Sau sự cố kiểm nghiệm, cơ hội tái cơ cấu ngành hàng sầu riêng tỷ đô của tỉnh Đắk Lắk

Ngày 6/11, ông Lê Anh Trung, Chủ tịch Hiệp hội Sầu riêng Đắk Lắk, cho biết, sau sự cố vừa qua, Hiệp hội đã nhận được nhiều cuộc gọi, kiến nghị và mong muốn hợp tác từ các doanh nghiệp lớn sẵn sàng tham gia với vai trò “đầu chuỗi”. Đây là tín hiệu tích cực, cho thấy ngành hàng đang dần được củng cố theo hướng bài bản hơn.

Ông Lê Anh Trung, Chủ tịch Hiệp hội Sầu riêng Đắk Lắk. Ảnh Công Nam

Theo ông Trung, để chuỗi ngành hàng vận hành hiệu quả, cần có sự vào cuộc đồng bộ, đặc biệt là xây dựng cơ chế, chính sách phù hợp cho từng chuỗi sản xuất - xuất khẩu. Chính quyền cấp xã cũng phải tham gia giám sát, hỗ trợ nhằm bảo vệ và duy trì hoạt động của các chuỗi này một cách tốt nhất.

“Từ sự cố kiểm nghiệm vừa qua, có thể thấy rằng, chỉ khi các mắt xích trong chuỗi ngành hàng được quản trị đồng bộ và chủ động, trái sầu riêng Đắk Lắk mới có thể chinh phục bền vững những thị trường khó tính nhất.

Phát triển sầu riêng bền vững không chỉ nằm ở sản lượng hay giá bán, mà quan trọng hơn là năng lực quản trị chuỗi giá trị - từ vùng trồng đến thị trường quốc tế”, ông Trung nói.

Ngay sau khi xảy ra tình trạng ách tắc xuất khẩu do các phòng xét nghiệm tạm dừng hoạt động, Hiệp hội Sầu riêng Đắk Lắk đã nhanh chóng vào cuộc, gửi công văn đến các cơ quan chức năng ngày 23/10.

Chỉ sau một ngày, chiều 24/10, Bộ Nông nghiệp và Môi trường đã tổ chức họp khẩn với các cục, phòng xét nghiệm để rà soát và kịp thời tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp.

Đến nay, các kết quả xét nghiệm cũ cơ bản đã được trả hoàn tất, các tồn đọng đã được giải quyết. Tuy nhiên, sự cố cũng cho thấy rõ những hệ lụy nghiêm trọng khi chuỗi sản xuất không tuân thủ quy định: doanh nghiệp bị ách tắc, thiệt hại lớn về hàng hóa và tài chính; nhiều lô hàng không đủ điều kiện nhập lại Việt Nam, buộc phải tiêu hủy.

Về phía người dân và thương lái, thiệt hại kinh tế rất rõ rệt. Nghiêm trọng hơn, sự cố còn làm suy giảm niềm tin vào thị trường sầu riêng Đắk Lắk.

Đoàn thương lái Trung Quốc đến Đắk Lắk tìm hiểu thị trường để mua sầu riêng. Ảnh Công Nam

Theo Chủ tịch Hiệp hội Sầu riêng Đắk Lắk, để phát triển bền vững ngành hàng tỷ đô này, không còn con đường nào khác ngoài quản trị theo chuỗi thay vì theo sự vụ. Điều này đòi hỏi phải tổ chức lại chuỗi sản xuất, gắn kết chặt chẽ trách nhiệm giữa người dân, doanh nghiệp và các bên liên quan, qua đó kiểm soát an toàn thực phẩm sớm và hiệu quả hơn.

Hiệp hội cũng kiến nghị đẩy nhanh tiến độ cấp mã số vùng trồng, vốn đang còn hạn chế tại Đắk Lắk - yếu tố then chốt để mở rộng xuất khẩu.

Hiệp hội Sầu riêng Đắk Lắk cũng cam kết huy động nguồn lực, phối hợp cùng chính quyền các xã trọng điểm để rà soát, cấp mã số vùng trồng trong thời gian ngắn nhất, coi đây là nhiệm vụ cấp bách hàng đầu hiện nay.

Liên quan đến sai phạm trong hoạt động xuất khẩu sầu riêng sang Trung Quốc, 17 người đã bị khởi tố. Trước đó, cơ quan chức năng và hiệp hội đã nhiều lần “báo động khẩn” việc gian lận mã số vùng trồng, giấy kiểm nghiệm chất lượng sầu riêng.

Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về tham nhũng, kinh tế, buôn lậu (Bộ Công an) ngày 3/11 đã khởi tố vụ án “Đưa hối lộ, Nhận hối lộ, Môi giới hối lộ, Vi phạm quy định về kế toán gây hậu quả nghiêm trọng, Lợi dụng ảnh hưởng đối với người có chức vụ, quyền hạn để trục lợi”, xảy ra tại Trung tâm Kiểm nghiệm kiểm chứng và Dịch vụ chất lượng (Retaq), Công ty TNHH Công nghệ NhoNho, Công ty TNHH MTV Trái cây Thủy và một số đơn vị liên quan. Cơ quan điều tra đã khởi tố 17 bị can, trong đó có nhiều giám đốc doanh nghiệp.

Trước đó, Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an phát hiện trong hoạt động kinh doanh, xuất khẩu sầu riêng từ Việt Nam sang Trung Quốc xuất hiện tình trạng mua bán mã số vùng trồng, mua bán giấy kiểm nghiệm, cùng nhiều vi phạm quy định về kế toán.

Những hành vi này gây thiệt hại đặc biệt nghiêm trọng cho tài sản Nhà nước, ảnh hưởng đến hoạt động của các doanh nghiệp làm ăn chân chính, dẫn đến việc sầu riêng xuất khẩu không đúng nguồn gốc, không bảo đảm tiêu chuẩn, làm giảm uy tín và sức cạnh tranh của nông sản Việt Nam, đặc biệt là sầu riêng.

×