The Washington Post (WP) có tham khảo nguồn tin từ các quan chức Mỹ và quân đội Ukraine đã xuất bản một câu chuyện gồm hai phần về cuộc phản công dựa trên các cuộc phỏng vấn với hơn 30 quan chức Ukraine và Mỹ, cũng như hơn 20 sĩ quan và binh sĩ ở tiền tuyến. Một số sĩ quan, binh sĩ nói về hoạt động quân sự với điều kiện giấu tên.
WP tuyên bố rằng Lữ đoàn cơ giới độc lập số 47 được cho là sẽ phát động một cuộc phản công vào ngày 7/6 để tiến gần 9 dặm về phía làng Robotyne trong 24 giờ đầu tiên, với mục đích giải phóng Melitopol và cắt đứt các tuyến đường tiếp tế của Nga. Tuy nhiên, mọi thứ đã không diễn ra theo đúng kế hoạch.
Mật độ bãi mìn và các cuộc tấn công vượt quá mọi dự đoán, tổn thất về binh lính và trang thiết bị đáng kể, nhiều chiến binh lần đầu tiên trải qua cú sốc trận chiến và rút lui để tập hợp lại để tái tham gia trận chiến đẫm máu. Oleh Sentsov, trung đội trưởng của Lữ đoàn 47 cho biết: "Đó là ngọn lửa địa ngục".
Vào ngày thứ tư, Tướng Zaluzhnyi chứng kiến các thiết bị quân sự của phương Tây bị đốt cháy gồm xe chiến đấu bộ binh Bradley của Mỹ, xe tăng Leopard của Đức và các phương tiện rà phá bom mìn bao phủ chiến trường. Số người chết và bị thương làm suy giảm tinh thần chiến đấu của quân đội Ukraine.
Một sĩ quan quân đội cấp cao của Ukraine cho biết Zaluzhnyi đã ra lệnh cho quân đội của mình đình chỉ cuộc tấn công trước khi toàn bộ số vũ khí hạn chế của Ukraine bị phá hủy.
Thay vì cố gắng xuyên thủng hàng phòng ngự của Nga bằng một cuộc tấn công cơ giới hóa quy mô lớn được hỗ trợ bởi hỏa lực pháo binh, như những người đồng cấp Mỹ đã khuyên, Zaluzhnyi quyết định rằng binh lính Ukraine sẽ đi bộ theo nhóm nhỏ 10 người, một quá trình sẽ tiết kiệm trang bị và giữ mạng sống cho binh lính nhưng sẽ chậm hơn nhiều.
Nhiều tháng lập kế hoạch với Mỹ đã bị vứt bỏ vào ngày thứ tư đó - và cuộc phản công vốn đã muộn màng, vốn được lên kế hoạch nhằm tới Biển Azov trong vòng hai đến ba tháng, đã gần như bế tắc.
Thay vì tiến sâu 9 dặm (gần 14,5 km) vào ngày đầu tiên, quân Ukraine đã tiến sâu khoảng 12 dặm (19,3 km) vào đất liền trong gần sáu tháng kể từ tháng 6 và giải phóng một số ngôi làng. Thậm chí phải mất hơn hai ngày mới giải phóng được Robotyne và Melitopol vẫn nằm ngoài tầm với.
WP lưu ý rằng vào tháng 1, năm tháng trước khi bắt đầu cuộc phản công, Tướng Mark Milley, Chủ tịch Hội đồng Tham mưu trưởng Liên quân Mỹ lúc bấy giờ, đã đến thăm các binh sĩ của Lữ đoàn 47, những người sẽ trở thành lực lượng đột phá chính, tại một sân tập ở Đức. Khi biết rằng hầu hết họ đều chưa có kinh nghiệm chiến đấu, Milley nói với các huấn luyện viên người Mỹ: "Hãy cho họ tất cả những gì bạn có ở đây".
Vào mùa xuân, Lữ đoàn 47 quay trở lại Ukraine và vào đầu tháng 5 được tái triển khai gần tiền tuyến hơn, nhưng họ không bao giờ được lệnh tấn công. Nhiều người trong đơn vị cảm thấy yếu tố bất ngờ đã mất đi và người Nga biết lực lượng đến từ đâu.
Cuối cùng, ranh giới lãnh thổ gần như không thay đổi vào tháng 6/2023.
Milley và các sĩ quan cấp cao khác của Mỹ tham gia lập kế hoạch tấn công đã thúc giục người Ukraine tập trung lực lượng tại một điểm then chốt ở tỉnh Zaporizhzhia, trong khi kế hoạch của Ukraine là tấn công trên ba mặt trận và ngăn chặn lực lượng Nga.
Bộ chỉ huy Ukraine đã lên kế hoạch rằng cuộc tấn công sẽ tiến về phía nam dọc theo hai tuyến đường khác nhau tới Biển Azov, cũng như ở phía đông Ukraine xung quanh thành phố Bakhmut đang bị bao vây.
Một số binh sĩ Ukraine tin rằng các huấn luyện viên Mỹ không hiểu quy mô của cuộc xung đột với kẻ thù mạnh hơn.
Một người lính thuộc Lữ đoàn 47 có bí danh là Joker nói rằng người Mỹ không tính đến sự hiện diện của một số lượng lớn máy bay không người lái, công sự, bãi mìn.. và ban đầu thậm chí không muốn tích hợp việc sử dụng máy bay không người lái vào các hoạt động quân sự trong chương trình đào tạo hiện có của họ.
Ông cho biết, chương trình của Mỹ có những ưu điểm như huấn luyện chuyên sâu trong thời tiết lạnh giá và khả năng điều chỉnh hỏa lực của pháo binh, nhưng phần lớn đã bị loại bỏ khi đạn bắt đầu bay.
Joker nói : "Chúng tôi phải cải thiện chiến thuật ngay trong trận chiến. Chúng tôi không thể sử dụng nó theo cách đã được dạy".
Ngoài ra, WP nêu rằng khi Tổng thống Ukraine được hỏi trong cuộc gặp với Tổng thư ký NATO vào cuối tháng 9 tại sao quân đội của ông tiếp tục triển khai nhiều lực lượng như vậy ở phía đông mà không phải ở phía nam, Tổng thống Volodymyr Zelensky trả lời rằng nếu người Nga thua ở phía đông, họ sẽ thua trong cuộc chiến.
Nguồn tin của WP cho biết ông Zelensky thừa nhận rằng có nhiều quan điểm khác nhau giữa một số chỉ huy của ông. Nhưng hầu hết các sĩ quan quân đội cấp cao của Ukraine vẫn tiếp tục tin rằng việc triển khai thêm quân tới một khu vực của mặt trận sẽ không dẫn đến đột phá.
Những nỗ lực lặp đi lặp lại của Nga nhằm chiếm Avdiivka đã xác nhận những cảnh báo của bộ chỉ huy Ukraine.