Giảm thuế cho kinh tế tư nhân như doanh nghiệp FDI: Động lực phát triển

Theo Tiến sĩ Nguyễn Ngọc Tú, Giảng viên Trường Đại học Kinh doanh Công nghệ Hà Nội, chủ trương coi kinh tế tư nhân như các thành phần khác, không phân biệt đối xử đã có từ thời kỳ đổi mới. Tuy nhiên, trong các văn bản, chính sách trước đây chưa thể hiện rõ, thậm chí chưa sát với chủ trương. Nghị quyết số 68-NQ/TW về phát triển kinh tế tư nhân của Bộ Chính trị đã đề cập rất rõ ràng vị trí của kinh tế tư nhân, không phân biệt đối xử với các thành phần khác bằng những quyết sách cụ thể hơn.

“Nói là ưu đãi, công bằng, bình đẳng nhưng trên thực tế kinh tế tư nhân trước đây vẫn còn yếu thế, không được bình đẳng với những thành phần kinh tế khác. Đơn cử, doanh nghiệp đầu tư nước ngoài mới đầu tư vào Việt Nam được ưu đãi 5 năm đầu miễn thuế, giảm 50% thuế thu nhập doanh nghiệp trong 9 năm tiếp theo, nhưng doanh nghiệp tư nhân trong nước vẫn phải nộp thuế thu nhập doanh nghiệp 20%. Trong khi doanh nghiệp khối tư nhân trong nước nhỏ bé, thiếu vốn, đất tự đi thuê theo giá thị trường, thậm chí đào tạo nguồn nhân lực phải tự xoay sở, tự tìm kiếm không như doanh nghiệp nhà nước được ưu tiên, được điều kiện tiếp cận một cách dễ dàng hơn...”, ông Tú cho hay.

Và sáng nay (17/5), Quốc hội vừa biểu quyết thông qua Nghị quyết của Quốc hội về cơ chế, chính sách phát triển kinh tế tư nhân với những chính sách tương đối rõ ràng, phù hợp. Nếu kinh tế tư nhân trong nước được ưu đãi kéo dài, được như doanh nghiệp nước ngoài sẽ là điều kiện tốt để kinh tế tư nhân phát triển.

Theo ông Nguyễn Ngọc Tú, việc miễn giảm thuế không chỉ giúp kinh tế tư nhân ổn định, yên tâm đầu tư mà còn là yếu tố tinh thần quan trọng, thúc đẩy doanh nghiệp mạnh dạn bỏ vốn làm ăn.

Bên cạnh chính sách miễn, giảm thuế, ông Tú nhấn mạnh kinh tế tư nhân còn cần được hỗ trợ trong việc tiếp cận vốn và đất đai. Đây là hai yếu tố sống còn để phát triển sản xuất kinh doanh. Đặc biệt, khả năng tiếp cận đất đai đối với khu vực kinh tế tư nhân quan trọng không kém việc huy động vốn đầu tư.

Vì vậy, theo ông, các cơ quan Nhà nước nên xem xét ban hành chính sách miễn, giảm hoặc giảm giá thuê đất cho doanh nghiệp tư nhân. “Các tỉnh, đặc biệt là những địa phương có khu công nghiệp, khu thương mại, nên dành một quỹ đất nhất định để hỗ trợ kinh tế tư nhân phát triển,” ông Tú đề xuất.

Ông cũng chia sẻ: “Tất nhiên, tỉnh nào cũng mong muốn thu hút các "đại bàng", tức doanh nghiệp nước ngoài lớn, để tạo việc làm và nguồn thu ngân sách. Tuy nhiên, cũng cần dành một phần nhất định quỹ đất cho doanh nghiệp tư nhân trong nước. Vì tiền thuê đất do chính quyền địa phương quyết định, nên tôi đề nghị UBND các tỉnh, thành phố nghiên cứu chính sách giảm tiền thuê đất cho các doanh nghiệp mới thành lập”.

Cần nghiên cứu chính sách nộp thuế theo quý cho doanh nghiệp nhỏ để giảm gánh nặng thủ tục

Theo ông Nguyễn Ngọc Tú, Nhà nước cần tiếp tục đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính, thủ tục đầu tư, kê khai thuế, báo cáo tài chính và kết quả kinh doanh, đồng thời xây dựng cơ chế riêng phù hợp cho doanh nghiệp vừa và nhỏ. Nhiều doanh nghiệp mới thành lập nên được áp dụng chế độ sổ sách kế toán giản đơn hơn, phù hợp với mô hình kinh doanh nhỏ lẻ.

“Ví dụ, doanh nghiệp lớn nộp thuế theo tháng thì doanh nghiệp nhỏ nên được nghiên cứu nộp thuế, kê khai thuế theo quý, trừ những doanh nghiệp mới thành lập có doanh thu lớn hoặc bất thường,” ông Tú chia sẻ. Ngoài ra, hóa đơn, chứng từ cũng cần được đơn giản hóa, có thể chỉ cần kết nối máy tính tiền trực tiếp với cơ quan thuế để giảm thiểu thủ tục rườm rà.

Ông Tú cũng cho biết doanh nghiệp rất ngại việc thanh tra, kiểm tra. Đối với doanh nghiệp mới thành lập trong 3 năm đầu, nếu hoạt động bình thường, không có sai phạm nghiêm trọng thì không cần thiết phải thanh tra nhằm tạo điều kiện cho họ ổn định phát triển. Vì vậy, quy định một năm thanh kiểm tra không quá một lần với doanh nghiệp tư nhân đang rất được đón chờ.

Điểm mấu chốt trong hoạt động sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp là chính sách của Nhà nước phải ổn định, mang tính dài hạn, ít nhất 5 đến 10 năm. Nếu chính sách thay đổi đột ngột, liên tục sẽ khiến doanh nghiệp, nhất là doanh nghiệp mới, khó thích nghi.

Ông ví dụ: “Doanh nghiệp đầu tư vào sản xuất, lắp ráp hiện đang chịu thuế nhập khẩu 5%, nhưng nếu sau đó cơ quan Nhà nước áp thuế lên 30% thì doanh nghiệp sẽ ‘chết’. Giá cao, ai dám mua? Do đó, chính sách phải ổn định, có lộ trình thay đổi rõ ràng để doanh nghiệp chủ động đầu tư và mở rộng sản xuất”.

Về vấn đề xử lý vi phạm, ông Tú nhấn mạnh các cơ quan Nhà nước cần thực hiện đúng chỉ thị của Bộ Chính trị, Quốc hội về việc không hình sự hóa quan hệ kinh tế. Ưu tiên xử lý vi phạm qua các biện pháp hành chính, dân sự để doanh nghiệp có cơ hội khắc phục. “Tiếp theo đây, chúng ta cần có hướng dẫn cụ thể cho tất cả các lĩnh vực”, ông nói.

×