Lãnh đạo tỉnh Bình Định chịu trách nhiệm thế nào vụ cảng Quy Nhơn?

Bách Thuận Thứ hai, ngày 17/09/2018 21:27 PM (GMT+7)
Chiều tối nay (17.9), Thanh tra Chính phủ (TTCP) đã công bố kết luận việc cổ phần hóa cảng Quy Nhơn. Theo kết quả thanh tra, hàng loạt sai phạm liên quan đến việc cổ phần hóa cảng Quy Nhơn đã được xác định.
Bình luận 0

Hàng loạt đơn vị liên quan có vi phạm

Cụ thể, TTCP vừa thông báo kết luận thanh tra toàn diện việc chấp hành các quy định của pháp luật trong quá trình thực hiện cổ phần hóa Công ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên (TNHH MTV) Cảng Quy Nhơn, việc thực hiện thoái vốn nhà nước tại Công ty cổ phần Cảng Quy Nhơn, bao gồm: chủ trương cổ phần hóa, thoái vốn nhà nước; việc xác định, phê duyệt giá trị doanh nghiệp để cổ phần hóa; việc thẩm định, phê duyệt giá cổ phần để thoái vốn nhà nước; việc lựa chọn nhà đầu tư chiến lược; việc xây dựng, phê duyệt và tổ chức thực hiện Phương án cổ phần hóa, thoái vốn nhà nước…; đánh giá tình hình hoạt động sản xuất - kinh doanh của doanh nghiệp sau cổ phần hóa.

Theo kết luận của TTCP, theo quyết định năm 2009 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Quy hoạch phát triển hệ thống cảng biển Việt Nam đến năm 2020, định hướng đến năm 2030, Cảng Quy Nhơn là cảng đầu mối khu vực (loại I), cảng tổng hợp quốc gia, là cảng chính trong hệ thống cảng biển Việt Nam.

Ngày 4.2.2013, Thủ tướng Chính phủ ban hành quyết định phê duyệt Đề án tái cơ cấu Tổng công ty Hàng hải Việt Nam giai đoạn 2012-2015, theo đó giai đoạn 2012-2015 thực hiện cổ phần hóa 11 doanh nghiệp cảng biển, Tổng công ty Hàng hải Việt Nam (Vinalines) nắm giữ 75% vốn điều lệ tại 9 doanh nghiệp, trong đó có Công ty TNHH MTV Cảng Quy Nhơn.

Cảng Quy Nhơn do Công ty TNHH MTV Cảng Quy Nhơn quản lý có 3 cầu cảng với tổng chiều dài là 824m (Cầu 5.000 DWT được xây dựng trước năm 1975; Cầu 10.000 DWT là bến nhô, xây dựng năm 1995; Cầu 30.000 DWT xây dựng năm 2004). Khi thực hiện cổ phần hóa, Công ty TNHH MTV Cảng Quy Nhơn có vốn điều lệ là 192,579 tỷ đồng do Vinalines sở hữu 100%.

img

Hàng loạt vi phạm của tỉnh Bình Định đã được TTCP chỉ rõ qua thanh tra việc CPH Cảng Quy Nhơn.

Theo TTCP, sau khi Thủ tướng Chính phủ có Văn bản năm 2013 cho phép cổ phần hóa Cảng Quy Nhơn theo phương thức Nhà nước (Vinalines) nắm giữ 49% vốn điều lệ, các nhà đầu tư trong nước nắm giữ 51% vốn điều lệ và văn bản năm 2014 cho phép bán hết 49% vốn do Vinalines đang nắm giữ tại Công ty cổ phần Cảng Quy Nhơn cho các nhà đầu tư trong nước; Bộ GTVT đã chỉ đạo Vinalines thực hiện cổ phần hóa, thoái vốn nhà nước tại Cảng Quy Nhơn.

Tại thời điểm này, giá trị thực tế của doanh nghiệp tính đến ngày 31.3.2013 để cổ phần hóa là 513,823 tỷ đồng; nợ phải trả là 109,723 tỷ đồng; giá trị vốn nhà nước theo sổ kế toán là 192,579 tỷ đồng, giá trị thực tế vốn nhà nước xác định lại là 404,099 tỷ đồng, tăng 211,52 tỷ đồng so với giá trị trên sổ sách kế toán. Tổng số cổ phần phát hành lần đầu là 40.409.950 cổ phần, trong đó: Nhà nước (Vinalines) nắm giữ 30.307.462 cổ phần (75% vốn điều lệ), bán cho các nhà đầu tư 10.102.488 cổ phần (25% vốn điều lệ).

TTCP nêu rõ trong kết luận, qua thanh tra cho thấy, trong việc cổ phần hóa, thoái vốn nhà nước tại Cảng Quy Nhơn, Bộ Giao thông vận tải, Vinaline, Ban Chỉ đạo cổ phần hóa, Tổ giúp việc, Công ty TNHH MTV Cảng Quy Nhơn và các cơ quan, đơn vị có liên quan đã để xảy ra những khuyết điểm, vi phạm. Việc đề xuất, tham mưu, quyết định tỷ lệ vốn do Nhà nước nắm giữ khi cổ phần hóa Công ty TNHH MTV Cảng Quy Nhơn và thoái vốn nhà nước tại Công ty cổ phần Cảng Quy Nhơn đã có những khuyết điểm, vi phạm.

Đối với UBND tỉnh Bình Định, việc UBND tỉnh này đề nghị Bộ GTVT, Thủ tướng Chính phủ cho phép cổ phần hóa Cảng Quy Nhơn theo hướng Nhà nước nắm giữ 49% vốn điều lệ, sau đó tiếp tục đề nghị Bộ GTVT báo cáo Thủ tướng Chính phủ cho bán hết 49% vốn nhà nước tại Công ty cổ phần Cảng Quy Nhơn, và việc Bí thư Tỉnh ủy Bình Định có văn bản đề nghị Bộ GTVT chỉ đạo đẩy nhanh tiến độ bán toàn bộ 49% cổ phần của Nhà nước tại Công ty cổ phần Cảng Quy Nhơn là không đúng chức năng, nhiệm vụ theo quy định của pháp luật.

Việc làm này không đúng với Đề án tái cơ cấu Vinalines giai đoạn 2012-2015 đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, theo đó cổ phần hóa Cảng Quy Nhơn, Nhà nước nắm giữ 75% vốn điều lệ. TTCP xác định, trách nhiệm thuộc về một số lãnh đạo tỉnh Bình Định nhiệm kỳ 2010 - 2015.

Trong sự việc này, đối với Bộ Giao thông vận tải, với vai trò, trách nhiệm quản lý nhà nước về lĩnh vực giao thông, vận tải, là cơ quan đại diện chủ sở hữu nhà nước đối với Vinalines nhưng chưa làm đúng chức năng, nhiệm vụ, đã có nhiều vi phạm. Việc Bộ GTVT đề nghị Thủ tướng Chính phủ cho phép cổ phần hóa Cảng Quy Nhơn, sau đó, lại tiếp tục đề nghị Thủ tướng cho phép Vinalines chuyển nhượng hết 49% vốn điều lệ tại Công ty cổ phần Cảng Quy Nhơn là không đúng với Đề án tái cơ cấu Vinalines giai đoạn 2012-2015.

Ngoài ra, khi đề xuất chuyển nhượng hết 49% vốn nhà nước tại Công ty cổ phần Cảng Quy Nhơn, mặc dù Văn phòng Chính phủ có văn bản đề nghị Bộ GTVT bổ sung, giải trình những nội dung quan trọng mà Bộ Tài chính, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã đặt ra về kinh tế - an ninh - quốc phòng hiện tại và lâu dài cần phải được làm rõ khi đề nghị Thủ tướng Chính phủ cho bán hết 49% vốn nhà nước; mặc dù, Vinalines đã có Văn bản số 1874/HHVN-TC&QLVG ngày 2.6.2014 gửi Bộ GTVT báo cáo, đánh giá về vai trò, tiềm năng của Cảng Quy Nhơn, lợi ích hiện tại và lâu dài của việc sở hữu 49% vốn so với việc bán hết và đề nghị được duy trì tỷ lệ sở hữu 49% vốn điều lệ tại Công ty cổ phần Cảng Quy Nhơn, nhưng Bộ GTVT đã không xem xét, đánh giá toàn diện những nội dung Bộ Tài chính, Bộ Kế hoạch Đầu tư và Vinalines đã nêu.

Trái lại, TTCP nêu rõ, Bộ GTVT tiếp tục có văn bản ngày 5.9.2014 đề nghị Thủ tướng Chính phủ cho bán hết 49% vốn nhà nước tại Công ty cổ phần Cảng Quy Nhơn là thiếu căn cứ pháp lý, cơ sở thực tiễn, chưa thực hiện đầy đủ vai trò, trách nhiệm của cơ quan quản lý nhà nước về ngành, lĩnh vực và đại diện chủ sở hữu đối với Vinalines.

Đối với Văn phòng Chính phủ, theo kết luận của TTCP, trên cơ sở đề nghị của Bộ GTVT, Văn phòng Chính phủ đã tham mưu, đề xuất với Thủ tướng Chính phủ ban hành văn bản ngày 27.5.2013 về cổ phần hóa Cảng Quy Nhơn, trong đó tỷ lệ vốn do Nhà nước nắm giữ là 49% vốn điều lệ; tiếp đó, mặc dù đề nghị của Bộ GTVT về việc cho bán hết 49% vốn nhà nước tại Công ty cổ phần Cảng Quy Nhơn thiếu cơ sở pháp lý, cơ sở thực tiễn, nhưng Văn phòng Chính phủ vẫn trình Phó Thủ tướng Chính phủ ban hành ngày 8.9.2014 cho bán hết 49% vốn nhà nước là không đúng với Đề án tái cơ cấu Vinalines giai đoạn 2012-2015.

Cùng với đó, Văn phòng Chính phủ đã tham mưu sau cổ phần hóa, thoái vốn nhà nước tại Cảng Quy Nhơn chưa niêm yết cổ phiếu trên thị trường chứng khoán, không đúng quy định, làm hạn chế việc cổ phiếu Cảng Quy Nhơn hướng tới giá thị trường, công khai, minh bạch; khó khăn, bất cập khi Nhà nước thực hiện thoái vốn đầu tư. “Trách nhiệm đối với những khuyết điểm, vi phạm nêu trên thuộc về các cá nhân có liên quan của Văn phòng Chính phủ” – TTCP chỉ rõ.

Trong việc xác định GTDN để cổ phần hóa; việc thẩm định giá cổ phần để thoái vốn nhà nước tại Công ty cổ phần Cảng Quy Nhơn; việc phê duyệt GTDN, giá trị cổ phần cũng đã có nhiều khuyết điểm, vi phạm. Việc Công ty TNHH Kiểm toán và Tư vấn thuế ATC (ATC) xác định GTDN để cổ phần hóa, thẩm định giá cổ phần để chuyển nhượng 26,01% cổ phần; Công ty Hợp danh kiểm toán Việt Nam (CPA) thẩm định giá cổ phần để chuyển nhượng 49% cổ phần là không thực hiện đúng quy định trong nhiều vấn đề liên quan.

Việc lựa chọn nhà đầu tư chiến lược; việc bán cổ phần cho nhà đầu tư chiến lược sau khi đấu giá trên Sàn giao dịch chứng khoán Hà Nội, theo TTCP, cũng có nhiều vi phạm. Theo đó, việc xây dựng, phê duyệt tiêu chí lựa chọn nhà đầu tư chiến lược khi cổ phần hóa Cảng Quy Nhơn đã không cụ thể điều kiện, tính chất ngành nghề kinh doanh cảng biển, thực tế, Công ty Hợp Thành đã được lựa chọn là nhà đầu tư chiến lược nhưng thiếu kinh nghiệm trong lĩnh vực cảng biển.

img

Tỉnh Bình Định được xác định có nhiều khuyết điểm, vi phạm trong việc giao đất cho Công ty TNHH MTV Cảng Quy Nhơn và Công ty cổ phần Cảng Quy Nhơn.

Mặt khác, cam kết của Công ty Hợp Thành chỉ nêu hỗ trợ công ty cổ phần trong hoạt động sản xuất kinh doanh, không cụ thể nội dung hỗ trợ theo quy định tại Khoản 3 Điều 6 Nghị định số 59/2011/NĐ-CP. Trách nhiệm thuộc về Tổ giúp việc; Ban Chỉ đạo cổ phần hóa và HĐTV Vinalines, trong đó trách nhiệm chính thuộc về: Tổ trưởng Tổ giúp việc; Trưởng ban Chỉ đạo cổ phần hóa và nguyên Chủ tịch HĐTV Vinalines.

Ngoài ra, việc mua bán cổ phần lần đầu khi cổ phần hóa, Công ty Hợp Thành (Nhà đầu tư chiến lược) đã chậm thanh toán tiền mua cổ phần với số tiền 46.843,272 triệu đồng (thanh toán chậm 02 ngày với số tiền 18.900 triệu đồng, chậm 12 ngày với số tiền 27.943,272 triệu đồng), vi phạm thời hạn thanh toán tại Hợp đồng số 01/CĐCL/CQN-HT ngày 20.9.2013, nhưng Ban Chỉ đạo cổ phần hóa và Tổng giám đốc Công ty TNHH MTV Cảng Quy Nhơn đã không xem xét, xử lý theo Hợp đồng và quy định của Bộ Tài chính. Trách nhiệm chính thuộc về Công ty Hợp Thành, Ban Chỉ đạo cổ phần hóa và Tổng giám đốc Công ty TNHH MTV Cảng Quy Nhơn.

Bình Định phải chịu những trách nhiệm nào?

Theo TTCP, trong việc giao đất cho Công ty TNHH MTV Cảng Quy Nhơn và Công ty cổ phần Cảng Quy Nhơn, việc đầu tư mở rộng Cảng đã có hàng loạt khuyết điểm vi phạm. Cụ thể, UBND tỉnh Bình Định cho Công ty TNHH MTV Cảng Quy Nhơn, Công ty cổ phần Cảng Quy Nhơn quản lý, sử dụng 281.834,8 m2 đất theo hình thức thuê đất trả tiền hàng năm, tuy đã quá thời hạn ổn định 5 năm tính từ thời điểm được Nhà nước quyết định cho thuê đất, nhưng Cục trưởng Cục thuế tỉnh, Chi cục trưởng Chi cục thuế thành phố Quy Nhơn chưa điều chỉnh lại đơn giá thuê đất áp dụng cho thời gian tiếp theo là không đúng quy định tại của Chính phủ. Trách nhiệm chính thuộc về Cục trưởng Cục Thuế tỉnh Bình Định.

Cùng với đó, UBND tỉnh Bình Định cho Công ty cổ phần Cảng Quy Nhơn quản lý, sử dụng 813,3 m2 đất Trạm cấp nước ngọt cho tàu biển theo hình thức giao đất không thu tiền sử dụng đất là không đúng đối tượng, không đúng mục đích sử dụng đất quy định Luật Đất đai năm 2003, dẫn đến Công ty cổ phần Cảng Quy Nhơn không phải nộp tiền thuê đất, làm thất thu NSNN. Trách nhiệm chính thuộc về Giám đốc Sở Tài nguyên Môi trường và UBND tỉnh Bình Định.

Sau khi TTCP chỉ rõ vi phạm, cuối năm 2017, UBND tỉnh Bình Định đã chỉ đạo, chấn chỉnh, khắc phục.

Ngoài ra, Công ty TNHH MTV Cảng Quy Nhơn trích khấu hao nhanh tài sản cố định không đúng quy định.

Mời các bạn đồng hành cùng báo Dân Việt trên mạng xã hội Facebook để nhanh chóng cập nhật những tin tức mới và chính xác nhất.
Tin cùng chuyên mục
Xem theo ngày Xem