Doanh nghiệp gỗ tranh thủ làm hàng xuất đi

Ông Lê Thanh Sung, Quản lý sản xuất Công ty TNHH Gia Vinh (ở huyện Phù Cát, tỉnh Bình Định) cho biết những ngày qua, công ty đang dồn toàn lực để hoàn thiện các đơn hàng đang dang dở cho đối tác Mỹ.

Hiện tại, Gia Vinh còn “nợ” khoảng 20 container sản phẩm gỗ các loại, trị giá mỗi container khoảng 25.000 USD (giá FOB).

“Chúng tôi đang đẩy mạnh sản xuất, dự kiến đến hết tháng 5 phải hoàn tất khâu sản xuất và đóng gói, để đầu tháng 6 có thể xuất hàng đi”, ông Sung nói.

Bà Nguyễn Thị Thu Hoài, Chánh Văn phòng Hiệp hội Gỗ và thủ công mỹ nghệ Đồng Nai cho biết, trước ngày 10/4, nhiều đơn hàng đã tạm hoãn. Một số khách hàng yêu cầu giảm giá, nhà cung cấp thì bị ép giá nặng nề từ phía đối tác.

Giá thành sản phẩm đang tăng, trong khi chi phí nguyên liệu và nhân công không thể giảm, khiến doanh nghiệp rơi vào thế khó.

Thuế cao không chỉ làm doanh nghiệp mất thị phần, mà còn khiến họ suy giảm sức cạnh tranh so với các nước như Thái Lan, Malaysia, Mexico. Việc tìm kiếm thị trường thay thế không dễ, tốn thời gian và chi phí.

“Do đó, khi có thông tin tạm hoãn thuế đối ứng, doanh nghiệp gỗ ở Đồng Nai lập tức tăng tốc sản xuất để kịp xuất hàng”, bà Hoài cho biết.

Theo ông Nguyễn Chánh Phương – Phó Chủ tịch Hội Mỹ nghệ và Chế biến gỗ TP.HCM (HAWA), mức thuế đối ứng 46% nếu áp dụng sau ngày 9/4 sẽ khiến doanh nghiệp trở tay không kịp.

Các đơn hàng đã xuất hoặc đang chuẩn bị xuất có nguy cơ bị trả về, gây thiệt hại lớn. Việc hàng hóa bị tồn kho vì không thể xuất khẩu tạo thêm áp lực tài chính nghiêm trọng.

Việc Mỹ hoãn áp thuế thêm 90 ngày là thông tin rất tích cực. Đây là khoảng thời gian quý giá để doanh nghiệp sắp xếp lại đơn hàng với đối tác, tránh tình trạng làm hàng xong mà không xuất được.

Doanh nghiệp gỗ vẫn còn nhiều âu lo

Theo ông Lê Thanh Sung, việc Mỹ hoãn thuế giúp doanh nghiệp tạm thời thở phào và có thời gian tính toán lại cơ cấu thị trường. Tuy nhiên, những đơn hàng có thời hạn giao xa, hoặc các hợp đồng đang trong quá trình đàm phán dài hạn vẫn còn bị treo lơ lửng.

Sau ngày 30/6, chưa ai dám chắc tình hình thị trường ra sao. Nếu thuế đối ứng vẫn bị áp cao, doanh nghiệp sẽ rất khó có đơn hàng mới. “Ngay cả từ giờ đến tháng 6, nhiều doanh nghiệp cũng sẽ dè chừng, không dám ký hợp đồng mới”, ông Sung nói.

Cũng theo ông Sung, nếu gỗ Việt Nam bị đánh thuế cao tại Mỹ, khả năng cạnh tranh sẽ bị giảm mạnh. Lúc này, doanh nghiệp buộc phải hạ giá thành sản phẩm để sau khi cộng các loại thuế, vẫn có thể duy trì mức giá bán cũ nhằm giữ thị trường.

“Tuy nhiên, để làm được điều đó là rất khó. Doanh nghiệp phải đầu tư công nghệ, tối ưu hóa quy trình sản xuất. Việc này cần nhiều thời gian chứ không thể làm ngay.

Thay vì giảm giá, một hướng đi khác là doanh nghiệp phải mở rộng thị trường, nâng cao chất lượng sản phẩm để tìm tệp khách hàng mới.

“Điều đáng lo là nếu các doanh nghiệp lớn không giữ được thị trường Mỹ, họ sẽ quay sang tranh giành các thị trường ngách – vốn là không gian sống còn của các doanh nghiệp vừa và nhỏ. Khi đó, cuộc cạnh tranh sẽ rất khốc liệt”, ông Sung nhận định.

HAWA hiện có khoảng 50% doanh nghiệp thành viên đang phụ thuộc chủ yếu vào thị trường Mỹ. Một số doanh nghiệp đang nỗ lực chuyển hướng tiêu thụ trong nước nhằm giảm bớt lệ thuộc vào xuất khẩu, đồng thời tìm cách thâm nhập các thị trường mới như châu Âu, Nhật Bản, Úc, Trung Đông và Canada.

Tuy nhiên, một số doanh nghiệp vẫn chưa có sự chuẩn bị cụ thể do phụ thuộc gần như hoàn toàn vào thị trường Mỹ, và đang chờ thông tin tiếp theo từ các nỗ lực tiếp theo của Chính phủ.

Theo ông Nguyễn Chánh Phương, Việt Nam có gần 100 triệu dân, nhưng sức mua nội địa chỉ khoảng hơn 4 tỷ USD – tức bình quân đầu người hơn 20 USD. Đây chưa phải là một thị trường đủ rộng để ngành gỗ dễ dàng chuyển hướng về nội địa.

Nhiều doanh nghiệp cũng đã đặt vấn đề coi trọng thị trường châu Á. Tuy nhiên, không thể quên rằng châu Á, đặc biệt là Đông Á, là nơi sản xuất đồ gỗ hàng đầu thế giới. Nếu quay lại cạnh tranh trong nội khối, sức ép sẽ rất lớn. Ngay cả trong thị trường nội địa, các doanh nghiệp Việt vẫn đang phải cạnh tranh trực tiếp với sản phẩm từ Trung Quốc.

Vì thế, theo Hội Hawa, dù đã có vài tín hiệu chuyển hướng và tiết giảm chi phí, nhưng nhiều doanh nghiệp vẫn thiếu chiến lược rõ ràng. Mở rộng thị trường quốc tế là hướng đi chính, song các vấn đề cốt lõi như giảm chi phí, tăng năng suất vẫn là rào cản lớn.

×