Những dấu ấn của ông Nguyễn Hồng Diên trong nhiệm kỳ Bộ trưởng Bộ Công Thương

Với phong cách điều hành được đánh giá là "quyết liệt" và "thực tiễn", Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên đã cùng ngành Công Thương vượt qua nhiều "cơn gió ngược" để đạt được những kết quả cụ thể.

Xác lập kỷ lục về xuất siêu và kim ngạch thương mại

Tổng kim ngạch xuất nhập khẩu năm 2025 ước đạt 920 tỷ USD – mức cao nhất từ trước tới nay.

Nếu năm 2020, Việt Nam mới xếp khoảng hạng 27 toàn cầu về thương mại thì đến 2025 thứ hạng đã cải thiện vượt bậc (Top 15), phản ánh năng lực sản xuất và hội nhập được nâng lên tầm cao mới.

Lũy kế giai đoạn 2016 - 2025, tổng thặng dư thương mại đã vượt 100 tỷ USD, góp phần củng cố dự trữ ngoại hối và ổn định vĩ mô.

Đáng chú ý, Việt Nam duy trì xuất siêu năm thứ 10 liên tiếp. Nhờ xuất khẩu vượt nhập khẩu bền vững, tỷ giá VNĐ được giữ ổn định, lạm phát kiểm soát tốt suốt 5 năm qua.

Cơ cấu mặt hàng xuất khẩu tiếp tục cải thiện theo chiều sâu. Số lượng mặt hàng đạt kim ngạch trên 1 tỷ USD tăng lên 38 mặt hàng trong 11 tháng 2025 (so với 31 mặt hàng năm 2020), trong đó có khoảng 8 mặt hàng trên 10 tỷ USD.

Việt Nam hiện đứng thứ 4 ASEAN về quy mô kinh tế công nghiệp. Nhiều lĩnh vực công nghiệp chủ lực giữ vững vị trí cao trên bản đồ thế giới: dệt may và da giày Việt Nam duy trì Top 3 thế giới về kim ngạch xuất khẩu; điện tử và điện thoại tiếp tục là ngành mũi nhọn với kim ngạch trên 120 tỷ USD, giúp Việt Nam đứng thứ 2 thế giới về xuất khẩu điện thoại thông minh (chỉ sau Trung Quốc).

Đáng chú ý, nội lực công nghiệp quốc gia đã tăng lên: các doanh nghiệp nội địa ngày càng tham gia sâu vào chuỗi cung ứng toàn cầu, đóng góp gần 50% giá trị sản xuất công nghiệp (so với mức xấp xỉ 35% năm 2020).

Nhiều thương hiệu công nghiệp Việt như VinFast, Thaco, Viettel,... đã vươn ra toàn cầu, khẳng định khả năng làm chủ công nghệ.

Giai đoạn tái cấu trúc ngành, hoạch định lại thể chế phát triển

Dưới nhiệm kỳ của Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên, nhiều chính sách lớn về ngành năng lượng được xây dựng và thông qua.

Tiêu biểu là việc Bộ Chính trị thông qua Nghị quyết số 70-NQ/TW về bảo đảm an ninh năng lượng quốc gia đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045.

Tiếp đó, ngày 10/12/2025, Quốc hội đã thông qua Nghị quyết của Quốc hội về cơ chế, chính sách phát triển năng lượng quốc gia giai đoạn 2026-2030 với nhiều cơ chế, chính sách phát triển nguồn năng lượng mới (điện gió ngoài khơi, điện hạt nhân).

Cùng với đó là Nghị quyết 189/2025/QH15 của Quốc hội về một số cơ chế, chính sách đặc biệt đầu tư xây dựng Dự án điện hạt nhân Ninh Thuận.

Việc sửa đổi, bổ sung nhiều quy định mới trong các dự Luật chuyên ngành của Bộ Công Thương cũng được Quốc hội thông qua như Luật Điện lực sửa đổi (cuối năm 2024); Luật Sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả (tháng 6/2025),...

Đây là các dự án luật được bổ sung, thiết kế lại phù hợp với tình hình thực tế, diễn biến mới của ngành Công Thương, cũng như đòi hỏi bức thiết của đời sống kinh tế xã hội về giá bán buôn điện, cơ chế bán điện trực tiếp, bãi bỏ bù chéo giá điện…

Trong giai đoạn 2021 - 2025, Bộ Công Thương đã chủ trì xây dựng và trình ban hành gần 290 văn bản quy phạm pháp luật (là nhiệm kỳ có số lượng văn bản được ban hành lớn nhất).

Hơn 20 chiến lược, quy hoạch, kế hoạch, đề án và chương trình phát triển các ngành, lĩnh vực quan trọng của Bộ.

Loạt dự án lớn có dấu ấn đặc biệt ngành Công Thương

Dưới nhiệm kỳ Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên, nhiều dự án cấp bách của ngành năng lượng đã được triển khai, thi công và về đích sớm, để lại dấu ấn rõ nét về sự chỉ đạo quyết liệt của người đứng đầu ngành.

Theo đó, để khắc phục tình trạng thiếu hụt cục bộ điện cho miền Bắc, giải toả nhu cầu điện cho trung tâm vùng động lực Bắc Bộ, nhiều dự án lớn năng lượng đã khánh thành và đi vào hoạt động trong năm 2024-2025 như: Đường dây 500kV mạch 3 từ Quảng Trạch đến Phố Nối (gồm 4 cung đoạn) với chiều dài trên 500km đã được hoàn thành trong 6 tháng năm 2024.

Thành tích này được đánh giá là chưa từng có tiền lệ với các công trình xây dựng đường dây 500kV trước đó.

Tương tự, đường dây 500kV Lào Cai – Vĩnh Yên được khánh thành đầu tháng 10/2025, dự án trọng điểm quốc gia, với quy mô công trình là đường dây 500kV mạch kép có tổng chiều dài 229,5km, với tổng cộng 468 vị trí móng cột điện cũng đã được khánh thành.

Hai dự án truyền tải lớn đã phá vỡ kỷ lục về thời gian thi công, rút ngắn so với nhiều dự án 500kV trước đây, góp phần bảo đảm an ninh năng lượng và tầm nhìn chiến lược của Đảng, Chính phủ, Bộ Công Thương trong phát triển ngành năng lượng nước ta.

Tăng tốc hội nhập trong bối cảnh thế giới đứt gãy chuỗi liên kết

Từ sau đại dịch Covid-19 và các xung đột thương mại lớn giữa Mỹ - Trung Quốc, chiến tranh giữa Nga - Ukraine, và xu hướng bảo hộ gia tăng, đứng đầu là chính sách áp thuế đối ứng của Mỹ với các đối tác thương mại lớn,… chuỗi liên kết xuất khẩu bị đứt gãy, xu hướng tự do thương mại đe doạ bị đổ vỡ.

Trong bối cảnh đó, ngành Công Thương nói chung và Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên nói riêng vẫn kiên trì xây dựng và củng cố các chuỗi liên kết ngành, giữ vững đà hội nhập.

Đáng chú ý, giai đoạn 2021 - 2025 ghi dấu bước chuyển mạnh mẽ của ngành Công Thương khi Bộ chủ trì, phối hợp chặt chẽ với các bộ, ngành tham mưu cho Chính phủ trong đàm phán, ký kết và nâng cấp các hiệp định thương mại tự do (FTA).

Việt Nam đã ký mới 4 FTA gồm RCEP, FTA Việt Nam – Israel, FTA Việt Nam – Vương quốc Anh và Hiệp định Đối tác kinh tế toàn diện Việt Nam – UAE (CEPA), nâng tổng số FTA lên 17 hiệp định với 65 quốc gia và vùng lãnh thổ.

Đây cũng là giai đoạn bùng nổ thương mại điện tử với mức tăng trưởng 22- 25%/năm, đưa Việt Nam giữ vững vị trí Top 10 toàn cầu về tốc độ, Top 3 Đông Nam Á về tăng trưởng thương mại điện tử.

Năm 2020, thương mại điện tử đạt khoảng 14 tỷ USD, đến năm 2025, vượt 31 tỷ USD, tăng hơn 2 lần.

Thương mại điện tử chiếm khoảng 10% tổng bán lẻ, trở thành động lực chính của kinh tế số, thay đổi căn bản cấu trúc phân phối.

Ông Nguyễn Hồng Diên sinh năm 1965, quê huyện Hưng Hà, tỉnh Thái Bình (nay là tỉnh Hưng Yên) có học vị Tiến sĩ quản lý hành chính công.
Ông Nguyễn Hồng Diên là Ủy viên Trung ương Đảng khóa XII, XIII; Đại biểu Quốc hội khóa XIV, XV.
Ông Diên từng làm Chủ tịch, Bí thư tỉnh ủy Thái Bình (nay là Hưng Yên); Phó Trưởng ban Tuyên giáo Trung ương trước khi được Quốc hội phê chuẩn giữ chức vụ Bộ trưởng Bộ Công Thương vào tháng 4/2021.
Chiều 21/12/2025, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn đã trao Quyết định số 2584-QĐNS/TW ngày 18/12/2025 của Bộ Chính trị điều động, phân công, chỉ định ông Nguyễn Hồng Diên, Ủy viên Trung ương Đảng giữ chức vụ Phó Bí thư Đảng ủy Quốc hội nhiệm kỳ 2020 -2025.

×