Lý Hải: “4 năm hầu kiện vụ “Gánh mẹ”, chúng tôi chưa 1 ngày bình yên”

Vụ việc liên quan đến ồn ào bản quyền bài thơ "Gánh mẹ" đã kết thúc khá lâu. Tòa cũng đã phân xử Công ty Lý Hải Production không phải đáp ứng các yêu cầu bồi thường của bên nguyên đơn. Tuy nhiên, không thấy anh hoặc đại diện công ty chia sẻ gì về điều này kể từ khi kết thúc phiên tòa. Cảm xúc của anh như thế nào khi được "giải oan" sau nhiều năm phải theo hầu vụ kiện?

- Những ngày qua, khi phiên tòa kết thúc, chúng tôi nhận được khá nhiều lời phỏng vấn của báo đài. Tuy nhiên, thời điểm đó, tôi chưa thực sự bình tâm và cũng không lên tiếng vì không muốn ồn ào thêm. Nay tôi mới thực sự bình tâm để trả lời phỏng vấn của báo Dân Việt.

Phải nói rằng, việc được giải oan trong câu chuyện ồn ào tranh chấp bản quyền bài thơ "Gánh mẹ" khiến tôi vui như "trúng số" vậy. Bao oan ức, dồn nén, phiền muộn được trút bỏ sau gần 4 năm mệt mỏi hầu tòa. Trong ngần đó thời gian, chúng tôi đã phải hứng chịu không biết bao nhiêu là "gạch đá" và chịu không biết bao nhiêu tổn thất (cả tinh thần lẫn vật chất).

Thực sự là từ hồi nào tới giờ, chúng tôi chưa bao giờ phải đối diện với những sự việc như thế này cả. Vì trước giờ chúng tôi luôn làm ăn đàng hoàng và trọng chữ "tín". Nhất là khi đọc được những bài viết phiến diện, trôi nổi trên mạng xã hội và những lời bình luận chỉ trích cảm tính thì cảm thấy áp lực vô cùng.

Cứ hễ có một bài báo hoặc bài viết nào đó trên mạng được tung lên, một vài người chưa đọc nội dung bên trong mà chỉ đọc cái tít là đã vội vàng quy chụp, "ném đá" chúng tôi với những lời lẽ hết sức nặng nề làm chúng tôi rất buồn.

Cho nên, khi tòa tuyên án như vậy, chúng tôi cảm thấy thở phào nhẹ nhõm, thực sự được giải oan theo đúng nghĩa đen và mới cảm nhận được sự bình an của cuộc sống. Mọi người thấy đó, trong cuộc sống, đôi khi mình không làm gì sai nhưng vẫn phải chịu nhiều áp lực dư luận không đáng có trong một quãng thời gian dài như thế. Điều may mắn là chúng tôi vẫn có nhiều người thân, bạn bè, khán giả, đồng nghiệp hiểu và ở bên cạnh ủng hộ. 

Trong câu chuyện tranh chấp bản quyền lời bài hát "Gánh mẹ" này, người hiểu chuyện thì bảo công ty của anh vô can, người không hiểu chuyện bảo công ty của anh đáng ra phải đáp ứng một số yêu cầu của bên nguyên đơn. Để nói một lời cho đúng, anh sẽ nói gì?

- Chúng tôi đã khẳng định rất nhiều lần trên truyền thông đó là khi sử dụng bài hát "Gánh mẹ" để đưa vào bộ phim "Lật mặt 4: Nhà có khách", chúng tôi đã trao đổi trước với nhạc sĩ Quách Beem. Việc trao đổi này không chỉ bằng miệng mà có ký kết, có giấy tờ đầy đủ.

Ba năm trước khi chúng tôi sử dụng ca khúc "Gánh mẹ" đưa vào phim, từ năm 2016 ca khúc đã được nhiều người sử dụng và tất cả các phương tiện truyền thông đại chúng đều ghi rõ ca khúc "Gánh mẹ" là của tác giả Quách Beem. Ca khúc cũng đã được Cục Bản quyền tác giả cấp giấy chứng nhận cho Quách Beem và tại thời điểm chúng tôi sử dụng cũng không có bất cứ tranh chấp nào.

Đến cuối cùng, Toà án cũng đã công nhận công ty Lý Hải Production là bên nhận chuyển nhượng ca khúc "Gánh mẹ" hợp pháp và ngay tình. Nhưng, suốt khoảng thời gian chờ xét xử, việc bị người ta quy chụp là "xâm phạm bản quyền tác giả"… làm chúng tôi cảm thấy rất bị xúc phạm. Lý Hải mong mọi người biết rằng, cũng là người làm nghệ thuật nên hơn ai hết Lý Hải luôn tôn trọng tác quyền, vì dù ai là tác giả đi chăng nữa thì Lý Hải chưa bao giờ có ý nghĩ xài "chùa" tác phẩm của ai.

Nếu ngay từ đầu, hai bên có gặp gỡ và nói chuyện với nhau thì chắc hẳn vụ việc đã không căng thẳng và ồn ào tới mức đó?

- Trong suốt thời gian khi Lý Hải sử dụng ca khúc "Gánh mẹ" để đưa vào bộ phim "Lật mặt 4" và sau đó, không có ai liên lạc với tôi hết. Đùng một cái, tôi nhận được thông báo lẫn giấy triệu tập của tòa án về việc có một người đứng ra nhận là tác giả bài thơ "Gánh mẹ" gửi đơn kiện và yêu cầu bồi thường 4 tỷ đồng vì đã sử dụng bài thơ của họ. Khi tòa án gửi giấy triệu tập nghĩa là đã thụ lý hồ sơ vụ án rồi, đâu còn cơ hội ngồi nói chuyện với nhau một cách đàng hoàng và tử tế nữa. 

Trong câu chuyện này, công ty Lý Hải là người mua bản quyền hợp pháp để sử dụng ca khúc "Gánh mẹ" và có ghi rõ tác giả là ai. Người đi kiện chúng tôi thời điểm đó cũng hoàn toàn không có giấy chứng nhận quyền tác giả đối với ca khúc "Gánh mẹ". Vì vậy, ngay từ đầu, đây là chuyện tranh chấp giữa các tác giả với nhau.

Trong đơn kiện công ty Lý Hải Production ban đầu, hoàn toàn không kiện nhạc sĩ cũng không có bất kỳ yêu cầu gì về việc xác định quyền tác giả. Sau đó công ty chúng tôi cũng có giải trình rõ về việc chúng tôi không sử dụng thơ trong phim và cung cấp hợp đồng mua bản quyền ca khúc "Gánh mẹ" từ tác giả Quách Beem kèm giấy chứng nhận quyền tác giả của Quách Beem lên toà nhưng bên nguyên đơn vẫn không rút đơn.

Trong 3 năm phải theo hầu vụ kiện, đã bao giờ công ty Lý Hải cảm thấy mệt mỏi tới mức muốn đền bù theo yêu cầu của nguyên đơn cho xong?

- Có một vài người cũng khuyên: "Thôi thì đưa cho họ một số tiền để yên ổn làm ăn". Có một số người cũng đưa ra phương án này, phương án kia để chấm dứt chuyện kiện cáo. Nhưng chúng tôi xét thấy, bên nguyên đơn đã kiện chúng tôi ra tòa và chúng tôi đã phải chịu rất nhiều nỗi oan ức từ búa rìu dư luận thì hãy để cho toà án xét xử là công tâm nhất. 

Bởi đây là danh dự và uy tín của chúng tôi trong suốt chặng đường dài chứ không phải chỉ là câu chuyện trên tòa án. Nên chúng tôi quyết định đi tới cùng sự việc vì tôi tin pháp luật sẽ bảo vệ những người sử dụng tác phẩm hợp pháp và ngay tình như tôi. 

Từ cuối năm 2019, khi nhận được đơn triệu tập là chúng tôi bắt đầu quãng thời gian áp lực, mệt mỏi Những ngày tháng sau đó kéo theo rất nhiều vấn đề đau đầu khác nhau nhưng vì lúc đó tòa chưa có phán quyết nên chúng tôi không tiện nói ra. Không chỉ thời gian tranh chấp tại Tòa án chiếm khá nhiều và liên tục khiến chúng tôi không thể tập trung vào công việc kinh doanh mà còn những phát sinh khác từ đây như phải giải trình với đối tác, khiến mọi thứ rối tung và quỹ thời gian vốn ít ỏi nay lại càng eo hẹp.

Người ta hợp tác với mình nghĩa là người ta đã đặt lòng tin tuyệt đối vào mình, giờ có những sự việc như thế xảy ra thì một số ít cũng dễ bị lung lay. Không phải ai cũng hiểu được ngọn nguồn câu chuyện và không phải ai cũng thông cảm được với mình. Những tổn thương đó chắc sẽ không bao giờ chúng tôi quên được.

Sự việc lần này có khiến công ty của anh dè chừng hơn, thận trọng hơn khi sử dụng ca khúc nào đó để đưa vào phim của mình?

- Dĩ nhiên rồi, bài học lần này là một bài học lớn, dù mình không có gì sai cả. Tuy nhiên, đó cũng là điều khiến mình phải thận trọng và dè chừng hơn khi sử dụng ca khúc của ai đó để đưa vào phim của mình. Thậm chí, có khoảng thời gian chúng tôi còn định không sử dụng bất cứ ca khúc nào trong phim mới.

Thật ra, tất cả những việc cần làm khi mua bản quyền hay sử dụng tác phẩm nào đó, chúng tôi đều đã làm đầy đủ và đúng theo quy định pháp luật. Và thực tế là trong mấy chục năm đi hát, từng thực hiện nhiều sản phẩm âm nhạc và cả khi chuyển qua sản xuất phim, sử dụng ca khúc của ai tôi đều trao đổi và xin phép rõ ràng. 

Thậm chí, nhiều anh em từ chối nhận tiền bản quyền nhưng tôi cũng đề nghị họ cầm một ít. Đó là cách làm của tôi bao nhiêu năm nay. Vì vậy, kể cả với toà án lương tâm, chúng tôi cũng không có sự hổ thẹn nào.

Sau sự việc này của tôi và bản án của toà án đã khẳng định sự trong sạch cho Lý Hải Production, tôi hy vọng những người đồng nghiệp và những ai sử dụng tác phẩm hợp pháp sẽ không có ai bị vướng vào những rắc rối không đáng có như tôi vừa trải qua. 

Công ty Lý Hải đã có kế hoạch gì cho việc sản xuất phim sau khi đã giải quyết xong những "chuyện đau đầu"?

- Khoảng gần cuối năm tôi bấm máy quay và nếu không có gì thay đổi tháng 4 năm sau phim sẽ ra rạp như những phần "Lật mặt" trước đó. Hơn hai năm qua dịch Covid-19 hoành hành khiến cho mọi thứ cũng trở nên khó khăn. Việc sản xuất phim bây giờ không còn là câu chuyện điện ảnh thường tình mà còn rất nhiều thứ liên quan và cần phải tính toán kỹ hơn rất nhiều.

Cảm ơn ca sĩ Lý Hải đã chia sẻ thông tin!