Điều gì xảy ra khi tàu ngầm hạt nhân Nga - Mỹ đối đầu?

Thách thức mới đối với hải quân Mỹ có thể được nhìn thấy rõ khi so sánh tàu ngầm hạt nhân lớp Yasen của Nga với trụ cột của lực lượng tàu ngầm Mỹ, lớp Virginia.

Tàu ngầm lớp Yasen của Nga

Cục thiết kế trung ương Malakhit của Nga bắt tay vào phát triển tàu ngầm lớp Yasen từ những năm 1980. Việc khỏi đóng con tàu đầu tiên của lớp này có tên Severodvinsk bắt đầu từ năm 1993 nhưng kéo dài tới hơn một thập kỉ mới hoàn thành do thiếu kinh phí. Cuối cùng, Severodvinsk đã được hạ thủy vào năm 2010 và đưa vào biên chế trong năm 2013.

Tàu ngầm hạt nhân lớp Yasen của Nga

Tàu ngầm lớp Yasen dài 119 m, lượng giãn nước khi lặn 13.800 tấn. Thủy thủ đoàn của tàu bao gồm 90 người, ít hơn nhiều so với số lượng thủy thủ trên tàu ngầm lớp Virginia của Mỹ, điều cho thấy mức độ tự động hóa cao của tàu. Hình dáng của Yasen được đánh giá là khá giống tàu ngầm lớp Akula nhưng dài hơn về khu vực phía sau để lắp vừa các hệ thống phóng tên lửa thẳng đứng.

Tàu lớp Yasen được trang bị một lò phản ứng hạt nhân OK-650KPM công suất 200MW, cho phép tàu đi với vận tốc 16 hải lí/h khi nổi và 31 hải lí/h khi lặn.

Cảm biến chính của tàu là hệ thống sonar mảng pha đa chức năng Irtysh-Amfora. Ngoài ra, tàu ngầm Yasen còn có radar tìm kiếm mục tiêu mặt nước MRK-50 Albatross và hệ thống tác chiến điện tử Rim Hat.

Về vũ khí, tàu ngầm lớp Yasen được trang bị hệ thống phóng tên lửa hành trình thẳng đứng và 10 ống phóng ngư lôi gồm: 8 ống cỡ 650mm và 2 ống cỡ 533m. Tàu ngầm này có thể phóng nhiều phiên bản của tên lửa hành trình Kalibr, bao gồm loại chống hạm, chống tàu ngầm hoặc tấn công mặt đất với tầm bắn từ 500 đến 2500km. Ông phóng thẳng đứng của tàu ngầm lớp Yasen cũng có thể mang theo các tên lửa chống hạm P-800 Oniks.

 Tàu ngầm lớp Virginia

Tàu ngầm lớp Virginia được tạo ra để thế chỗ cho tàu ngầm lớp Seawolf. Nó có chiều dài 116m, tức là ngắn hơn khoảng 3m so với tàu Yasen và vận hành bởi đoàn thủy thủ 113 người, cùng sử dụng lò phản ứng hạt nhân General Electric S9G. Tàu có khả năng chạy tốc độ tối đa khi nổi là 25 hải lý/giờ và 35 hải lý/giờ khi lặn.

Tàu ngầm Virginia được trang bị hệ thống cảm biến hiện đại BQQ-10 gồm một mảng cầu phía trước và hai bên hông tàu, trong khi mảng phía sau sử dụng sonar thụ động TB-29 và hệ thống sonar cao tần gắn trên cánh buồm chính cho phép phát hiện mìn. Từ phiên bản Block III trở đi, tàu thay thế sonar BQQ-10 bằng loại sonar cánh cung mở rộng (LAB).  

Tàu ngầm lớp Virginia của Mỹ

Họa lực của tàu Virginia gồm 4 ống phóng ngư lôi 533mm, có thể khai hỏa cả ngư lôi Mk-48 hoặc tên lửa chống hạm Harpoon. Các phiên bản đời đầu của Virginia trang bị 12 ống phóng thẳng đứng sử dụng tên lửa hành trình tấn công mặt đất Tomahawk. Từ phiên bản Block III trở đi, tàu trang bị 2 ống phóng module, mỗi ống chứa 6 tên lửa Tomahawk, trong khi, từ bản Block V, tàu có thêm nhiều module phóng thẳng đứng và nâng số lượng tên lửa Tomahawk mang theo lên 40 quả.

Tàu ngầm nào mạnh hơn?

Có thể thấy cả 2 chiếc tàu ngầm nòng cốt của hải quân Nga và Mỹ khá cân tài cân sức về mọi mặt. Yasen chậm hơn nhưng lại lặn sâu hơn, trong khi Virginia nhanh hơn nhưng chỉ có thể lặn tối đa 488m. Virginia cũng có sự vượt trội hơn trong khả năng phát hiện mục tiêu nhờ có hệ thống sonar LAB tân tiến.

Về khả năng hỏa lực, 2 loại tàu ngầm cho thấy sự cân bằng về số lượng ngư lôi và tên lửa. Virginia hoạt động yên tĩnh và có hệ thống sonar tốt hơn, nên có thể thực hiện việc tấn công chớp nhoáng và bí mật vào đối phương. Trong khi đó, tàu Yasen được trang bị tên lửa chống tàu ngầm Kalibr nên sẽ có khả năng phản ứng nhanh với một đợt công kích bất ngờ.

Tuy nhiên, có thể thừa nhận rằng, tàu ngầm Mỹ đang có lợi thế hơn về công nghệ và khả năng hoạt động bí mật, điều được coi là chìa khóa thành công của mọi cuộc chiến tranh hiện đại. Nga cần tạo ra một thế hệ tàu ngầm mới nếu muốn vượt Mỹ về sự hoạt  động yên tĩnh và khả năng dò tìm mục tiêu, do đó, về ngắn hạn, Mỹ sẽ có nhiều khả năng chiến thắng hơn nếu xảy ra xung đột tàu ngầm với Nga.

Với sự thách thức từ hải quân Nga, Mỹ chắn chắn cũng sẽ không lơ là vấn đề phát triển tàu ngầm như những gì họ đã từng làm sau khi Liên-xô sụp đổ. Do đó, trong tương lai, Mỹ và Nga nhiều khả năng sẽ tham gia vào một cuộc chạy đua tạo ra loại tàu ngầm chạy yên tĩnh và trang bị nhiều công nghệ hiện đại hơn.