Bình luận
0
Điện thờ có nhiều di, cổ vật gắn liền sự nghiệp của ông Nguyễn Huỳnh Đức. Ảnh: Pháp luật Việt Nam
Nguyễn Huỳnh Đức vốn tên là Huỳnh Tường Đức (có tài liệu ghi Huỳnh Công Đức), nhưng có nhiều công trạng nên được ban họ vua. Ông sinh trưởng tại giồng Cái Én, làng Tường Khánh, châu Định Viễn, dinh Long Hồ, nay thuộc phường Khánh Hậu, TP Tân An, tỉnh Long An.
Nguyễn Huỳnh Đức xuất thân là con cháu võ tướng, cha là Huỳnh Công Lương, ông nội là Huỳnh Công Châu đều làm đến Thủy sư đô đốc. Thời trẻ Nguyễn Huỳnh Đức có công mở đất Ba Giồng (Gò Yến, Gò Kỳ Lân, Gò Qua Qua). Ông được mô tả là "dung mạo khôi ngô, khoẻ mạnh hơn người, ai cũng coi là hổ tướng". Cùng Lê Văn Duyệt, Nguyễn Văn Trương, Đỗ Thành Nhơn, Trương Tấn Bửu, ông được người đời suy tôn "Ngũ hổ tướng Gia Định".
Năm 1781, ông gia nhập quân Đông Sơn của Đỗ Thành Nhơn. Cùng năm, chủ tướng Đỗ Thành Nhơn bị Nguyễn Ánh sát hại nhưng Nguyễn Huỳnh Đức vẫn được tin dùng. Năm 1783 trong trận chiến Đồng Tuyên, ông bị quân Tây Sơn đánh bại và bị bắt làm tù binh. Chỉ huy quân Tây Sơn lúc này là Nguyễn Huệ thấy ông khôi ngô, dũng mãnh, lòng sinh ái mộ nên tự tay cởi trói và khuyến dụ.
Ông chịu theo Tây Sơn nhưng có lời giao kết là chỉ đánh quân Trịnh, chứ không đánh quân chúa Nguyễn. Với tính khí khẳng khái trung quân, tài thao lược, ông được Nguyễn Huệ trọng dụng. Năm 1786, ông theo Nguyễn Huệ ra Bắc Hà đánh chúa Trịnh. Ông lập công lớn nên được cho giữ đất Nghệ An và làm phó tướng của Nguyễn Văn Duệ. Sau nhân cơ hội Duệ làm phản, Nguyễn Huỳnh Đức trốn về với chúa Nguyễn.
Khu lăng mộ Nguyễn Huỳnh Đức ở TP Tân An, tỉnh Long An. Ảnh: Pháp luật Việt Nam
Năm 1799, ông được thăng chức Chưởng quản Hữu quân dinh, ra đánh lấy được Phan Rí. Ông cũng dẫn quân tham chiến trận Thị Nại, chiếm thành Quy Nhơn giúp Nguyễn Ánh xoay chuyển cục diện. Sau ông được cử vào cai quản xứ Định Tường rồi khi Nguyễn Ánh chiếm thành Phú Xuân, ông được giao trấn giữ thành Quy Nhơn.
Năm 1802, Nguyễn Ánh lên ngôi vua, lấy hiệu là Gia Long, Nguyễn Huỳnh Đức được phong Quận công. Năm 1810, ông được làm Tổng trấn Bắc thành kiêm Khâm sai Chưởng tiền quân. Năm 1816, ông làm Tổng trấn Gia Định cùng với Hiệp Tổng trấn Trịnh Hoài Đức, cai quản toàn miền Nam. Ông là danh tướng duy nhất từng giữ cả chức Tổng trấn Bắc Thành và Gia Định Thành.
Năm 1819 ông mất khi đang tại chức, thọ 71 tuổi, được an táng tại nơi quê nhà. Vua Gia Long truy tặng ông là: "Thôi trung Dực vận công thần, đắc tấn phục quốc, Thái phó Đức quận công, Thượng tướng quân thượng trụ quốc" và được thờ tại miếu Trung hưng công thần tại kinh đô Huế. Năm Minh Mạng thứ 12 (1831), ông được truy tặng là Kiến Xương Quận công. Ông có bốn người con trai đều là võ quan, trong số đó có hai người là rể vua Gia Long.
Bên cạnh tài năng, dũng mãnh, Nguyễn Huỳnh Đức được người đời biết đến bởi lòng trung nghĩa hiếm có. Sách "Đại Nam chính biên liệt truyện" chép rằng khi chúa Nguyễn bị quân Tây Sơn đánh tan tác ở Sài Gòn, Nguyễn Huỳnh Đức chạy theo cứu giá. Khi đi thuyền trên sông, lo sợ phía trước có thuyền địch, vua muốn lội lên bờ để tránh, nhưng Nguyễn Huỳnh Đức nghĩ rằng sông ấy có nhiều cá sấu rất nguy hiểm, cố xin chúa bình tĩnh để xem hư thực thế nào.
Sau nhìn kĩ mới biết, phía trước chỉ là đàn cò trắng đang đậu trên cây dọc bờ sông chứ không phải những cánh buồm thuyền địch. Vừa sợ bị truy kích vừa mệt mỏi, giữa đêm trên thuyền vua gối đầu vào đùi Huỳnh Đức ngủ. Hổ tướng cứ thế xua muỗi suốt đêm cho vua và canh chừng động tĩnh. Nguyễn Ánh sau đó khen Huỳnh Đức là người trung quân, ban cho ông quốc tính và xem ông như người trong hoàng tộc.
Năm 1783, khi bại trận, bị anh em nhà Tây Sơn bắt, Nguyễn Huỳnh Đức đã khảng khái: "Nếu không giết ta thì ta lại trốn về với chúa cũ mà thôi". Nguyễn Huệ nể trọng người tài, không giết mà còn chiêu dụ. Thời gian lưu lại doanh trại của Nguyễn Huệ, do nhớ thương chủ cũ nên trong lòng ông thường phẫn uất. Một đêm mơ ngủ ông quát mắng Nguyễn Huệ rất to. Quân tướng giận, muốn đem giết nhưng vị anh hùng áo vải cho là lời trong giấc ngủ, không nỡ bắt tội.
Suốt thời gian theo nhà Tây Sơn bình định Bắc Hà, Nguyễn Huỳnh Đức đã thực hiện lời thề: "Nếu nghe Nguyễn vương còn sống thì dù thiên lý, vạn lý cũng tìm". Thực hiện lời thề này, năm 1786, ông trốn khỏi quân đội Tây Sơn để vượt núi rừng hiểm trở sang Xiêm La với chúa Nguyễn, có lúc lương cạn ông cùng quân sĩ đã ăn lá cây cầm hơi. Khi ông đến được đất Xiêm La (Thái Lan) thì Nguyễn Ánh đã về lại Gia Định.
Thấy ông là mãnh tướng, vua Xiêm La muốn giữ lại, Nguyễn Huỳnh Đức thề là thà chết chứ không chịu, nhân đó lại kể nỗi gian nan đi tìm chủ, khiến khí uất ngùn ngụt bốc lên mà thổ ra một hòn máu. Vua Xiêm La thấy không thể ép buộc được, cũng trọng mà cấp thuyền cho về.Và cuối cùng ông đã thực hiện được lời thề, tiếp tục phò trợ chúa Nguyễn đến ngày hoàn thành đại nghiệp.
Chẳng những là danh tướng khai quốc công thần của triều Nguyễn, Nguyễn Huỳnh Đức còn là người có công khai phá Giồng Cái Én (Khánh Hậu), được nhân dân tôn thờ như một vị Tiền hiền. Tương truyền, khi ông mất đã có câu hát khóc thương: "Ngậm ngùi thay, tôi trung liệt. Giữ một tiết ngay, ở cùng chúa. Vẹn toàn câu chung thủy! Ước tự ngàn xưa có mấy ai!".
Ngày nay tại đền thờ trong di tích lăng mộ và đền thờ ông(phường Khánh Hậu, TP Tân An, tỉnh Long An) vẫn còn những liễn đối do vua Gia Long đề tặng: "Bắc Nam tam tổng trấn, vạn lý binh quyền" (nghĩa: từ Bắc chí Nam muôn dặm, ông nắm binh quyền tổng trấn ba lần), "Anh hùng mi lục Xiêm, Miên, Lào, Mán tri danh" (nghĩa: mày mắt anh hùng Xiêm, Miên, Lào, Mán đều biết tiếng).
Tại đây còn lưu giữ nhiều cổ vật quý như các sắc phong, chiếu, chế, chỉ và cả tranh vẽ. Đặc biệt là bức họa truyền thần Nguyễn Huỳnh Đức được vẽ từ năm 1802, lúc ông 55 tuổi. Bộ ván độc mộc dài 3,4 m - rộng 1,8 m - dày 0,14 m, vốn là là di vật mà ông sử dụng lúc chưa đi theo chúa Nguyễn. Trong đền còn có 3 bộ lỗ bộ (đồ binh khí), chiếc khánh bằng đồng thau được đúc năm 1819.
Đền còn lưu giữ chiếc hộp sơn son đựng tám bản chiếu, chỉ, chế, sắc của nhiều vua Nguyễn phong tặng. Đặc biệt, nơi điện thờ còn lưu giữ đoản kỷ do vua Xiêm La ban tặng vào năm 1789, khi ông đi sứ qua đó; một khánh lệnh bằng đồng do vua Gia Long ban tặng vào năm 1819. Ở cuối chánh điện có khám thờ với bức đại tự do vua Tự Đức đề tặng năm 1854.
Cách không xa đền là khu lăng mộ Nguyễn Huỳnh Đức cho chính ông xây dựng năm 1817, tức hai năm trước khi mất. Với chất liệu đá ong và vữa tam hợp, đây là một trong những kiến trúc lăng mộ cổ nhất tại Long An còn tồn tại gần như nguyên vẹn cho đến nay.
Trước mộ có tấm bia đá cao 1,56 m- rộng 0,95 m được mang từ Huế vào.Mộ đắp nấm hình hộp: dài 3,4 m - rộng 2,7 m - cao 0,3 m. Sau mộ là bình phong lớn có viết bài Thọ Phần Minh, tất cả được che chắn bằng những bức tường đá ong kiên cố. Trong khuôn viên này có cả thảy 9 cặp liễn đối, một bài minh, một bức bình phong bằng đá ong cao 3 m với hoa văn hình cây đại thụ che mát cho đôi hươu.
Di sản lăng mộ Nguyễn Huỳnh Đức mang giá trị về cả lịch sử lẫn nghệ thuật kiến trúc. Lăng mộ và đền thờ ông được xếp hạng di tích kiến trúc nghệ thuật vào năm 1993. Tưởng nhớ tiền nhân, hàng năm, vào 3 ngày (mùng 7, 8 và 9 tháng 9 âm lịch), nhân dân trong và ngoài tỉnh tề tựu cùng gia tộc làm lễ giỗ ông hết sức trọng thể.
Ngày nay tên ông được đặt cho nhiều đường tại các tỉnh Long An, Kiên Giang, Tiền Giang, Vĩnh Long. Nguyễn Huỳnh Đức cũng được suy tôn làm tổ sư của mônphái Nam Huỳnh Đạo. Theo các nhà nghiên cứu, Nguyễn Huỳnh Đức đã trở thành tín ngưỡng trong văn hóa dân gian Nam bộ. Ngoài đền thờ ở TP Tân An, ông còn được thờ ở các đình Cẩm An (Tây Ninh), đình Long Hải (Vũng Tàu), đình Mỹ Trung (Tiền Giang) và đình Ưu Long (quận 8, TP HCM).
Khởi nghĩa khăn vàng là cuộc nổi dậy của nông dân ở Trung Quốc chống lại nhà Hán, kéo dài suốt 21 năm và gây ra những hậu quả sâu rộng, đánh dấu sự khởi đầu của thời kì Tam quốc.
Theo luật sư, việc cá nhân chia sẻ, lưu trữ tài liệu xấu, độc hại có thể sẽ bị xử phạt hành chính hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự tùy thuộc vào mức độ và hậu quả gây ra.
Chia sẻ
Dù giành chiến thắng 2-1 nhờ cú đúp của Đình Bắc, nhưng màn trình diễn tại Rajamangala cho thấy "Những chiến binh sao vàng" cần tận dụng triệt để quãng nghỉ 8 ngày tới để khắc phục khâu dứt điểm trước khi đối đầu Malaysia.
Chia sẻ
Nước chủ nhà SEA Games 33 Thái Lan đã có thư xin lỗi đến Ủy ban Olympic Việt Nam và Lào sau sự cố không phát nhạc nền quốc ca trước trận đấu giữa U22 Việt Nam và U22 Lào.
Chia sẻ
HLV Trần Đình Tiền và "dàn sao" của ĐT bóng chuyền nam Việt Nam đã có những chia sẻ về quá trình tập luyện, những khó khăn và mục tiêu tại SEA Games 33 trên đất Thái Lan.
Chia sẻ
Ở màn so tài tại lượt trận thứ 3 bảng A ASEAN Club Championship 2025/26, CLB CAHN sớm có bàn mở tỷ số do công của Leo Artur vào phút thứ 10 và được chơi hơn người phần lớn thời gian của hiệp hai nhưng các học trò HLV Alexandre Polking vẫn bị Buriram United cầm hoà 1-1.
Chia sẻ
Phó Chủ tịch Hội đồng An ninh Nga Yury Kokov tuyên bố, các chính trị gia phương Tây ủng hộ việc kéo dài xung đột ở Ukraine nhằm che giấu các cuộc khủng hoảng thảm khốc trong nước.
Chia sẻ
U22 Việt Nam áp đảo danh sách 10 cầu thủ đắt nhất SEA Games 33; HLV Shin Tae-yong trở lại Indonesia; Messi xếp trên Ronaldo về thành tích ghi bàn; hHuyền thoại Chelsea qua đời ở tuổi 85; Real hoãn đàm phán gia hạn hợp đồng với Vinicius.
Chia sẻ
Tổng Bí thư Tô Lâm giao Đảng ủy Chính phủ chỉ đạo hoàn thiện các đề án hỗ trợ người khuyết tật để báo cáo Ban Bí thư vào quý 2/2026. Người đứng đầu Đảng yêu cầu tạo bước chuyển mới, hành động mạnh mẽ hơn, quyết liệt hơn để nâng cao chất lượng cuộc sống của hơn 7 triệu người khuyết tật trên cả nước.
Chia sẻ
Vụ sụt lún bất ngờ trên đường Nguyễn Công Trứ, TP Đà Nẵng làm xuất hiện hố sâu nuốt trọn hai ô tô, đặt ra nhiều câu hỏi về điểm bất thường tại khu vực giáp công trình đang thi công phần ngầm.
Chia sẻ
Ngày 01/12/2025, đoàn công tác của Trường Đại học Raiganj và Trường Đại học Biswa Bangla Bisabidyalay, Ấn Độ đã đến thăm và làm việc tại Khoa Kế toán và Quản trị kinh doanh (KT&QTKD), Học viện Nông nghiệp Việt Nam.
Chia sẻ
Đoạn video do một chiến binh tình nguyện người Mỹ ghi lại tại Ukraine đang gây chú ý mạnh trên mạng xã hội vì hiếm hoi cho thấy cảnh dụ hàng binh sĩ Nga giữa chiến trường Donbass khốc liệt.
Chia sẻ
Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), tiêm chủng là một trong những biện pháp hiệu quả nhất để phòng ngừa một số loại viêm màng não do vi khuẩn phổ biến, trong đó có viêm màng não do não mô cầu.
Chia sẻ
Nhu cầu về sản phẩm có chất lượng cao và nguồn gốc rõ ràng ngày càng tăng, thúc đẩy các doanh nghiệp và nông dân tại Đắk Lắk đổi mới sáng tạo, nâng cao chất lượng sản phẩm, đặc biệt là các sản phẩm OCOP. Những nỗ lực này không chỉ đáp ứng thị trường trong nước mà còn giúp địa phương xuất khẩu sang thị trường quốc tế, từ đó mở ra cơ hội lớn cho các mặt hàng nông sản đặc trưng của tỉnh.
Chia sẻ
Ban Tổ chức Cuộc thi Tuyên truyền viên tiết kiệm điện 2025 của Bộ Công Thương vừa công bố 22 tác phẩm đoạt giải trên toàn quốc. Trong đó, PC Đắk Lắk đã xuất sắc giành giải Nhất tại cuộc thi lần này.
Chia sẻ
Nhờ phát triển du lịch cộng đồng, cuộc sống người dân bản Kho Mường, xã Pù Luông (Thanh Hóa) đã từng bước thoát nghèo, có nguồn thu nhập ổn định nhờ khai thác cảnh quan thiên nhiên đại ngàn và gìn giữ văn hóa bản địa.
Chia sẻ
Phát biểu tại họp báo sau chiến thắng 2-1 trước U22 Lào trong trận ra quân bảng B môn bóng đá nam SEA Games 33, HLV Kim Sang-sik ghi nhận nỗ lực của toàn đội, đồng thời nhấn mạnh điều quan trọng nhất là U22 Việt Nam đã đạt được mục tiêu giành trọn 3 điểm.
Chia sẻ
Công an tỉnh Vĩnh Long đã ra quyết định tạm đình chỉ điều tra vụ án, tạm đình chỉ điều tra bị can đối với Nguyễn Văn Bảo Trung (SN 1992, nơi thường trú xã Tam Ngãi, tỉnh Vĩnh Long), tài xế trong vụ án “vi phạm quy định về tham gia giao thông đường bộ xảy ra tại xã Vĩnh Xuân".
Chia sẻ
Ngày 3/12, Công an phường Hà Đông (TP.Hà Nội) cho biết đang lập hồ sơ xử lý vụ việc 2 đối tượng xăm trổ hung hãn hành hung một nam thanh niên trên địa bàn.
Chia sẻ
Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà vừa ký Quyết định số 45/2025 của Thủ tướng quy định đối tượng thuê nhà ở công vụ tại các địa phương thuộc diện sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh.
Chia sẻ
Ngày 3/12, Ủy ban Châu Âu sẽ trình bày đề xuất chính thức về cơ chế sử dụng tài sản bị đóng băng của Nga vì lợi ích của Ukraine, còn được gọi là "khoản vay bồi thường".
Chia sẻ
Tử vi ngày mai nhấn mạnh, 4 con giáp giỏi nắm bắt cơ hội kinh doanh, sở hữu đầu óc đầu tư độc đáo và thường nhận được sự giàu có bất ngờ.
Chia sẻ
Xã biên giới Pa Tần (tỉnh Lai Châu) không chỉ "thay da đổi thịt" nhờ những con đường trải bê tông hay nương lúa trĩu hạt, mà còn bởi nhờ có chuyển đổi số trong nông nghiệp, nông thôn. Việc cải cách hành chính công quyết liệt, ứng dụng công nghệ số đã giúp đời sông của đồng bào dân tộc Mông, dân tộc Mảng vơi bớt vất vả...
Chia sẻ
U22 Việt Nam đã gặp rất nhiều khó khăn mới có thể giành chiến thắng sít sao 2-1 trước U22 Lào và người hâm mộ không đánh giá cao màn trình diễn của thầy trò HLV Kim Sang-sik. Tuy vậy, vẫn có những ý kiến bảo vệ nhà cầm quân người Hàn Quốc.
Chia sẻ
UBND Phú Thọ kêu gọi đầu tư dự án Legacy Kim Bôi tại thị trấn Bo, biến 67 ha trung du thành khu đô thị sinh thái kết hợp nghỉ dưỡng, khoáng nóng, dự kiến hoàn thiện năm 2029.
Chia sẻ
Người nông dân sẽ không cần phải bỏ số tiền lớn mua hạt giống để canh tác mua vụ mới vì đã có công nghệ đột phá giúp họ tự “sao y bản chính” hạt giống với chất lượng không thay đổi. Công nghệ đột phá này nhận được sự quan tâm mạnh mẽ của các nhà khoa học quốc tế tại Tọa đàm “Đổi mới trong Nông nghiệp và Thực phẩm” diễn ra chiều 03/12, trong khuôn khổ Tuần lễ Khoa học Công nghệ VinFuture 2025.
Chia sẻ
Với hạ tầng “không – thủy – bộ – sắt” đồng bộ và quy hoạch đô thị mở rộng, Khánh Hòa đang bước vào giai đoạn phát triển toàn diện. Mạng lưới giao thông giúp nâng cao năng lực kết nối, thúc đẩy du lịch chất lượng cao và tạo nền tảng hình thành vùng động lực phát triển mới tại Nam Nha Trang.
Chia sẻ
Xã Cam An, tỉnh Khánh Hòa: Nuôi dê khỏe, nuôi bò mượt lông, nông dân Raglai cứ bán là có người mua ngay. Đến nay, nhiều hộ dân đồng bào Raglai ở thôn Văn Sơn, xã Cam An, tỉnh Khánh Hòa đã có cuộc sống với thu nhập tốt hơn, nhiều mô hình trồng trọt mới, mô hình chăn nuôi mới đã xuất hiện.
Chia sẻ
Giám đốc Học viện Nông nghiệp Việt Nam Nguyễn Thị Lan cho rằng nông nghiệp hiện đại không chỉ cần vốn hay công nghệ mà cốt lõi nằm ở nhân lực. Bà đề nghị cần có chiến lược đào tạo nhân lực nông thôn thế hệ mới để đảm bảo phát triển bền vững.
Chia sẻ
Hội nghị Chuyển đổi số (CĐS) trong giáo dục và đào tạo do Bộ GDĐT tổ chức tại TP.HCM đã tổng kết giai đoạn 2022–2025, cho thấy những bước tiến mạnh mẽ trong việc xây dựng cơ sở dữ liệu quốc gia và ứng dụng Trí tuệ nhân tạo (AI), nhưng vẫn còn thách thức về hạ tầng ở vùng sâu, vùng xa.
Chia sẻ
Gặp thời giá tốt, cải bắp, su hào, hành lá ở Hải Phòng bán hút hàng, nông dân cứ nhổ bán là trúng. Nhờ chủ động ứng phó thời tiết, chỉ đạo, hướng dẫn kịp thời từ các ngành chức năng, cây vụ Đông sớm ở Hải Phòng đã đón đầu thị trường và giá bán tăng cao, người nông dân được mùa được giá.
Chia sẻ
Tin tức 
Thế giới 
Nhà nông 
Hội và Cuộc sống 
Đại đoàn kết dân tộc 
Kinh tế 
Thể thao 
Văn hóa - Giải trí 
Xã hội 
Bạn đọc 
Nhà đất 
Media 
Chuyển động Sài Gòn 
Pháp luật 
Dân Việt trò chuyện 
Gia đình 
Đông Tây - Kim Cổ 
Hà Nội hôm nay 
Radio Nông dân 
Doanh nghiệp 
Đăng nhập
Gia Nguyễn 
