Nông thôn mới Quảng Trị, giảm nghèo, khá giả bền vững từ cây tiêu, cây nén đến làng nghề mây tre đan

Nông thôn mới, cây bản địa tạo việc làm, phát triển kinh tế nông thôn

Xã Trung Thuần (tỉnh Quảng Trị mới) sau khi sáp nhập đã có diện tích rộng và dân số đông hơn, đồng thời sở hữu nhiều lợi thế trong sản xuất nông nghiệp và tiểu thủ công nghiệp. Nổi bật trong đó là cây hồ tiêu, cây nén, những cây trồng truyền thống đã gắn bó với người dân nơi đây từ lâu đời.

Cổng làng mang tên Chiến khu Trung Thuần nằm trên địa bàn xã nông thôn mới-xã Quảng Lưu, trục đường dẫn vào 3 xã Quảng Lưu, Quảng Thạch và Quảng Tiến (huyện Quảng Trạch, tỉnh Quảng Bình). Ảnh: Trần Anh.

Hiện, tại xã Trung Thuần hiện có hàng trăm hộ dân trồng tiêu, cho thu nhập khá. Đây là vùng đất có khí hậu, thổ nhưỡng phù hợp, giúp cây tiêu phát triển xanh tốt và cho năng suất cao.

Ông Dương Văn Niệm, một nông dân trồng tiêu tại xã Trung Thuần (tỉnh Quảng Trị) chia sẻ: “Tiêu đang vào chính vụ nên tôi huy động các thành viên trong gia đình ra vườn hái tiêu. Đều đặn, tôi thường thu hoạch mỗi vụ khoảng trên 1 tấn. Năm được giá, mỗi tấn tiêu khô có thể bán được từ 150 đến 170 triệu đồng”.

Tại xã Trung Thuần còn có diện tích lớn trồng cây nén, một loại cây gia vị đặc trưng, dễ trồng, dễ chăm sóc và phù hợp với đất đồi. Mỗi vụ nén có thể cho thu nhập từ 30–50 triệu đồng/sào.

Bà Nguyễn Thị Lành, hộ nông dân trồng nén ở xã Trung Thuần (tỉnh Quảng Trị) cho hay: “Nhà tôi trồng hơn 5 sào nén, mỗi năm hai vụ. Nhờ khí hậu phù hợp, lại chăm bón bằng phân chuồng hoai mục nên củ nén rất chắc, thơm và được thương lái thu mua tận ruộng. Bình quân mỗi sào thu được hơn 1,5 tạ củ nén khô, giá bán dao động từ 40.000 – 60.000 đồng/kg, có năm thu lãi hơn 30 triệu đồng/sào.”

Trao đổi với PV báo Dân Việt, ông Nguyễn Văn Linh - Chủ tịch Hội Nông dân xã Trung Thuần (tỉnh Quảng Trị), cho biết: “Nhờ điều kiện đất đai phù hợp, kỹ thuật canh tác ngày càng được cải tiến, cây tiêu và cây nén tại Trung Thuần cho năng suất cao, chất lượng vượt trội. Đây không chỉ là nguồn thu nhập chính của hàng trăm hộ dân, mà còn là nền tảng để địa phương xây dựng sản phẩm OCOP trong thời gian tới”.

Bên cạnh trồng trọt, Trung Thuần còn nổi bật với làng nghề mây tre đan, tập trung chủ yếu ở khu vực trước đây là xã Quảng Tiến. Các sản phẩm như giỏ, rổ, nơm, rá... không chỉ phục vụ nhu cầu trong tỉnh mà còn tiêu thụ tốt ở các tỉnh miền Trung và Tây Nguyên.

Ngoài trồng tiêu, nén và làng nghề mây tre đan, xã Trung Thuần còn có hàng nghìn ha rừng dẻ tự nhiên trải dài trên các vùng gò đồi. Rừng dẻ nơi đây được xem là "của để dành" của người dân, không chỉ mang giá trị sinh thái mà còn tạo nguồn thu nhập quan trọng mỗi độ mùa quả chín.

Mỗi năm, vào khoảng tháng 9 đến tháng 11, hàng trăm hộ dân vào rừng thu hái hạt dẻ rừng, loại đặc sản có vị bùi, thơm, rất được ưa chuộng trên thị trường. Trung bình mỗi hộ thu được từ 2–5 tạ hạt dẻ mỗi mùa. Với giá bán dao động từ 25.000 – 35.000 đồng/kg, nhiều hộ có thể thu về 10–15 triệu đồng chỉ trong vài tuần thu hái.

Bà Trần Thị Lý (ở xã Trung Thuần, tỉnh Quảng Trị), thông tin: “Rừng dẻ là nguồn thu phụ nhưng rất đáng quý. Năm nào quả được mùa, đi hái cả gia đình cũng vui. Mỗi mùa thu vài tạ là có thêm khoản trang trải chi tiêu cuối năm. Mà quan trọng là nhờ có lợi ích từ rừng nên bà con có ý thức bảo vệ, không phá rừng làm rẫy".

Theo ông Nguyễn Văn Linh - Chủ tịch Hội Nông dân xã Trung Thuần, nhận thấy tiềm năng từ các sản phẩm truyền thống, xã Trung Thuần đang từng bước hoàn thiện hồ sơ để xây dựng sản phẩm OCOP đối với tiêu, nén và sản phẩm mây tre đan. Mục tiêu của địa phương là không chỉ dừng lại ở sản xuất nhỏ lẻ, mà hướng đến chế biến sâu, đóng gói, gắn nhãn hiệu để sản phẩm có thể vươn xa trên thị trường.

Hiện nay, xã đã có các tổ hợp tác và hợp tác xã hoạt động trong lĩnh vực này. Các mô hình liên kết giữa người dân – doanh nghiệp – chính quyền được chú trọng nhằm đảm bảo đầu ra ổn định, tạo thu nhập bền vững cho nông dân.

Làng sạch, ngõ đẹp, thôn quê dần là nơi đáng sống

Song song với phát triển kinh tế, xã Trung Thuần (tỉnh Quảng Trị) đặc biệt chú trọng đến công tác vệ sinh môi trường, tạo cảnh quan sáng – xanh – sạch – đẹp.

Gần đây, chính quyền địa phương này đã phát động phong trào tổng vệ sinh toàn xã mới, huy động sự tham gia của tất cả lực lượng: hội nông dân, đoàn thanh niên, phụ nữ và các tổ tự quản.

Các tuyến đường liên thôn được quét dọn, rác thải được thu gom đúng nơi quy định, hệ thống cây xanh được chăm sóc định kỳ. Những hình ảnh người dân cùng nhau dọn vệ sinh, trồng hoa ven đường không chỉ làm đẹp làng quê, mà còn thể hiện tinh thần đoàn kết, chung tay xây dựng quê hương.

Bà Ngô Thị Hường, ở xã Trung Thuần, tỉnh Quảng Trị, chia sẻ: “Trước đây mỗi xã làm riêng lẻ, còn giờ sáp nhập rồi, hoạt động tổng vệ sinh được triển khai đồng bộ, quy mô lớn hơn, tổ chức bài bản hơn. Từ cán bộ đến người dân đều xuống đường dọn dẹp, phát quang bụi rậm, nạo vét mương thoát nước, ai cũng thấy rõ vai trò của mình trong việc xây dựng nông thôn mới”.

Đường hoa nông thôn mới ở xã Trung Thuần (tỉnh Quảng Trị) khiến nông thôn mới đẹp như phim.

Ông Phan Xuân Linh - Chủ tịch UBND xã Trung Thuần (tỉnh Quảng Trị), nhấn mạnh: “Chúng tôi xác định nông thôn mới không chỉ là đường làng ngõ xóm sạch đẹp mà còn phải thực sự tạo được sinh kế, nâng cao thu nhập cho người dân. Cây tiêu, cây nén, làng nghề mây tre đan chính là những mũi nhọn để xã bứt phá”.

Xã Trung Thuần (tỉnh Quảng Trị mới) được hợp nhất, sáp nhập từ ba xã Quảng Lưu, Quảng Thạch và Quảng Tiến. Tên xã Trung Thuần không chỉ mang ý nghĩa địa lý trung tâm, mà còn gợi nhắc tới vùng đất Chiến khu Trung Thuần lừng lẫy trong kháng chiến. Đây là một trong những căn cứ địa cách mạng quan trọng của tỉnh Quảng Bình, được xếp hạng di tích lịch sử cấp Quốc gia năm 1995.
Chiến khu Trung Thuần trước đây nằm trên địa bàn hai xã Quảng Lưu và Quảng Thạch, có diện tích khoảng 150km², địa hình hiểm trở với nhiều núi cao và rừng rậm bao quanh tạo thành một thung lũng hình chữ U khép kín, điều kiện lý tưởng để xây dựng căn cứ địa, tổ chức và bảo vệ lực lượng cách mạng trong suốt những năm tháng kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ.
Nổi bật trong chiến khu là đỉnh Chóp Chài, cao gần 1.000m so với mực nước biển, được ví như “con mắt quan sát” của cả vùng, giúp lực lượng cách mạng nắm chắc tình hình, đảm bảo an toàn và hiệu quả tác chiến.
Tên gọi Trung Thuần hôm nay không chỉ là sự giao thoa về địa lý, hành chính mà còn là sự tiếp nối truyền thống cách mạng, phát huy tinh thần đoàn kết và khát vọng vươn lên của một vùng quê giàu truyền thống và đang bứt phá trong xây dựng nông thôn mới.

×