Thứ trưởng Ngoại giao:Nhiều tổ chức nước ngoài không minh bạch khi đánh giá về nhân quyền ở Việt Nam

Việt Nam đạt nhiều thành tựu về quyền con người

Chiều ngày 15/4, tại Nhà khách Chính phủ, diễn ra họp báo công bố Báo cáo quốc gia theo cơ chế rà soát định kỳ phổ quát chu kỳ 4 (UPR 4). Thứ trưởng Ngoại giao Đỗ Hùng Việt chủ trì họp báo.

Thông tin tại họp báo, Thứ trưởng Đỗ Hùng Việt cho biết, vừa qua, Việt Nam đã chính thức nộp Báo cáo quốc gia theo Cơ chế UPR chu kỳ 4 lên Hội đồng Nhân quyền Liên hợp quốc. Dự kiến, Việt Nam sẽ tham gia Phiên Đối thoại về Báo cáo quốc gia UPR chu kỳ 4 tại Hội đồng nhân quyền vào ngày 7/5 tới đây.

Báo cáo trình bày tổng thể việc bảo vệ và thúc đẩy quyền con người ở Việt Nam trên các lĩnh vực kể từ lần rà soát trước và rà soát việc thực hiện những khuyến nghị mà Việt Nam đã chấp thuận tại chu kỳ III.

Trong đó, có một số điểm đáng chú ý như: tính đến tháng 1/2024, trong số 241 khuyến nghị mà Việt Nam chấp thuận tại chu kỳ 3, Việt Nam hoàn thành thực hiện có kết quả 209 khuyến nghị (chiếm 86,7%), thực hiện một phần 30 khuyến nghị (12,4%), và 2 khuyến nghị còn lại đang được xem xét thực hiện vào thời điểm phù hợp.

Theo Thứ trưởng, những dẫn chứng, con số cụ thể, cập nhật trong báo cáo khẳng định nỗ lực rất lớn của Việt Nam trong bảo đảm quyền con người. Từ năm 2019 đến hết tháng 11/2023, Việt Nam tiếp tục các nỗ lực xây dựng nhà nước pháp quyền với 44 luật được thông qua, trong đó có nhiều văn bản luật quan trọng liên quan đến quyền con người, quyền công dân, cụ thể hóa các quy định của Hiến pháp năm 2013, bảo đảm tương thích với các điều ước quốc tế mà Việt Nam là thành viên. Đồng thời, Việt Nam đã và đang tiếp tục rà soát để sửa đổi, bổ sung một số Luật phù hợp với các cam kết quốc tế.

Việt Nam gia nhập thêm Công ước số 98 của Tổ chức Lao động quốc tế (ILO) về việc áp dụng những nguyên tắc của quyền tổ chức và thương lượng tập thể (năm 2019) và Công ước số 105 của ILO về xóa bỏ lao động cưỡng bức (năm 2020) và tham gia Thỏa thuận Toàn cầu về di cư hợp pháp, an toàn và trật tự (GCM – năm 2020).

Kể từ năm 2019, GDP trên đầu người đã tăng 25%, tỷ lệ hộ dân nghèo giảm 1,5% mỗi năm. Mạng lưới y tế dự phòng được tổ chức rộng khắp trên toàn quốc gắn chặt với y tế cơ sở, năng lực được nâng cao, tỷ lệ bao phủ bảo hiểm y tế tăng từ 81,7% năm 2016 lên 92% vào năm 2022.

Tỷ lệ hộ sử dụng nguồn nước hợp vệ sinh tại Việt Nam đạt từ 98,3.

85% người khuyết tật có hoàn cảnh khó khăn được trợ giúp xã hội, chăm sóc và phục hồi chức năng.

Sau 26 năm kết nối Internet, Việt Nam đã có công nghệ viễn thông hiện đại, mức phổ cập Internet cao. Tính đến tháng 9/2023, Việt Nam có hơn 78 triệu người sử dụng Internet (xếp thứ 13 thế giới về số lượng người dùng, tăng 21% so với năm 2019), số thuê bao băng rộng di động là 86,6 triệu (tăng 38% so với năm 2019).

Hiện có khoảng 72.000 hội hoạt động ở Việt Nam, thường xuyên tích cực tham gia đóng góp vào việc xử lý các vấn đề kinh tế - xã hội quan trọng của đất nước.

Việt Nam tích cực đóng góp vào nỗ lực chung của cộng đồng quốc tế trong thúc đẩy quyền con người trên thế giới với những sáng kiến, hành động thiết thực, cụ thể, đặc biệt trên cương vị thành viên Hội đồng Nhân quyền Liên Hợp Quốc nhiệm kỳ 2023-2025.

Các phương tiện truyền thông ở Việt Nam được hoạt động tự do. Báo chí phát triển không ngừng, trở thành diễn đàn ngôn luận của nhân dân, của các tổ chức xã hội, là công cụ giám sát thực thi chính sách, pháp luật, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của người dân.

Việt Nam làm việc công khai, minh bạch

Tại họp báo, Thứ trưởng Đỗ Hùng Việt đặc biệt nhấn mạnh tiến trình xây dựng báo cáo quốc gia UPR 4 của Việt Nam được thực hiện công khai, minh bạch, với sự tham gia đầy đủ của các bên liên quan, từ chính phủ tới các tổ chức, đoàn thể chính trị xã hội, sự tham gia của người dân và các tổ chức quốc tế.

Việt Nam đã tổ chức 6 hội thảo, mỗi hội thảo 30 – 40 đại diện các tổ chức, các bên trong và ngoài nước tham dự để đóng góp ý kiến cho báo cáo. Những đóng góp của các tổ chức cá nhân qua email cũng được tiếp thu. 

Thứ trưởng Đỗ Hùng Việt đã nhắc tới báo cáo riêng của các cơ quan LHQ tại Việt Nam và các tổ chức liên quan theo cơ chế UPR 4 và bác bỏ những đề xuất phi nguyên tắc của báo cáo này.

Thứ trưởng Đỗ Hùng Việt khẳng định: "Một trong những nguyên tắc mang tính nền tảng của quan hệ quốc tế hiện đại được ghi nhận trong Hiến chương Liên Hợp Quốc là không can thiệp nội bộ của các quốc gia. Một trong những nguyên tắc nền tảng nữa của quan hệ giữa Việt Nam với các nước trên thế giới là tôn trọng thể chế chính trị của nhau.

"Vì vậy tôi kiên quyết bác bỏ những đề xuất vi phạm những nguyên tắc này" – Thứ trưởng nói.

"Về các nội dung báo cáo khác, tôi bày tỏ sự không đồng tình về những ý kiến nội dung của báo cáo đó. Các báo cáo này có nhiều nội dung được xây dựng trên những thông tin chưa được kiểm chứng, đưa ra nhận định thiếu khách quan về tình hình Việt Nam".

Thứ trưởng Đỗ Hùng Việt cho biết, mặc dù Việt Nam tổ chức nhiều hội thảo về xây dựng báo cáo UPR 4, có những tổ chức không tham gia, không có mặt ở Việt Nam nhưng họ gửi nhiều thông tin, đánh giá sai lệch về tình hình Việt Nam.

Về cách làm, ông cũng cho biết đã có sự khác biệt và không minh bạch từ phía các tổ chức nước ngoài. "Với báo cáo quốc gia của Việt Nam, chúng tôi có tiến trình tham vấn rộng rãi với các bên liên quan. Ngược lại các báo cáo khác được nộp đến LHQ đều không được tiến hành công khai minh bạch, không được tham vấn đầy đủ như cách làm với báo cáo quốc gia của Việt Nam".

"Chúng tôi không được tham vấn gì về các báo cáo đó" – ông nói. "Trong khi chúng tôi minh bạch công khai, bảo đảm tính bao trùm của các bên liên quan thì các báo cáo của các bên khác không được như vậy".

Thứ trưởng lưu ý, các nguyên tắc mang tính cơ bản của cơ chế UPR là nguyên tắc về đối thoại hợp tác bình đẳng, khác quan, minh bạch.

Vì vậy ông bày tỏ mong muốn các nước, các đại sứ quán cân nhắc thận trọng khi sử dụng báo cáo và sử dụng các thông tin đã được kiểm chứng: "Các đại sứ quán ở Việt Nam chứng kiến sự đổi thay, tiến triển tiến bộ ở Việt Nam từng ngày từng giờ, sẽ mang đến thông tin đầy đủ khách quan nhất cho chính phủ của các vị tại phiên đối thoại của Hội đồng Nhân quyền vào tháng 5 tới".

Trước đó, hôm 11/4 Phó phát ngôn Bộ Ngoại giao Việt Nam Đoàn Khắc Việt đã thể hiện sự thất vọng về báo cáo riêng của các cơ quan LHQ theo cơ chế UPR 4 là "có nhiều nội dung sai sự thật, không được kiểm chứng, nhiều đánh giá không khách quan, không cân bằng, không phản ánh chính xác đầy đủ tình hình, những nỗ lực và thành tựu của Việt Nam trong bảo vệ và thúc đẩy quyền con người".

Phó phát ngôn cho biết: báo cáo riêng của các cơ quan LHQ theo cơ chế UPR chu kỳ 4 "không được xây dựng minh bạch, không tương xứng với thiện chí hợp tác trong quá trình xây dựng báo cáo quốc gia của Việt Nam,càng không phản ánh đúng tinh thần hợp tác và thực tế của Việt Nam với các cơ quan LHQ, các ưu tiên của Việt Nam và các cơ quan LHQ.