Không thể lạm thu nhờ “tấm lệnh bài” nông thôn mới

Đó là do tình trạng lạm thu các khoản phí đối với người nông dân lại tái diễn do… làm NTM.

Tại xã Trường Sơn, huyện Nông Cống (Thanh Hóa), mỗi vụ lúa người nông dân phải è cổ đóng tới 17 khoản, từ phí trông nom ruộng đồng, quỹ làng, văn hóa cho đến tiền làm giao thông nông thôn, kiên cố hóa kênh mương nội đồng… Và tất nhiên, những khoản đóng góp này đều được đổ lên đầu hạt thóc của người nông dân. Giải thích về việc thu quá nhiều khoản phí như trên, lãnh đạo xã này cho biết là do... sức ép làm NTM, vì xã còn nợ rất nhiều tiền, nhất là tiền xây dựng cơ sở hạ tầng khi xây dựng NTM.

Đường giao thông nông thôn đang được xây dựng tại xã Trường Sơn.

Câu chuyện ở xã Trường Sơn kể trên không phải là cá biệt, mà thực trạng này đang diễn ra ngày một phổ biến ở các địa phương trên cả nước khi Chương trình xây dựng NTM bước vào giai đoạn “cao trào”, nghĩa là các xã, rồi huyện, tỉnh thi đua chạy đua để đạt cho bằng được 19 tiêu chí NTM càng sớm, càng tốt. Để sớm rút ngắn thời gian “về đích”, nhiều nơi đã nóng vội bắt người dân phải đóng góp đủ loại phí, từ xây dựng hạ tầng, cho đến quỹ về an ninh trật tự, văn hóa, xã hội…

Trong khi đó, thu nhập của người nông dân chủ yếu chỉ trông chờ vào hạt thóc là chính, nên các địa phương đã “mạnh dạn” thực hiện phương châm “tư duy quy ra thóc”, cứ tính bổ đầu sào của dân mà thu.

Còn nhớ, năm 2008, sau loạt bài “Một hạt thóc 40 khoản đóng góp” được Báo NTNN phản ánh, Thủ tướng Chính phủ đã có quyết định bãi bỏ hàng loạt khoản phí nhằm giảm gánh nặng cho người dân. Ấy vậy mà quyết định đó thực hiện chưa lâu, nay các địa phương lại tái diễn tình trạng lạm thu các khoản đóng góp của người nông dân dưới “tấm lệnh bài”: Xây dựng NTM. Đó là một cách làm không thể chấp nhận được khi phần đông người nông dân nước ta vẫn còn rất khó khăn, thu nhập thì bấp bênh, việc lạm thu như thế, càng làm cho người nông dân rơi vào cảnh khốn khó, nghèo túng.

Xây dựng NTM là một chương trình hợp lòng dân, tuy nhiên đây là chương trình được triển khai dài hạn với lộ trình đến tận năm 2030. Do vậy, không nên vì áp lực thành tích, chạy đua cho đạt được tiêu chí, mà các địa phương… thi đua lạm thu các khoản đóng góp của người dân. Nếu cách làm như thế không được chấn chỉnh, điều chỉnh kịp thời, đến một lúc nào đó sẽ làm chính người nông dân mất niềm tin vào Chương trình xây dựng NTM.

Lê Hân