trần Thủ Độ có thể là quyền thần nhà Lý nhưng ông là khai quốc công thần nhà Trần. Tấm lòng trung thành của ông với người cháu họ Trần Thái Tông không có gì phải bàn cãi. Trần Trọng Kim đánh giá trong Việt Nam sử lược: "Thủ Độ là người rất gian ác đối với nhà Lý, nhưng lại là một người đại công thần của nhà Trần".
Hồ Quý Ly hơn Trần Thủ Độ ở học vấn, nhiều chữ nghĩa nhưng cách mà Hồ Quý Ly dùng để cướp ngôi nhà Trần cũng thủ đoạn tương tự. Khi nắm trong tay quyền lực, cài đặt hết thân tín vào triều đình thì Hồ Quý Ly cũng ép vua cũ đi tu, ép vua mới phải nhường ngôi. Nếu Thủ Độ ép vua Lý Huệ Tông đi tu ở chùa Chân Giáo thì Hồ Quý Ly ép vua Trần Thuận Tông đi tu ở đạo quán Ngọc Thanh. Sau để tránh hậu họa, cả Trần Thủ Độ và Hồ Quý Ly đều tận sát các cựu hoàng. Và nếu Trần Thủ Độ tìm cách ép Lý Chiêu Hoàng nhường ngôi cho chồng là Trần Thái Tông thì Hồ Quý Ly ép cháu ngoại là Trần Thiếu Đế nhường ngôi cho mình.
Điểm khác cốt lõi của Trần Thủ Độ và Hồ Quý Ly trong vở kịch chính trị là Trần Thủ Độ không vơ ngai vàng về mình còn Hồ Quý Ly dù ngoài 60 vẫn phải ngồi lên ngai vàng thì mới thỏa tâm nguyện (trước khi nhường ngôi cho con là Hồ Hán Thương).
Lấy lăng kính của thời phong kiến mà soi thì người nhà Lý coi Trần Thủ Độ như dạng Tào Tháo hay Tư Mã Ý còn người nhà Trần lại nhìn Thủ Độ giống như Chu Công, Hoắc Quang (tấm gương điển hình về phò tá vua nhỏ thời đầu Tây Chu và Tây Hán). Riêng với Hồ Quý Ly nhìn đi nhìn lại thì đều giống như Vương Mãng cuối thời Tây Hán mà thôi.
Hoàng Thái Cực, là vị Đại hãn thứ hai của nhà Hậu Kim, và là Hoàng đế sáng lập triều đại nhà Thanh trong lịch sử Trung Quốc. Ông cai trị từ năm 1626 đến năm 1643, được 16 năm. Một số ý kiến cho rằng ông mất vào năm 1644, cai trị được 17 năm.
Pickleball hiện đang là môn thể thao thu hút người tập luyện và thi đấu từ phong trào tới chuyên nghiệp rất mạnh mẽ tại Việt Nam. Nhưng vẫn là pickleball lại không được đón nhận mặn mà tại châu Âu bằng các môn khác như tennis hay padel.
Chia sẻ
Một cỗ quan tài đá La Mã được bảo tồn gần như nguyên vẹn vừa được phát hiện tại thủ đô Budapest, mở ra cánh cửa hiếm hoi để tìm hiểu cuộc sống của cô gái trẻ bên trong và thế giới mà cô từng sống cách đây khoảng 1.700 năm.
Chia sẻ
Nhà tù Sơn La - “địa ngục trần gian” giữa núi rừng Tây Bắc thời thuộc Pháp, nơi hun đúc ý chí cách mạng, trở thành cái nôi lan tỏa ánh sáng đấu tranh giải phóng dân tộc giữa đại ngàn mênh mông.
Chia sẻ
Tội nhận hối lộ mà Đỗ Hữu Tuấn, nguyên Phó Cục trưởng Cục An toàn thực phẩm bị khởi tố có khung hình phạt cao nhất là 20 năm hoặc tù chung thân.
Chia sẻ
Trương Phi từng tuyên bố sẽ dùng một mũi giáo để đánh bại hoàn toàn Triệu Vân.
Chia sẻ
Trước thiệt hại nghiêm trọng tại Đắk Lắk, nơi còn gần 100.000 khách hàng chưa thể cấp điện trở lại, Tổng công ty Điện lực miền Trung (EVNCPC) đã huy động khẩn cấp hơn 252 cán bộ, kỹ sư, công nhân viên từ các Đội xung kích của 4 Công ty Điện lực: Quảng Trị, Huế, Đà Nẵng và Quảng Ngãi, cùng Ban chỉ huy tiền phương EVNCPC, tăng cường hỗ trợ xử lý sự cố tại hiện trường.
Chia sẻ
Con đường dẫn vào bản Nậm Sin, xã Mường Nhé, tỉnh Điện Biên được đổ bê tông phẳng phiu, như một giải lụa mềm lặng lẽ băng qua rừng. Ít ai hình dung rằng, đây là nơi sinh sống duy nhất của dân tộc Si La ở tỉnh Điện Biên, một trong những dân tộc ít người nhất của cả nước.
Chia sẻ
Với phong độ ấn tượng cùng việc đã có quốc tịch Việt Nam, nhiều khả năng tiền vệ Đỗ Hoàng Hên sắp được gọi lên ĐT Việt Nam.
Chia sẻ
Đối tượng vô cớ đâm thủng bụng chị bán bánh mì đang mang thai 36 tuần ở Cần Thơ có thể sẽ phải đối mặt với trách nhiệm hình sự, với khung hình phạt nghiêm khắc.
Chia sẻ
Những lùm xùm và tranh cãi bùng lên từ đầu mùa giải Miss Universe 2025 đến nay vẫn chưa hạ nhiệt, dù ngôi vị hoa hậu đã tìm được chủ nhân.
Chia sẻ
Một người đàn ông lớn tuổi ở Thượng Hải, từng nổi tiếng trên mạng vì hình ảnh “đứng chờ tình yêu” mỗi tối, vừa bị phanh phui là con nợ không chịu trả khoản tiền thuê nhà lên tới 27.000 USD và sống trong căn hộ “nhơ nhớp” đầy rác.
Chia sẻ
Đêm nhạc thiện nguyện “Nghĩa tình phương Nam 2025” nhằm gây quỹ hỗ trợ các địa phương chịu ảnh hưởng nặng nề của mưa lũ miền Trung sẽ diễn ra tối 30/11 tại công viên bờ sông Sài Gòn.
Chia sẻ
Trận lũ lụt được người dân xã Hòa Thịnh, tỉnh Đắk Lắk xem là “đêm lũ lớn nhất trong nhiều năm trở lại đây”. Mưa lớn kéo dài khiến nước lũ dâng nhanh, cuốn trôi nhà cửa, tài sản của nhiều hộ dân. Hai gia đình anh Phạm Văn Hảo và anh Đỗ Như Tưởng là những trường hợp điển hình chịu thiệt hại nặng nề: Nhà bị đánh sập, tài sản trôi sạch, con cái phải được hàng xóm dìu dắt thoát thân trong đêm.
Chia sẻ
Dự án thành phần 1 cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu đang được tăng tốc thi công với mục tiêu thông xe đúng hạn trong năm 2025. Công trường hoạt động cả ngày lẫn đêm.
Chia sẻ
Theo bà Nguyễn Thị Thanh Thúy - Phó Giám đốc Sở Văn hoá và Thể thao TP.HCM, để thu hút nhà làm phim, TP.HCM sẽ cho vay số tiền lên đến 200 tỷ đối với lĩnh vực ưu tiên, trong đó có điện ảnh.
Chia sẻ
Bộ GDĐT vừa có văn bản gửi các sở GDĐT ý kiến, góp ý dự thảo Hướng dẫn triển khai thí điểm nội dung giáo dục trí tuệ nhân tạo trong giáo dục phổ thông.
Chia sẻ
Các binh sĩ Ukraine thuộc đơn vị Phoenix đã phát hiện và phá hủy một trạm trinh sát – chỉ huy phòng không PPRU-1 Ovod cực kỳ hiếm, được sản xuất từ thời Liên Xô của Nga trong một nhiệm vụ tấn công sâu bằng drone FPV vào tỉnh Donetsk. Đòn đánh này làm suy giảm đáng kể khả năng phối hợp phòng không của Nga trong khu vực, theo Defence.
Chia sẻ
Công an xã Tiền Hải, tỉnh Hưng Yên đã khẩn trương truy bắt, điều tra, khởi tố, bắt tạm giam bị can về hành vi "Hiếp dâm người dưới 16 tuổi".
Chia sẻ
Đoàn công tác của Thành phố Hải Phòng đã vào vùng lũ Đắk Lắk, trao 40 tỷ đồng, trang thiết bị y tế và cam kết chi viện 300-500 y, bác sĩ để hỗ trợ phòng chống bệnh, dịch sau mưa lũ.
Chia sẻ
Thi thể một người đàn ông đã tử vong được phát hiện trong túi hành lý ở sảnh một tòa nhà cao tầng. Công an TP.HCM đang khẩn trương phong tỏa hiện trường và truy bắt hai nghi phạm liên quan.
Chia sẻ
U22 Việt Nam đạt giá trị gần 4 triệu euro; Adeyemi ưu tiên đến Arsenal hơn M.U; U17 Việt Nam tăng sự tự tin sau trận thắng ra quân; Arne Slot lọt top 3 HLV có nguy cơ bị sa thải cao nhất; Ông Trump tặng Ronaldo chìa khóa Nhà Trắng.
Chia sẻ
Những năm qua đời sống của đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi xã Bác Ái Đông, tỉnh Khánh Hòa đã có bước phát triển mới và xuất hiện nhiều mô hình kinh tế hiệu quả.
Chia sẻ
Chiều ngày 23/11/2025, Đội xung kích Công ty Điện lực Huế với 62 CBCNV đã lên đường ra quân hỗ trợ Công ty Điện lực Đắk Lắk khắc phục lưới điện tại địa bàn Phú Yên (cũ) do hậu quả của thiên tai gây ngập lụt diện rộng.
Chia sẻ
“Hôn sự hào môn” giữa Cao Hải Thuần và Trương Tuấn Kiệt khiến dư luận Trung Quốc xôn xao. Ái nữ này được mệnh danh là “Thế hệ kế nghiệp xinh đẹp nhất" vì nhan sắc không thua diễn viên, ca sĩ.
Chia sẻ
Trong đợt lũ dữ vừa qua, bà Bùi Thị Trường, sống một mình cùng đứa cháu nhỏ tại thôn ở thôn Phú Hữu, xã Hòa Thịnh, tỉnh Đắk Lắk đã trải qua một đêm dài đầy ám ảnh khi nước lũ bất ngờ dâng cao, cô lập hoàn toàn căn nhà của hai bà cháu.
Chia sẻ
Đến nay, chỉ tính riêng Ủy ban MTTQ TP.HCM đã chuyển hơn 100 tấn hàng cứu trợ ra tỉnh Khánh Hòa. Lãnh đạo Thành phố cũng đã có mặt tại hiện trường vùng lũ, bàn bạc, phối hợp với địa phương để đảm bảo thực hiện hiệu quả công tác cứu trợ, khắc phục hậu quả do lũ.
Chia sẻ
Dịch Dương Thiên Tỉ chắc chắn là ngôi sao 10X có thành tích phim điện ảnh tốt nhất Trung Quốc hiện tại. Anh lập kỷ lục 8 phim liên tiếp đều có doanh thu đặt trước vượt 100 triệu NDT.
Chia sẻ
Phải chăng nơi an nghỉ của Thuận Trị đế có ẩn giấu huyền cơ gì khiến những kẻ mộ tặc không dám bén mảng tới?
Chia sẻ
Đài Khí tượng Thủy văn tỉnh Tây Ninh vừa phát đi bản tin quan trọng cảnh báo mưa lũ ở Tây Ninh và diễn biến thủy văn phức tạp trên địa bàn tỉnh. Theo đó, mực nước tại các trạm hạ lưu sông Vàm Cỏ Đông và Vàm Cỏ Tây đang tăng nhanh theo triều cường, vượt mức báo động III tại nhiều khu vực, đặt ra nguy cơ cao về ngập úng đô thị và sạt lở bờ sông.
Chia sẻ
Làn sóng chính trị tại Kiev đã bắt đầu xoay chiều chống lại Tổng thống Volodymyr Zelensky. Kể từ khi chiến tranh nổ ra, ông luôn nhận được sự ủng hộ áp đảo trong giới chính trị Ukraine. Nhưng bê bối tham nhũng mới nhất liên quan đến nhóm thân cận của ông có thể là tín hiệu mở đầu cho sự kết thúc thời kỳ quyền lực của vị Tổng thống từng được ca ngợi như "người hùng" này.
Chia sẻ
Tin tức 
Thế giới 
Nhà nông 
Hội và Cuộc sống 
Đại đoàn kết dân tộc 
Kinh tế 
Thể thao 
Văn hóa - Giải trí 
Xã hội 
Bạn đọc 
Nhà đất 
Media 
Chuyển động Sài Gòn 
Pháp luật 
Dân Việt trò chuyện 
Gia đình 
Đông Tây - Kim Cổ 
Hà Nội hôm nay 
Radio Nông dân 
Doanh nghiệp 
Đăng nhập
Anh Tú 
