Lạng Sơn: Mạnh tay đầu tư 14 tỷ đồng cải tạo, nâng tầm loài hoa ép ra dầu thơm

Quan tâm đầu tư

Những ngày giữa tháng 8/2020, chúng tôi đến xã Liên Hội, huyện Văn Quan, đâu đâu cũng thấy những cánh rừng hồi xanh tốt, được phát quang cỏ, cây dại. Nhiều vườn hồi được chăm sóc cẩn thận, hàng thẳng tắp từ chân đồi lên đến đỉnh đồi, khác hẳn tình trạng "phó mặc" vườn hồi như những năm trước.

Bà Nguyễn Thị Hoan (ở thôn Khòn Cải, xã Liên Hội) cho biết, gia đình bà có khoảng 3ha hồi trồng đã lâu năm. Trước đây việc chăm sóc vườn hồi không được làm thường xuyên. 

Năng suất hồi phụ thuộc điều kiện thời tiết tự nhiên, vì vậy nhiều diện tích hồi bắt đầu thoái hóa, năng suất thấp. Năm 2018, thực hiện đề án phát triển hồi hữu cơ của huyện, gia đình bà Hoan được hỗ trợ phân bón, thang trèo hồi...

Bà Hoan cho biết: "Chăm sóc cẩn thận theo hướng hữu cơ, đến nay những cây hồi của gia đình tôi đã phát triển xanh tốt hơn, nhiều cây tạp dưới gốc hồi được phát dọn, hạn chế sâu bệnh gây hại. Đặc biệt, cây hồi sản xuất theo hướng hữu cơ có tỉ lệ đậu hoa cao hơn từ 15 - 20% so với trước. Năm 2019, tôi thu trên 2 tấn hồi, tăng khoảng 15% so với 2018".

Không chỉ gia đình bà Hoan, nhiều gia đình khác trong xã cũng phát triển hồi theo hướng sản xuất hữu cơ, thường xuyên chăm sóc, bón phân, cắt tỉa theo kỹ thuật. Hiện toàn xã Liên Hội có trên 400ha hồi, trong đó gần 60ha phát triển sản xuất theo hướng hữu cơ.

Chủ tịch UBND xã Liên Hội - ông Lương Thế Cường cho biết: Sản lượng hồi bình quân trong 5 năm trở lại đây trên địa bàn đạt 1.200 tấn/năm. Xã đang tiếp tục vận động người dân chủ động phát triển hồi theo hướng hữu cơ để nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm. Ngoài ra, xã cũng đang phát triển 3,6ha rừng hồi mẫu tại thôn Khòn Cải, là mô hình được chăm sóc áp dụng khoa học kỹ thuật cho hiệu quả, để từ đó nhân rộng trên địa bàn. Song song với nâng cao chất lượng hồi, việc sơ chế, chế biến và mở rộng thị trường tiêu thụ cũng đang được chú trọng.

Nâng tầm giá trị cây đặc sản

Thời gian qua, huyện Văn Quan cũng tạo điều kiện thuận lợi cho các tổ chức, cá nhân tham gia vào chuỗi giá trị sản phẩm hồi. Qua đó, nhiều tư thương trên địa bàn đầu tư nhà xưởng, lò sấy, lò chưng cất tinh dầu hồi, chế biến hồi khô xuất khẩu. 

Ông Nông Văn Tú (thôn Nà Hấy, xã Bình Phúc) cho hay, ông đã dành hơn 40 năm gắn bó với nghề chưng cất tinh dầu hoa hồi - một đặc sản xứ Lạng để xuất bán sang các nước châu Âu.

Theo ông Tú, để nâng cao giá trị hồi vài năm trở lại đây, ông cũng đi nhiều nơi, tham dự nhiều diễn đàn, hội thảo xúc tiến mở rộng thị trường tiêu thụ hồi ra thị trường các nước. Vì vậy, ngoài thị trường Trung Quốc, những năm gần đây, ông đã ký kết hợp đồng xuất khẩu tinh dầu hồi sang các nước, khu vực khác như: Ấn Độ, Trung Đông, Hà Lan, Bỉ… 

Cùng với đó, năm 2019, ông Tú đầu tư thệ thống chưng cất hồi bằng hơi - tăng công suất lên hơn 8 - 10 lần so với chưng cất thủ công. Hàng năm gia đình ông thu mua của người dân trên 100 tấn hồi tươi, hồi khô các loại.

"Tôi đang được huyện hướng dẫn hoàn tất hồ sơ để sản phẩm tinh dầu hồi đạt chứng nhận OCOP 4 sao. Sản phẩm tốt rồi nhưng cần xây dựng được thương hiệu, có mẫu mã, nguồn gốc xuất xứ rõ ràng... Mong rằng dịch bệnh sẽ sớm được kiểm soát để tiếp tục đưa sản phẩm tinh dầu hồi xuất ngoại" - ông Tú cho hay.

Theo ông Tú, với việc nâng cao chất lượng cây hồi, chế biến các sản phẩm từ hồi đã góp phần mở rộng thị trường tiêu thụ, giá trị sản phẩm hồi tăng cao. Như năm 2019, giá hồi tươi từ 22.000 - 24.000 đồng/kg thì hiện nay đạt từ 35.000 - 40.000 đồng/kg.

Được biết, đến nay diện tích trồng hồi trên địa bàn huyện Văn Quan khoảng 14.000ha, diện tích cho quả hơn 11.000ha, sản lượng đạt từ 26.000 - 30.000 tấn hồi tươi/năm. Hồi được trồng tại các xã như Yên Phúc, Bình Phúc, Tân Đoàn, Tràng Phái, Liên Hội, An Sơn…

Để phát triển, nâng cao năng suất, chất lượng hồi trên địa bàn, huyện Văn Quan đã triển khai đề án cải tạo nâng cao chất lượng, sản lượng cây hồi giai đoạn 2016 - 2020 với kinh phí trên 14 tỷ đồng. 

Ngoài ra, bằng các nguồn vốn của chương trình xây dựng nông thôn mới, chương trình giảm nghèo, Chương trình 30a, các xã đầu tư vào cải tạo, phát triển cây hồi theo hướng sản xuất hồi hữu cơ… Qua đó, hiện nay, toàn huyện phát triển được trên 300ha hồi hữu cơ; sản lượng hồi khô tăng từ 8.100 tấn (năm 2015) lên trên 10.000 tấn (năm 2019).

Lạng Sơn hiện là tỉnh có diện tích và sản lượng cây hoa hồi lớn nhất cả nước. Chất lượng hoa hồi xứ Lạng không những nức tiếng trong nước mà còn được thế giới biết đến. Đặc biệt, sản phẩm hoa hồi đã được Cục Sở hữu trí tuệ (Bộ KHCN) công bố là tài sản quốc gia.