Quốc hội nhất trí lập Trung tâm Tài chính Quốc tế tại TP. HCM, Đà Nẵng và lý giải của Bộ trưởng Tài chính

Với 91,6% số đại biểu biểu quyết tán thành, Quốc hội chính thức thông qua Nghị quyết về Trung tâm Tài chính Quốc tế tại Việt Nam. Nghị quyết có hiệu lực thi hành từ ngày 1/9/2025. Chính phủ sẽ sơ kết và báo cáo Quốc hội việc thực hiện Nghị quyết sau 05 năm thực hiện. Chậm nhất ngày 30 tháng 3 năm 2034, Chính phủ báo cáo Quốc hội về kết quả thực hiện Nghị quyết và đề xuất ban hành Luật về Trung tâm Tài chính.

Theo Nghị quyết của Quốc hội, Trung tâm Tài chính Quốc tế đặt tại Thành phố Hồ Chí Minh và thành phố Đà Nẵng được xây dựng trên cơ sở thống nhất về hoạt động, quản lý, giám sát; có định hướng phát triển sản phẩm riêng biệt, phát huy thế mạnh của từng Thành phố; đảm bảo sự công bằng, tương hỗ lẫn nhau, hướng tới mục tiêu trở thành Trung tâm Tài chính Quốc tế hàng đầu, nâng tầm vị thế của Việt Nam trong mạng lưới tài chính toàn cầu, gắn với động lực tăng trưởng kinh tế.

Trung tâm Tài chính Quốc tế được xác định sẽ thúc đẩy tài chính bền vững, khuyến khích phát triển các sản phẩm tài chính xanh và huy động nguồn lực cho các dự án chuyển đổi năng lượng và chuyển đổi xanh, đóng góp vào phát triển kinh tế – xã hội bền vững.

Trung tâm vận hành theo các chuẩn mực quốc tế tiên tiến, kết nối với các thị trường và Trung tâm Tài chính lớn trên thế giới, tạo điều kiện liên kết các sàn giao dịch trong nước với quốc tế, thúc đẩy dòng vốn đầu tư và phát triển dịch vụ tài chính ứng dụng công nghệ.

Thu hút và phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, chuyên gia tài chính trong nước và nước ngoài; tạo môi trường làm việc và sinh sống thuận lợi cho chuyên gia, doanh nhân quốc tế tại Trung tâm Tài chính Quốc tế.

Việc phát triển Trung tâm Tài chính Quốc tế phải đảm bảo hài hoà lợi ích giữa Nhà nước, nhà đầu tư, người dân trong phát triển kinh tế - xã hội, giữ vững an toàn tài chính, an ninh kinh tế, ổn định chính trị, trật tự,an toàn xã hội.

Báo cáo giải trình, tiếp thu ý kiến của đại biểu Quốc hội trước khi Quốc hội bỏ phiếu thông qua, thừa uỷ quyền của Thủ tướng, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng cho biết, xung quanh chủ trương xây dựng Trung tâm Tài chính Quốc tế tại Việt Nam, có ý kiến của đại biểu Quốc hội về việc các chính sách ưu đãi tại Trung tâm Tài chính đã đảm bảo tính vượt trội, cạnh tranh, khác biệt riêng có của Việt Nam hay chưa.

Bên cạnh đó, cũng có ý kiến đề nghị Chính phủ làm rõ căn cứ về việc thành lập một Trung tâm Tài chính tại 02 địa điểm là TP.HCM và TP. Đà Nẵng.

Đồng thời định vị phát triển Trung tâm Tài chính tại 02 Thành phố để không cạnh tranh, chồng chéo; sự chuẩn bị về hạ tầng kỹ thuật, nguồn nhân lực để vận hành Trung tâm Tài chính.

Tiếp thu, giải trình của Chính phủ, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng khẳng định: Chính phủ đã khảo sát, tổ chức nhiều hội thảo tham vấn ý kiến các định chế tài chính lớn, các nhà đầu tư, chuyên gia trong nước và quốc tế và đều được đánh giá các cơ chế, chính sách đề xuất tại dự thảo Nghị quyết có tính đột phá, cạnh tranh.

Ông Thắng cho biết, chính sách thuế, đất đai, hạ tầng, nhân lực, một số quy định về bảo hiểm,... đã vượt trội so với một số Trung tâm Tài chính Quốc tế khác; một số chính sách tiệm cận với thông lệ quốc tế như mô hình quản lý, ngôn ngữ, xuất nhập cảnh, kế toán, lao động việc làm, fintech, sandbox, phương thức đối tác công tư (PPP)... Một số chính sách có lộ trình mở cửa có kiểm soát, điều chỉnh dần như ngoại hối, giải quyết tranh chấp…

Qua nghiên cứu kinh nghiệm quốc tế và xuất phát từ chủ trương phát triển Trung tâm Tài chính một cách toàn diện, có tính chiến lược, căn cứ trên tiềm năng, lợi thế riêng của từng địa phương và yêu cầu phát triển cân đối, hài hòa vùng miền, Chính phủ đã báo cáo Bộ Chính trị về việc thành lập một Trung tâm Tài chính đặt tại 02 TP. Hồ Chí Minh và TP. Đà Nẵng, có sự phân công chức năng và định hướng rõ ràng và đã được Bộ Chính trị đồng ý.

Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng khẳng định, TP. HCM là trung tâm kinh tế - tài chính lớn nhất cả nước, đã hình thành hệ sinh thái tài chính phong phú, có hệ thống ngân hàng, chứng khoán, bảo hiểm phát triển, thu hút nhiều tổ chức, định chế tài chính quốc tế. 

Vì vậy, xây dựng Trung tâm Tài chính tại TP. HCM sẽ phát triển thị trường vốn; ngân hàng, thị trường tiền tệ; phát triển cơ chế thử nghiệm (sandbox) về Fintech, đổi mới sáng tạo trong lĩnh vực tài chính; thành lập các sàn giao dịch chuyên biệt, nền tảng giao dịch mới; phát triển thị trường hàng hóa…

Với TP. Đà Nẵng, đây là địa phương có lợi thế về vị trí địa lý trung tâm miền Trung, là cửa ngõ ra biển của các hành lang kinh tế Đông – Tây, đồng thời là nơi có điều kiện thuận lợi để thử nghiệm các mô hình mới như tài chính bền vững, tài chính xanh và ứng dụng công nghệ tài chính, dịch vụ số...

Bên cạnh việc xây dựng cơ chế, chính sách cho Trung tâm Tài chính thì việc chuẩn bị nguồn lực về cơ sở hạ tầng, nhân lực của 02 Thành phố là yếu tố then chốt đem lại thành công của Trung tâm Tài chính tại Việt Nam.

Thực hiện các chỉ đạo của Trung ương và Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, 02 Thành phố đã tập trung chuẩn bị công việc để xây dựng, phát triển và vận hành Trung tâm Tài chính như: Bố trí nguồn nhân lực, xây dựng các chương trình đào tạo nguồn nhân lực chuyên môn cao, đội ngũ quản lý cho Trung tâm Tài chính; Chuẩn bị cơ sở vật chất, hạ tầng để xây dựng và phát triển Trung tâm Tài chính; Xúc tiến đầu tư, tiếp xúc các nhà đầu tư chiến lược, tiềm năng.

Đề cập đến ý kiến đại biểu Quốc hội liên quan đến quan điểm Trung tâm Tài chính Quốc tế có thể tiềm ẩn một số rủi ro như dòng vốn ra-vào, phòng ngừa rửa tiền hay các công cụ quản lý thanh khoản linh hoạt chưa được quy định rõ.

Theo Bộ trưởng Tài chính, trong quá trình xây dựng Nghị quyết, Chính phủ cũng đã nhận thức được các rủi ro về thành lập các sàn giao dịch, nền tảng giao dịch nêu trên cũng tiềm ẩn một số rủi ro bị lợi dụng để hợp thức hóa dòng tiền bất hợp pháp thông qua mua bán các sản phẩm trên; rủi ro bị đầu cơ, thổi giá, tạo bong bóng tài sản,... 

Ông Thắng khẳng định, cần xây dựng khung pháp lý đồng bộ; thiết chế giám sát chặt chẽ, minh bạch, có hệ thống, theo chuẩn mực quốc tế để kiểm soát các giao dịch trên sàn. Chính phủ sẽ tiếp tục nghiên cứu các quy định cụ thể để đưa vào Nghị định hướng dẫn.

×