Nghệ sĩ Thanh Hoa: Từ cô bé chăn trâu đến nghệ sĩ xiếc đạt giải thưởng quốc tế

Sau 15 năm học tập và công tác tại Nhà hát nghệ thuật Phương Nam, nghệ sĩ xiếc Thanh Hoa đã giành được một số giải thưởng quan trọng như: Hai huy chương bạc tại Liên hoan Xiếc Hà Nội năm 2018; Huy chương bạc tại Liên hoan Xiếc Quốc tế Tây ban Nha năm 2019; Huy chương đồng tại Liên hoan Xiếc Kashractan năm 2019; Giải đặc biệt ở Nga; Giải Mâm vàng Montacaclo – Pháp; Huy chương Vàng Liên hoan xiếc quốc tế Hà Nội năm 2019... Hiện nay, Thanh Hoa đã đủ điều kiện chờ xét tặng danh hiệu NSƯT.

Bên cạnh các giải thưởng đạt được, Thanh Hoa còn là một nghệ sĩ trẻ năng nổ nhiệt tâm với các hoạt động chung vì cộng đồng. Năm 2020, cô được vinh danh là công dân trẻ tiêu biểu của TP. HCM. Và gần đây, cô nhận danh hiệu Văn nghệ sĩ trẻ tiêu biểu năm 2021.

Đến với nghệ thuật xiếc khi cơ xương không còn mềm dẻo

Không học các môn năng khiếu cũng không phải sinh trưởng trong một gia đình có cha mẹ làm nghệ thuật. Vậy ấn tượng đầu tiên của bạn về nghệ thuật xiếc như thế nào?

- Khi còn nhỏ, sống ở quê tôi rất thích xem các chương trình nghệ thuật trên truyền hình. Đặc biệt mỗi khi có đoàn xiếc về biểu diễn tôi cũng đã cố gắng để được đi xem. Sau này lớn hơn một chút khi vào TP.HCM làm công nhân, thời gian rảnh tôi thường vào mạng xem các tiết mục xiếc của nghệ sĩ nước ngoài.

Với tôi hình ảnh người nữ nghệ trong màn trình diễn đu dây mạo hiểm thật xuất sắc với các động tác vô cùng đẹp mắt. Có lẽ chính những lúc như vậy niềm say mê, yêu thích xiếc trong tôi lại bùng lên. Tôi muốn trở thành nghệ sĩ xiếc tài năng giống như họ.

Vậy là ban ngày tôi làm cho một người chú tại xưởng may, tối về tôi tự luyện tập các bài uốn dẻo tại nhà. Tôi tập luyện rất chăm chỉ nhưng chưa định hướng được là mình phải bắt đầu từ đâu, hướng trọng tâm vào những kỹ năng nào. Rất may là cuối cùng cơ hội đã đến khi tôi đọc được thông báo chiêu sinh của Nhà hát nghệ thuật Phương Nam. Con đường đến với nghệ thuật xiếc của tôi cũng mở ra từ đó.

Với hoàn cảnh như vậy, khi bắt đầu lựa chọn theo đuổi nghề xiếc, bố mẹ và gia đình có ngăn cản bạn không?

- Gia đình tôi lúc đó rất nghèo, tôi lại là con lớn nên học xong lớp 9 là tôi phải lên TP.HCM mưu sinh kiếm tiền lo cho bố mẹ và hai em nhỏ ăn học. 

Quyết định nghỉ làm đi học nghề xiếc đúng là một lựa chọn không dễ dàng đối với tôi. Khi bắt đầu đến Nhà hát học tôi 17 tuổi, không một xu dính túi mang theo, mọi việc học tập và chi tiêu lúc đó em phải tự lo liệu. Đó đúng là những tháng ngày không thể nào quên với tôi.

Đến với nghề ở độ tuổi đã lớn hơn so với các đồng nghiệp khác. Bạn đã nỗ lực như thế nào để chứng tỏ khả năng của bản thân?

- Tôi đến với xiếc khi đã 17 tuổi trong khi chuẩn chung là từ 10 -14 tuổi, so với những bạn cùng nghề xiếc thì đây là độ tuổi khá cao, các cơ xương đã không còn mềm dẻo như lúc tuổi còn nhỏ nữa. Vì thế, tôi xác định phải quyết tâm tập luyện gấp đôi các bạn khác.

Người ta tập 4 tiếng thì tôi tập 8 tiếng. May mắn là tập luyện đối với tôi còn là niềm vui, bất cứ khi nào có thời gian rảnh là tôi lại lao lên sàn tập. Tôi tập say mê quên cả mệt. Có lẽ cũng vì vậy mà tôi đã nhanh chóng tiến bộ nên được các thầy cô ở Nhà hát rất thương.

Ở mỗi động tác khó tôi đều nỗ lực tập cho bằng được. Không ít lần đau đến phát khóc rồi cả những lần bị chấn thương, thậm chí phải nằm bất động trên giường. Tất cả những điều đó làm tôi thêm trân quý thành quả mình có được ngày hôm nay. Với mỗi vết sẹo để lại trên cơ thể như một kỷ niệm nhắc nhớ để tôi có thêm ý chí, nghị lực để theo nghề.

Ai là người thầy đã dìu dắt và giúp đỡ Thanh Hoa nhiều nhất?

- Chân ướt chân ráo đến Nhà hát tôi nhận được sự quan tâm giúp đỡ của rất nhiều các thầy cô và đồng nghiệp nhưng có lẽ người đã chăm chút, bảo ban tôi nhiều nhất là NSƯT Bích Liên. Trong chuyên môn cô Liên là một nghệ sĩ giỏi, từng đạt nhiều giải thưởng cao trong nước và quốc tế.

Đặc biệt, cô rất có kinh nghiệm trong việc chỉ dẫn định hướng cho các học trò để có được các tiết mục biểu diễn tốt nhất. NSƯT Bích Liên luôn ủng hộ tinh thần cầu tiến, thái độ tập luyện nghiêm túc chịu khổ luyện của tôi. Thế nên với những bài tập dù đòi hỏi kỹ thuật cao hay khắc nghiệt đến đâu tôi cũng muốn hoàn thiện để làm cô vui lòng.

Bạn diễn ăn ý và nhiều giải thưởng xiếc quốc tế

Được biết, Thanh Hoa có một người bạn diễn rất ăn ý là nghệ sĩ Hiển Phước. Vì sao hai bạn lại chọn diễn cặp với nhau trong khi cũng có nhiều bạn diễn khác tiềm năng?

- Cùng công tác với bạn tại Nhà hát nghệ thuật Phương Nam nên tôi biết Hiển Phước là một nghệ sĩ rất tài năng.

Năm 2012, Hiển Phước tốt nghiệp với tiết mục Dây căng cao, tôi thấy tiết mục này rất hay và nhiều tính mạo hiểm. Thấy bạn này rất có tố chất để biểu diễn loại hình đu dây nên tôi đã đề nghị bạn về việc sẽ ghép đôi với tôi để cùng tập. Bạn ấy đồng ý và cho đến nay chúng tôi đã tập luyện và biểu diễn với nhau được một vài năm rồi.

Tiết mục nào để lại cho bạn ấn tượng và cảm xúc đặc biệt nhất?

- Chắc chắn đó là tiết mục đu dây có tên là "Khoảnh khắc tình yêu" của tôi và Hiển Phước. Ở tiết mục này chúng tôi đã rất nỗ lực để thay đổi cách tập và quan điểm về nghệ thuật xiếc. Đặc biệt là đã cố gắng tập luyện rất kỹ, rất lâu.

Đây cũng là tiết mục mang về cho tôi và Hiển Phước 2 huy chương bạc Liên hoan Xiếc toàn quốc Hà Nội năm 2018; Huy chương vàng Liên hoan xiếc Quốc tế Hà Nội năm 2019… Và nhiều giải thưởng tại các cuộc thi uy tín khác trên thế giới. Và cũng từ sau thành công của tiết mục này, công chúng trong nước và quốc tế đã biết đến chúng tôi nhiều hơn.

Cặp đôi cùng nhau giành được nhiều giải thưởng quốc tế. Ảnh: NVCC

Sau những cuộc thi, những chuyến lưu diễn trên thế giới, đất nước nào để lại cho bạn cảm xúc đặc biệt nhất?

- May mắn là nhờ có các cuộc thi và các chuyến lưu diễn mà tôi được đi đến rất nhiều nơi. Mỗi quốc gia đều để lại cho tôi nhiều kỷ niệm đẹp nhưng có lẽ Nga là đất nước mang lại cho tôi ấn tượng sâu sắc nhất. Trước hết là vì ở đây có rạp xiếc cao nhất thế giới, mỗi lần được biểu diễn là một lần tôi thấy hạnh phúc vì choáng ngợp. Không chỉ có rạp xiếc đẹp, tôi thấy ở Nga còn có rất nhiều các công trình kiến trúc đặc sắc khác nữa. Con người và mọi thứ nơi đây cũng thật tuyệt vời.

Là một nghệ sĩ trẻ tham gia tích cực các hoạt động thiện nguyện của Nhà Văn hóa Thanh niên TP.HCM trong mùa dịch Covid-19 vừa qua, bạn có chia sẻ gì về việc làm ý nghĩa này?

- Mấy năm qua tôi luôn tích cực tham gia các hoạt động cộng đồng do Nhà Văn hóa Thanh niên tổ chức như tham gia biểu diễn phục vụ cho người dân vùng sâu, vùng xa theo chương trình phục vụ của Nhà hát Phương Nam, đi lưu diễn phục vụ kiều bào ta ở nước ngoài.

Năm nay, tôi đã tham gia trong đội hình các tình nguyện viên phản ứng nhanh, giúp các y bác sỹ lấy mẫu xét nghiệm, phát các phương tiện y tế đến các bệnh viện dã chiến, các khu cách ly hoặc mang những phần quà tới cho người dân ở khu vực khó khăn...

Thật sự khi giúp được mọi người tôi thấy vui và phấn chấn hơn. Tôi nghĩ đất nước mình cần có những người trẻ tuổi tham gia công tác thiện nguyện để họ vừa gánh đỡ trách nhiệm cho những cơ quan chuyên trách khác vừa có thể trải nghiệm để mỗi ngày lại cảm thấy yêu thương cuộc sống này nhiều hơn…

Cảm ơn nghệ sĩ Thanh Hoa đã chia sẻ thông tin!