Nga chơi chiến thuật "mèo vờn chuột" trên không ở Ukraine

Phi công này nói rằng anh đã chuyển các mục tiêu cho lực lượng phòng không trên mặt đất của Ukraine và họ đã bắn hạ chúng, vì họ đã thực hiện hàng trăm tên lửa kể từ tháng 10, làm giảm tác động của chiến dịch không kích của Nga nhằm phá hủy hệ thống năng lượng Ukraine.

"May mắn cho chúng tôi, họ đã thành công", viên phi công 29 tuổi, có mật danh là Juice, nói với Reuters khi mô tả về sự cố ngày 5/12.

Những cuộc giao tranh như vậy thường xảy ra trên bầu trời Ukraine và hậu quả của chúng ảnh hưởng trực tiếp đến cuộc sống của hàng triệu người không có nhiệt, điện hoặc nước sinh hoạt trong mùa đông lạnh giá nếu hệ thống phòng thủ thất bại.

Ukraine gọi các cuộc tấn công là một tội ác chiến tranh, nhằm vào những thường dân vô tội. Nga cho biết lưới điện là mục tiêu quân sự hợp pháp trong chiến dịch đặc biệt của nước này.

Lầu Năm Góc cho biết các cuộc tấn công bằng tên lửa của Nga một phần được thiết kế nhằm làm cạn kiệt nguồn cung cấp hệ thống phòng không của Kiev và cuối cùng đạt được sự thống trị trên bầu trời nước này.

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskiy đã tới Washington vào thứ Tư (21/12) để tìm kiếm "vũ khí, vũ khí và nhiều vũ khí khác", bao gồm cả một khẩu đội tên lửa Patriot sẽ củng cố hệ thống phòng thủ của đất nước trước các tên lửa và máy bay không người lái đang bay tới.

Các cuộc tấn công vào các mục tiêu năng lượng làm gián đoạn cuộc sống hàng ngày, bao gồm các dịch vụ quan trọng như bệnh viện và trường học, đồng thời đe dọa làm tê liệt thêm nền kinh tế. Nó đã được thiết lập để thu hẹp ít nhất 1/3 trong năm nay, khi các cửa hàng và ngành công nghiệp nặng đấu tranh để duy trì ánh sáng.

Nga đã tiến hành 9 cuộc không kích quy mô lớn - thường bắn hơn 70 tên lửa cùng lúc - kể từ ngày 10/10, làm mất điện, nước sinh hoạt, tín hiệu di động và hệ thống sưởi.

Kỷ lục bắn hạ tên lửa của Ukraine dao động từ khoảng 50% đến 85%, với các cuộc tấn công gần đây ngày càng tiến gần đến mức cao hơn, theo tính toán của Reuters dựa trên dữ liệu của Ukraine.

Sau cuộc tấn công gần đây nhất vào thứ Sáu, họ cho biết đã bắn hạ 60 trong số 76 tên lửa đang bay tới.

Tuy nhiên, những cuộc tấn công đã gây ra thiệt hại nghiêm trọng. Ukraine đã buộc phải thực hiện cắt điện khẩn cấp trên toàn quốc và phần lớn khu vực Kiev đã bị mất điện và nước trong vài ngày.

"Mèo vờn chuột"

Các đơn vị phòng không được triển khai chủ yếu gần các thành phố và cơ sở hạ tầng quan trọng, trong khi các phi công chiến đấu như Juice lấp đầy những khoảng trống lớn ở giữa.

"Đó là một trật tự cao", Juice cho biết anh đã không bắn hạ một máy bay không người lái hay tên lửa nào trên chiếc MiG-29 của mình, loại máy bay được đưa ra khỏi dây chuyền lắp ráp trước khi Ukraine giành được độc lập từ Moscow của Liên Xô vào năm 1991.

"Máy bay phản lực của chúng tôi không đủ khả năng để thực hiện điều đó một cách hiệu quả", viên phi công, người luôn trong tình trạng sẵn sàng cao độ tại một địa điểm ở miền trung Ukraine cho biết.

Juice cho biết rất khó phát hiện các mục tiêu đang đến với các radar cũ, đặc biệt là trong trường hợp máy bay không người lái Shahed bay thấp, di chuyển chậm trông giống như những chiếc xe tải đang di chuyển trên màn hình radar.

Vào những dịp, chẳng hạn như ngày 5/ 12, Juice không thể bắn vào mục tiêu vì ở quá gần khu vực đông dân cư.

Người phát ngôn Lực lượng Không quân Yuriy Ihnat cho biết, các đơn vị phòng không trên mặt đất đã bắn hạ phần lớn tên lửa và máy bay không người lái chứ không phải các máy bay chiến đấu cũ kỹ.

"Cả tên lửa và máy bay không người lái đều bay dọc theo dòng sông sao cho càng thấp càng tốt và biến mất khỏi radar. Nếu đủ thấp, chúng sẽ biến mất... Sau đó, chúng lại xuất hiện trở lại, đó là trò chơi mèo vờn chuột", ông Ihnat nói.

Sau các đợt tấn công tên lửa lớn, tình báo Nga có xu hướng tạm dừng nhiều ngày để đánh giá những gì bị bắn trúng và những gì bị bỏ sót, theo dõi việc tái định vị các hệ thống phòng không của Ukraine và tìm kiếm những điểm yếu để khai thác, các quan chức Ukraine nói với Reuters.

"Lực lượng phòng không không ở yên một chỗ, chúng tôi không thể bao quát cả đất nước...", ông Ihnat nói.

Đối với Ukraine, việc thu thập thông tin tình báo của cả các cơ quan gián điệp trong nước và phương Tây đóng vai trò chính trong việc chuẩn bị cho các cuộc không kích của Nga, Denys Smazhnyi, một quan chức đào tạo phòng không cấp cao nói với Reuters.

"Vì vậy, chúng tôi thường biết những vật thể nào đang bị tấn công, chúng tôi có thể xây dựng xung quanh những vật thể đó một số loại phòng không," ông nói.

Giám đốc tình báo quân sự Ukraine ước tính rằng Nga có thể chỉ có đủ vũ khí chính xác cao cho một vài cuộc không kích lớn nữa.

Nhưng các quan chức Ukraine cũng thừa nhận rằng kho vũ khí phòng thủ của chính họ đang cạn kiệt khi cuộc chiến gần đến mốc 10 tháng.

Ông Ihnat cho biết, bất chấp việc phương Tây cung cấp các hệ thống phòng không cho Ukraine, bao gồm hệ thống NASAMS tinh vi của Mỹ và hệ thống IRIS-T của Đức, các hệ thống thời Liên Xô vẫn là cốt lõi của lực lượng phòng không Ukraine.

"Hệ thống phòng không Liên Xô của chúng tôi đang cạn kiệt - đó là S-300 và BUK, là nền tảng. Chúng tôi không thể duy trì điều đó vô thời hạn bởi vì tất cả các phụ tùng thay thế duy nhất của các hệ thống đó đều được sản xuất tại Nga," ông nói thêm.

Các hệ thống phòng không phương Tây cung cấp cho Ukraine đã hoạt động tốt, nhưng nguồn cung cấp còn thiếu nhiều so với mức cần thiết, theo cả hai quan chức lực lượng không quân.

"Thiết bị của Nga ngày càng cũ kỹ; chúng tôi đang mất tên lửa. Tôi không (nói) chúng sẽ cạn kiệt trong vài ngày hay vài tuần... Điều đó còn phụ thuộc vào cường độ các cuộc tấn công của Nga", ông Smazhnyi nói. 

Đến ngày 7/12, Nga đã phóng hơn 1.000 quả tên lửa và rocket vào lưới điện của Ukraine, nhà điều hành cho biết.

Hôm thứ Tư, Mỹ đã công bố hỗ trợ quân sự bổ sung 1,85 tỷ đô la cho Ukraine, bao gồm cả việc chuyển giao Hệ thống phòng không Patriot, Smazhnyi cho biết các hệ thống như vậy sẽ cung cấp khả năng bảo vệ chống lại tên lửa đạn đạo mà Ukraine hiện đang phải đối mặt.

Ihnat cho biết việc sản xuất IRIS-T đã ở công suất tối đa và do đó, Ukraine nên tập trung vào việc thu được càng nhiều vật tư NASAMS càng tốt.

"Chúng ta sắp trải qua một tháng của mùa đông, chúng ta có thêm một tháng nữa và sau đó là tháng Hai, thời gian ngắn ngủi. Tôi nghĩ chúng ta sẽ sống sót. Nhưng cung cấp tên lửa vẫn tốt hơn là máy phát điện", ông nói.

Juice, người nói tiếng Anh trôi chảy, cho biết nhiều đồng nghiệp của anh trong Lực lượng Không quân đang học tiếng Anh khi rảnh rỗi với dự đoán rằng một ngày nào đó Ukraine sẽ nhận được máy bay phương Tây như máy bay chiến đấu đa năng F-16 của Mỹ.

Không có dấu hiệu nào cho thấy việc chuyển giao F-16 sắp xảy ra hoặc đã được đồng ý, và Ihnat cho biết các phi công đã tự hành động.

"Mọi người đều hiểu rằng sớm muộn gì chúng ta cũng sẽ chuyển sang sử dụng F-16 hoặc một số loại máy bay khác và kiến thức tiếng Anh là cần thiết".