Ô Mã Nhi là cháu của nhà tiên tri Mohammad, bị tướng Đại Việt nào giết chết?

Trong cuộc chiến giữa nhà Nguyên – Mông và Đại Việt thế kỷ XIII, tên tuổi Ô Mã Nhi nổi lên như một vị tướng thủy quân thiện chiến, từng gieo rắc bao đau thương trên đất nước ta, nhưng rồi lại chết tức tưởi trên biển Đông bởi những anh hùng như Yết Kiêu, Hoàng Tá Thốn... Cuộc đời Ô Mã Nhi là sự giao thoa của huyết thống quý tộc, tài năng quân sự, tham vọng chinh phục và kết cục bi thảm.

Ô Mã Nhi vốn là hậu duệ của nhà tiên tri Mohammad

Ô Mã Nhi (tiếng Ả Rập: Omar) vốn xuất thân từ dòng dõi quý tộc Semu. Ông ta là con trai của tổng đốc Vân Nam Nasr al-Din, cháu nội của Sayyid Ajjal Shams al-Din Omar – viên tổng đốc Vân Nam đầu tiên của nhà Nguyên. Dòng họ này có nguồn gốc từ Bukhara, thuộc đế quốc Khwarezm (nay là Uzbekistan). Sau khi quân Mông Cổ đánh bại quốc vương Ala ad-Din Muhammad II, gia tộc Shams al-Din quy phục quân Mông Cổ và từ đó gắn bó mật thiết với triều đình Nguyên.

Điều đặc biệt là theo nhà truyền giáo Marshall Broomhall, Shams al-Din chính là hậu duệ đời thứ 27 của nhà tiên tri Mohammad – người sáng lập đạo Hồi. Như vậy, Ô Mã Nhi không chỉ là một võ tướng mà còn mang trong mình dòng máu thánh thần, điều này khiến ông trở thành nhân vật có địa vị đặc biệt trong triều đình Nguyên. Gia tộc của ông ta ba đời đều giữ chức tổng đốc Vân Nam, một vùng đất chiến lược của đế quốc.

Ô Mã Nhi còn được ban danh hiệu “Baghatur”, trong tiếng Mông Cổ nghĩa là “anh hùng, dũng sĩ”. Ở châu Âu, sứ giả Giáo hoàng Giovanni da Pian del Carpine từng so sánh danh hiệu này tương đương với “hiệp sĩ”. Như vậy, ngay từ khi trưởng thành, Ô Mã Nhi đã được định vị như một võ tướng xuất chúng, có trách nhiệm chinh phục và bảo vệ vinh quang cho đế quốc Nguyên – Mông.

Ô Mã Nhi từng theo danh tướng A Truật tấn công Nam Tống, sau đó tham gia các chiến dịch ở Thái Châu, giao chiến với Trương Thế Kiệt – danh tướng cuối cùng của nhà Tống. Trong những trận thủy chiến, Ô Mã Nhi cho thấy tài chỉ huy nhanh nhẹn, dũng mãnh, được quân Nguyên nể phục. Chính vì vậy, khi Hốt Tất Liệt nhiều lần khởi binh xâm lược Đại Việt, ông ta đều có mặt trong đội hình tiên phong.

Năm 1285, trong lần xâm lược thứ hai, Ô Mã Nhi từng đánh bại cánh quân thủy của Trần Khánh Dư, chiếm được nhiều lợi thế, khiến triều đình nhà Trần phải tạm thời rút lui. Năm 1287–1288, trong lần xâm lược thứ ba, ông ta được phong làm đô nguyên soái, giữ vị trí trọng yếu. Có thể nói, tham vọng của Ô Mã Nhi không chỉ là phục vụ đế quốc, mà còn muốn trở thành người thiết lập trật tự mới trên đất Giao Chỉ, thậm chí tiến xa hơn nữa về phương Nam.

Thất bại thảm khốc ở Bạch Đằng và cái chết bi đát

Nhưng lịch sử đã an bài một kết cục khác. Tháng 3/1288, khi Ô Mã Nhi cùng thủy quân Nguyên rút lui qua sông Bạch Đằng, ông đã rơi vào đại mưu của Trần Hưng Đạo. Bãi cọc ngầm, thủy triều và thế trận mai phục đã khiến toàn bộ hạm đội Nguyên tan tác. Ô Mã Nhi cùng Phàn Tiếp bị bắt sống. Đây là một trong những trận thủy chiến vang dội nhất lịch sử, đánh dấu sự chấm dứt tham vọng xâm lược Đại Việt của đế quốc Nguyên – Mông.

Sau thất bại Bạch Đằng, đa số tướng sĩ bị bắt đều được tha về nước trong chính sách ngoại giao mềm dẻo của triều Trần. Nhưng Ô Mã Nhi lại là ngoại lệ. Lý do là ông ta từng gây nhiều tội ác, phá hoại lăng tẩm tổ tiên nhà Trần, giết hại nhiều thường dân, và quan trọng hơn, ông vốn quen thuộc địa hình Đại Việt, nếu được thả về, có thể trở thành mối nguy trong tương lai.

Thượng hoàng Trần Nhân Tông cùng Hưng Đạo Vương Trần Quốc Tuấn bàn bạc và quyết định trừ hậu họa. Họ cho đóng một con thuyền lớn, sai Hoàng Tá Thốn đưa Ô Mã Nhi về nước. Nhưng đêm ra khơi, những thủy thủ ngầm là môn khách giỏi lặn như Yết Kiêu đã đục thủng đáy thuyền. Nước tràn vào, con thuyền chìm dần giữa biển khơi. Ô Mã Nhi – vị tướng từng mang dòng máu hậu duệ của đấng tiên tri, từng oanh liệt một thời, cuối cùng chết chìm trong sóng dữ, không còn được ghi tên trong biên niên sử chính thống của nhà Nguyên.

×